მონოზონნი(სამონაზვნო წესით ცხოვრება), რაოდენ დიდი ყოფილა მონაზვნობის პატივი... პარამეტრები

[marine]

„ხშირად ადამიანებს პატივმოყვარეობით დაუწყიათ მონასტერში მოღვაწეობა, შემდეგ, თავმდაბლობითა და მორჩილებით, ეს საშინელი ვნება დაუძლევიათ და სულიერი სიმაღლეებისთვის მიუღწევიათ. პატივმოყვარეობის ყველაზე დიდი წამალი არის სწორედ თავმდაბლობა და მორჩილება“.

/არქიმანდრიტი მაკარი (აბესაძე)/

[marine]

„ეშმაკი ცდილობს, რომ ბერი დააუძლუროს უკმაყოფილებითა და დრტვინვით, რათა მწყობრიდან გამოიყვანოს და მის ლოცვას სულიერი ძალა მოაკლდეს. იმისათვის, რომ ბერს სულიწმიდის მადლი ჰქონდეს, ჭეშმარიტი ბერი უნდა იყოს. მხოლოდ ასეთ შემთხვევაში ფლობს იგი ღვთისგან ბოძებულ ძალას და თავისი ლოცვით ეხმარება ადამიანებს - ძალიან შედეგიანად“.

/ღირსი პაისი ათონელი/

[marine]

“იეროდიაკონი სერაფიმე იხსენებს: „თუ იცი, რას ნიშნავს ბერძნულად სიტყვა ბერი?“ - მკითხა მამა ფერაპონტემ [ოპტინელი]. – „მონოს“ - ერთი. ღმერთი და ადამიანი - აი, ბერი“. ეს რომ სხვას ეთქვა, ჩვეულებრივ საუბრად აღვიქვამდი. მაგრამ მამა ფერაპონტეს სიტყვას დიდი ძალა სდევდა. უბრალოდ კი არ ამბობდა, არამედ ასე ცხოვრობდა: მხოლოდ და მხოლოდ ღვთისთვის; და იმდენად გამიჯნული იყო ყოველივე ამქვეყნიურისგან, რომ მონასტრის საძმოშიც კი ცოტა ვინმე იცნობდა“. ბერ ფერაპონტეს ისინიც კი ნაკლებად იცნობდნენ, ვინც მასთან ერთად ცხოვრობდა სენაკში. ერთხანს მამა ფერაპონტეს თანამესენაკე იყო მნათე ანდრეი სუსლოვი, ყველას სთხოვდა, რამე მოეყოლა მამა ფერაპონტეს შესახებ. „რა უნდა მოვყვე? - დაბნეული პასუხობდა ანდრეი, - ის ხომ გამუდმებით ლოცულობდა თავის კუთხეში ფარდის მიღმა. ლოცულობდა და ლოცულობდა, მეტს ვერაფერს გეტყვით“. ანდრეის მხოლოდ ერთი დეტალი დაამახსოვრდა: „ფერაპონტე მეუბნებოდა: „როდის იქნება, რომ ჩაის სმას გადაგაჩვევ?“ თავად ჩაის არ სვამდა, მაგრამ სურნელოვან და ალბათ სამკურნალო ბალახებს აყენებდა. მე კი მაღაზიის ჩაის ვარ მიჩვეული“. მღვდელ-მონაზონ ვიტალისაც ბალახები ახსოვს: „მამა ფერაპონტესთან ერთად მონასტერში ტყე-ტყე მივდიოდით და გზად ბალახების შესახებ მიამბობდა, რომელია მათ შორის სამკურნალო, რას შველის და რომლის ჭამა შეიძლება უმად“. სწორედ ეს შემორჩა მეხსიერებას - მეტყევე ბერის სენაკი, რომელიც გაჟღენთილია ბალახის განსაკუთრებული სურნელით“.

[marine]

„მონაზვნური ცხოვრება სიტყვის - ქრისტეს მუდმივ ბაძვაში მდგომარეობს. მოშურნე მონაზონმა ქრისტეს ცხოვრების ყოველი საფეხური უნდა გაიაროს. ქრისტეს ძალისხმევა ასეთ მონაზონში ხორციელდება, მასში სასწაულმოქმედებს, მასში ივნება, მასში აღდგება და მასში მაღლდება“.

/არქიმანდრიტი იეროთეოსი (ვლახოსი)/

[marine]

„როგორც მონადირე განგებ დაეძებს ნადირს და გამოაგდებს მას ბუნაგიდან, რომ მოინადიროს, ჭეშმარიტი მონაზონიც ის არის, ვინც განგებ ეძებს ვნებებს საკუთარ თავში, რათა შემდეგ შეებრძოლოს და გაანადგუროს“.

/არქიმანდრიტი მაკარი (აბესაძე)/

[marine]

„დაე, მეტად განგვანათლოს ღმერთმა ჩვენ - მონაზვნები, რადგანაც უმრავლეს შემთხვევაში ჩვენ სულელი ქალწულები ვართ. ხოლო ჩვენი ჭურჭელი წყლითაა სავსე, მხოლოდ ფითილია ცოტაოდენი ზეთით გაჟღენთილი. ერის ადამიანები კი ელიან, რომ ჩვენ გავუნათებთ გზას და ისინი არსად წაიბორძიკებენ“.

/ღირსი პაისი ათონელი/

[marine]

„ერთხელ მამა ვასილის [ოპტინელი] სენაკში მყოფმა, სულიწმიდის მადლისა და ნიჭების მოხვეჭის თაობაზე საუბარი წამოვიწყე. მამა ვასილიმ მითხრა:

-ჩვენ ბოლო ჟამის ბერები ვართ და სულიერი ნიჭები არ გვეძლევა. ჩვენ მათ ვერ დავიტევთ. ჩვენი საქმეა, დავითმინოთ მწუხარება.

-მამაო, და როგორ უნდა დავითმინოთ?

-ტკივილს როგორ ითმენენ? კბილი კბილს დააჭირე, ხელები მომუშტე და ითმინე. წარმოგიდგენია, რა დაგვემარეთებოდა, ჩვენ რომ დედა ღვთისმშობელი გამოგვეცხადოს? ხიბლში ჩავვარდებოდით და ამით ყველაფერი დასრულდებოდა“.

[marine]

„ბერმა დუმილის შემდეგ შემომხედა და ამ გამოხედვაში დიდი სიყვარული დავინახე; ასეთი სიყვარული მხოლოდ მონაზვნისგან შეიძლება გამოვლინდეს“.

[marine]

„გამუდმებით ამა ცხოვრებისათვის წუხს - ეს უნდა იყოს მონაზვნის მთავარი საზრუნავი, მისი გონებაც და სულიერი მდგომარეობაც ცოდვებზე განუწყვეტელი ფიქრით უნდა გასწორდეს. უცოდველი ადამიანი არ არსებობს, მაგრამ ვინც განუწყვეტლივ წუხს ცოდვებზე, გონებით განუშორებლად უფალთან იმყოფება“.

/არქიმანდრიტი მაკარი (აბესაძე)/

[marine]

„ - როცა მონასტერში მოვდიოდი, წმიდაო მამაო, მეც დამწყევლეს მშობლებმა.

- ეგ ერთადერთი წყევლაა, რომელიც კურთხევად გარდაიქმნება“.

/ღირსი პაისი ათონელი/

[marine]

„ახალგაზრდა მღვდელ-მონაზვნებს გადატვირთული მსახურებისგან თმაში ჭაღარა ნაადრევად ერეოდათ“

[marine]

„ოჯახში რომ გაიგეს, ეკლესიაში დავდიოდი, თავსაფარი მეფარა და ვმარხულობდი, ისეთი აუტანელი მდგომარეობა შემექმნა, შინ მისვლა აღარ მინდოდა... მივდიოდი მამა გაბრიელთან, ხმას ვერ ვიღებდი. ხის პატარა სკამზე მიმითითებდა, ჩამოვჯდებოდი. იქვე იჯდა დედა მონაზონიც.

-მეჩხუბება, მიბრაზდება, მაგრამ რა ვქნა, დედაა და მიყვარს, მაინც მიყვარს! - მეუბნება მამა გაბრიელი.

მეორედ მივდივარ. ისევ ხმას ვერ ვიღებ, ისევ ზის მის კელიაში მონაზონი.

მომიტრიალდება მამა გაბრიელი და მიმეორებს:

-მეჩხუბება, მიბრაზდება, მაგრამ რა ვქნა, დედაა და მიყვარს, მაინც მიყვარს!..

მესამედ ისევ ის დედაა იქ და მიკვირს, სულ ჩემს მისვლას რომ ემთხვევა მისი იქ ყოფნა... რად მხვდება აქ? იქნებ შევძლო რაიმის თქმა, ეს მონაზონი რომ არ იყოს. ისევ ჩამომსვამს სკამზე, დაიხრება ჩემკენ, ხელებს იმ დედაოსკენ იწვდის და მიმეორებს:

-მეჩხუებება! მიბრაზდება! დედაა, მაინც მიყვარს!

ვერაფერი გამიგია!...

თავზე ხელს მადებს, მერე გარეთ გადის, ცოტა ხანში უკან ბრუნდება - როგორა ხარ? - მეკითხება.

ისევ თავზე ხელს მადებს, მერე გარეთ გადის და მონაზონი ამბობს:

-ნეტა რაი დარბის?!

-როგორ ბედავთ, ეს ხომ მამა გაბრიელია! – „ვიცავ“ მე.

-მამა გაბრიელი... ჩემი შვილია! ნეტა რაი დარბის...

-რა? შვილი? და გამინათდა გონება, დედა-მონაზონი რომ მგონია, მისი ხორციელი დედა ყოფილა. აი, რად მხვდება კელიაში, აი, რას მეუბნება თურმე მამა გაბრიელი!

მესამედ მადებს თავზე ხელს და...

-ხომ კარგად ხარ, ხომ მოგეშვა? - ძალიან თბილად მეკითხება.

...და, სამუდამოდ გამომიყვანა იმ გაუსაძლისი მდგომარეობიდან.“

/სალომე-თინათინ გოგინაშვილი/

[marine]

„207. ესეც სიყვარულის გამოხატულებაა, როცა ჩვენთან მოსულ მოყვასს ნებას ვრთავთ, რაც სურს, ის აკეთოს და მხიარულ სახეს ვუჩვენებთ. (ღირსი იოანე სინელი)

ზოგჯერ მონასტერში სტუმრად მისულს მხიარულად ხვდებიან და იმ საქმის გაკეთებას ავალებენ, რომლის გაკეთებაც მას ადვილად შეუძლია, მაგრამ იმის მიმართ, ვინც მონასტერში დარჩენას გადაწყვეტს, სხვაგვარი დამოკიდებულების გამოჩენაა საჭირო. არ შეიძლება სამონაზვნოდ გამზადებული ადამიანი საკუთარი ნების მიხედვით ასრულებდეს მონასტერში საქმეებს“.

/არქიმანდრიტი მაკარი (აბესაძე)/

[marine]

„[ახალმოწამე ფერაპონტე ოპტინელი] ჰოდა სტუმრობდა მონასტრებს, თავისთვის საუკეთესოს ეძებდა. იყო დივეევოში, ფსკოვი-პეჩორის მონასტერში, ტროიცე-სერგიევის ლავრაში. ხოლო როცა ოპტინა მოიხილა, აღტაცებული დარჩა. მაშინ მივიდა ჩვენს მეუფე ვლადიმირთან, ამჟამად კიევისა და სრულიად უკრაინის მიტროპოლიტთან და უთხრა: „მეუფე, მზად ვარ თუნდაც ტუალეტები ვხეხო, ოღონდ რეკომენდაცია მომეცით“. მეუფემ კი უპასუხა, რომ აი, სწორედ მონასტერში ტუალეტების მხეხავი არავინ ჰყავდათ. ოპტინის არჩევანი კი შეუქო, კარგი ადგილიაო, უთხრა. და აღთქმული ოპტინის გულისთვის ვალოდია მთელი წელი ხეხავდა ტუალეტებს, როგორც კაცებისას, ასევე ქალებისას. არადა, ასეთ სამუშაოს ყველა არ დათანხმდება. იდეალურ სისუფთავეს ინარჩუნებდა. მივიდოდა გამთნიისას, როდესაც კაციშვილი არ იყო და ყველაფერს დააწკრიალებდა“.

“გსურს, მონაზონო, რომ შენი სული წარიტაცოს იესოსა და ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის საკვირველმა გამოცხადებამ? გონისმიერად და გამუდმებით ევედრე ქრისტეს საკუთარი გულის სიღრმიდან ტკივილამდე“.

[marine]

„როდესაც მეუდაბნოეს სტუმრობ, ძალიან ფრთხილად უნდა იყო. შეიძლება შენდა უნებურად ლოცვას მოსწყვიტო. შეიძლება ბერი იმ მომენტში, ღვთის მადლით, თაბორზე იყოს ატაცებული, შენ კი მას მგრგვინავი დედამიწის ზედაპირზე დააბრუნებ. ეს კი დიდი ბოროტებაა, რაც მეუდაბნოეს შენმა სტუმრობამ შეიძლება მოუტანოს. შეურაცხმყოფელი სიტყვებით ბერს ვერ შეაწუხებ, მაგრამ თხოვნა მთიდან ჩამოსვლის შესახებ მისთვის ნამდვილად შემაწუხებელი იქნება. თუმცა, მეორე მხრივ, საკუთარ თავს დიდ სიკეთეს მოუტან, შენი თხოვნით მეუდაბნოე მთიდან საღვთო კეთილსურნელებით აღვსილი ჩამოვა და ამ სიკეთით შენც აღივსები. მის მიერ ღმერთთან ურთიერთობის პროცესში მიღებულ ნათელთან შეხვედრას შენთვის ერთგვარი დამაბრმავებელი ძალა ექნება. დაწერილია: „ლოცვითი მდგომარეობიდან ცეცხლით შემოსილნი გამოდიან“ (წმინდა გრიგოლ პალამა), დაახლოებით ისე, როგორც მოსე გაბრწყინდა. როდესაც ის სინას მთიდან ჩამოვიდა, მისი ხილვაც კი არ შეეძლოთ ისრაელიანებს; მოსე ცეცხლიდან ახალგამოღებული გავარვარებული რკინასავით გამოიყურებოდა. შენ კი შეხვედრის დროს „უკვდავების სუნს“ შეიგრძნობ“.

[marine]

„მონაზონი თავს კეთილ საქმეთა კეთებას კი არ უნდა აიძულებდეს, არამედ უნდა სწყუროდეს, უცილობელი საქმის შესრულების დროსაც აზრები უფლისკენ ჰქონდეს მიმართული, იმაზე ფიქრობს, როდის დაუბრუნდება უფალთან საუბარს“.

/არქიმანდრიტი მაკარი (აბესაძე)/

[marine]

„სამონასტრო ცხოვრება შევიყვარე და ოცნებამ გამიტაცა: „წავალ უდაბნოში, - ვუთხარი მამა ფერაპონტეს [ოპტინელი], - და ვიმარხულებ ძველი მამებივით“. – „უდაბნოში რატომ უნდა იმარხულო, იქ ხომ ისედაც არაფერია. აი, სატრაპეზოში სცადე, სადაც ყველაფერია, მაშინ იქნები ნამდვილი მმარხველი“. იმ დღეს მეუდაბნოე მამათა მიბაძვით გადავწყვიტე, არაფერი მეჭამა. დავიარები საჩვენებლად მომარხულე გამომეტყველებით, მამა ფერაპონტემ კი თეფშზე ხაჭო დაიდო, ზედ არაჟანი მოასხა, მიღიმის და ჭამს. სხვათა შორის, მეც ვჭამე. ერთხელ მნემ ნადიმი მოგვიწყო - სადილად ყველი, თევზი და კვერცხი გამოგვიყო. თვალებს ვაცეცებ, „რა ავირჩიო?“ „არჩევას რაღა ჭკუა აქვს, - მითხრა მამა ფერაპონტემ, - მუცელში მაინც ყველაფერი აირევა“. დაისხა მწნილის წვნიანი, შიგ ფაფა ჩაუმატა, ზედ კომპოტი მოასხა და ჭამს. „მამა ფერაპონტე, ამ საზიზღრობას რა გაჭმევთ?“ – „ჩვენ ხომ მხოლოდ ის გვინდა, მუცელი ამოვიყოროთ, - მიპასუხა, - რად უნდა გვქონდეს საკუთარ თავზე მცდარი წარმოდგნა?“ სხვა დროს ასევე ბევრი გემრიელი საჭმელი იყო, მაგრამ მეორე კერძად შვრიის ფაფა გვქონდა, მე კი მას ბავშვობიდან ვერ ვიტან. „ბავშვობიდან ვერ ვიტან, - ვეუბნები“, „მეც“, - მიპასუხა. თავად კი მხოლოდ შვრია მიირთვა, კარაქზეც კი უარი თქვა. „გემრიელს ხალისით მივირთმევთ, - თქვა მან, - აბა სცადე, ღვთის სიყვარულით ჭამო ის, რაც არ გიყვარს“.

[marine]

„-რას ნიშნავს „ჯგუფური თავდასხმა“?

- ამ დროს ეშმაკი 2, 5, 10 მონაზონს ესხმის და მზად არის, დაახრჩოს ან თავს რაიმე სხვა მსგავსი უბედურება დაატეხოს. ზოგიერთ მონაზონს ისე ძლიერ აშინებს ეს მდგომარეობა, რომ სენაკიდან გარბის და თავზარდაცემული და ძრწოლაშეყრილი ბერის (თავისი მოძღვრის) სენაკს არ სცილდება, მის გაღვიძებამდე საკუთარ სენაკში არ ბრუნდება“.

[marine]

“ამპარტავანი ადამიანი ცოდვებს არაფრად მიიჩნევს, ვერც კი აღიქვამს მათ. საპირისპირო მდგომარეობაში მყოფი მონაზონი, რომელსაც ახსოვს საკუთარი ცოდვები, თავისი სიმდაბლით ცოდვებს განეშორება. ცოდვების ხსოვნით მიიღწევა სიმდაბლე, სიმდაბლით კი - ცოდვათა განშორება“.

/არქიმანდრიტი მაკარი (აბესაძე)/

[marine]

„ბერი ფერაპონტეს [ოპტინელი] საყვარელი წიგნი ღირსი იოანე კასიანე რომაელის „ჩანაწერები“ იყო. „აი, ყოველი ბერის სამაგიდო წიგნი - ამბობდა ის, - ღირსი იოანე კასიანე კი, კერძოდ, ასწავლის, რომ ბერი ყოველნაირად უნდა ერიდებოდეს ქალებსა და ეპისკოპოსებს. „ეპისკოპოსების მორიდება, თანამედროვე ენით რომ ვთქვათ, ეს ნიშნავს, მოერიდო პატივსა და წოდებებს, რადგან სწორედ ეპისკოპოსი დაასხამს ხელს ახალი წოდების მისაღებად. მამა ვასილი და მამა ფერაპონტე კი ძველი ბერების მოდგმიდან იყვნენ, რომელთათვისაც სენაკიდან მხოლოდ ორი გზა არსებობს - ტაძრისაკენ და საფლავისაკენ. ერთხელ მამა ვასილი ოპტინის უდაბნოს კეთილმოწესედ დანიშნეს, მაგრამ ამ მორჩილებაზე მხოლოდ ორი დღე დაჰყო, მერე კი ავად გახდა და უფლისგან ამ მორჩილებისგან გათავისუფლება გამოითხოვა. მამა ფერაპონტე კვერთხის მტვირთველად რომ განაწესეს, ამ მორჩილებაზე მხოლოდ ერთი დღე გაატარა. მას სხვა მორჩილებებსაც სთავაზობდნენ, რომლებიც დიაკვნისა და მღვდლის წოდებისაკენ მიმავალ საფეხურებს წარმოადგენდა, მაგრამ ბერმა უპასუხა: „არა ვარ ღირსი საკურთხეველში შესვლისა“.