მონოზონნი(სამონაზვნო წესით ცხოვრება), რაოდენ დიდი ყოფილა მონაზვნობის პატივი... პარამეტრები

[marine]

„წმინდა მაქსიმე კავსოკალიველი წმინდა მთის უდაბურ და მყუდრო ადგილებში დადიოდა, ლოცვა რომ გაეძლიერებინა. როცა მამებმა ჰკითხეს: „რატომ დადიხარ, მამაო, უკაცრიელ ადგილებში, რატომ გაურბიხარ ადამიანებს და არ ეკარები მათ?“ მან უპასუხა: „უკაცრიელ ადგილებში იმ მიზნით დავხეტიალობ, ლოცვას რომ შევმატო“.

/არქიმანდრიტი ეფრემ არიზონელი/

[marine]

„ქრისტეს მეომარი ვინ არის? - ვისაც სულიერი გამოცდილება აქვს მიღებული. ასეთმა მონაზონმა კარგად უწყის, თუ რომელ ვნებას როგორ ებრძოლოს: რომელს ებრძოლოს შორიდან, ყურადღებაც არ მიაქციოს და არ შემოუშვას თავში და, რომელი ახლოს მოუშვას და ისე დაამარცხოს“.

[marine]

“ერთხელ ჩემთან ორი კათოლიკე არქიტექტორი მოვიდა. არ ესმოდათ, რა არის მართლმადიდებლობა, თუმცა კეთილად იყვნენ განწყობილნი. „რატომ ზიან აქ მონოზვნები, - მკითხეს, - რატომ არ მიდიან ერში საზოგადოებრივი მსახურებისათვის?“ „განა შუქურა კლდეზე არ უნდა იდგეს? - მივუგე, - რას გვიბრძანებთ, გადავიდეთ ქალაქებში და ქუჩის ფარნების მუშაობაში ჩავერთოთ? შუქურას თავისი მსახურება აქვს, ფარანს - თავისი. მონოზონი განა ნათურაა, ქალაქის ტროტუარს ზემოთ რომ არის დაკიდებული და ფეხით მოსიარულეებს გზას უნათებს, რომ არ წაიბორძიკონ. მონოზონი შორეული შუქურაა, მაღლა კლდეზე დაბჯერნილი და თავისი ბრწყინვალებით ზღვასა და ოკეანეებს ანათებს, რათა გემებმა სწორი გეზით იცურონ და დანიშნულების ადგილამდე - ღმერთამდე - მშვიდობით მიაღწიონ“.

/ღირსი პაისი ათონელი/

[marine]

„მაგრამ, მოდით, შევხედოთ სულს, რომელსაც უყვარს კონკრეტული პიროვნება - ღმერთკაცი ქრისტე. აი, ქრისტე და აი, სასძლო - მონაზონი. თუ მონაზონი დაწინდულია ქრისტეზე, თუ ქრისტე მასზეა დაწინდული, ეს ნიშნავს, რომ აქვთ გარკვეული ერთობა, გარკვეული, თუმც ძალიან პირობითი ნათესაური კავშირი, რომელიც მონაზონს არწმუნებს, რომ ქრისტე მართლაც არსებობს და რომ მას სხეულიც აქვს.

თუ ვინმე ისე აღიკვეცება მონაზვნად, რომ წინასწარ არ გამოსცდის ცხოვრებას, ის სერიოზულ პრობლემებს გადააწყდება. უდიდესი განსაცდელების გავლა მოუწევს. რადგან მხოლოდ ჯვრის და ტანჯვის გზით შეიძლება ქრისტეს შეყვარება და შეცნობა. ტანჯვის ფრთის შეხება ძალიან ქმედითი და საგრძნობია, თავად როცა იტანჯები, უკეთ გაუგებ სხვა ადამიანის სულს, და ეს გზა გაცილებით უფრო მრავლის მომტანია, ვიდრე უბრალოდ გვერდიგვერდ ცხოვრება და განუწყვეტელი ურთიერთობა. მაგალითად, ცოლს, რომელსაც ქმართან ოცდაათი-ორმოცი წელი აქვს ნაცხოვრები, საავადმყოფოში მისი საწოლის გვერდით გატარებული ხუთი დღე უკეთ გააცნობს მეუღლეს, ვიდრე ქორწინების ხანგრძლივი წლები.

გამოდის, რომ ტანჯვა - ერთ-ერთი უძლიერესი ადამიანური გრძნობა - მეორე სულის შეცნობის საუკეთესო საშუალებაა. ტანჯვა ადამიანის არსს გამოავლენს. როდესაც ვხედავთ ადამიანს, რომელიც სრულიად ვერ ერკვევა ცხოვრებაში, ეს ნიშნავს, რომ უფალმა არ აკურთხა იგი ტანჯვის გზის გასავლელად, ურომლისოდაც შეუძლებელია დასრულებულობის, სრულყოფილების მიღწევა. ტანჯვა თუ არ იგემე, ვერც სამოთხის ნეტარებას დააფასებ. მაგრამ, როგორც გინდა იყოს, ადამიანი შექმნილია არა ტანჯვისთვის, არამედ სიხარულისთვის. მონასტერში ის ყოველდღიურად ტკბება ქრისტესთან ურთიერთობით. მონაზონი ქრისტესთან საუბრიდან იღებს სიხარულს, ყოფას, ცხოვრებას, ემოციებს. და, შესაბამისად, თავის თემში, ანუ იქ, სადაც ის უფალმა დააყენა, ის იმავე დროს განმარტოებულია ქრისტესთან. ის განიცდის სიხარულისა და მწუხარების წუთებს, საზარელ წამებს და კაშკაშა მომენტებს, როდესაც სული ელვისებურად აიჭრება ხოლმე ზეცისკენ. გამოცდილებას ის ქრისტესთან უშუალო ურთიერთობით იძენს“.

/არქიმანდრიტი ემილიანე (ვაფიდისი)/

[marine]

„მონაზონი ლოცვის ხუთ სიტყვას უნდა იმეორებდეს განუწყვეტლივ, როცა შრომობს, ჭამს, ზის და სხვა ნებისმიერ საქმიანობით არის დაკავებული. ამ სიტყვებს ან ბაგეებით ვამბობთ, ან გონებით, ან გულით: „უფალო იესუ ქრისტე, შემიწყალე მე“.

/არქიმანდრიტი ეფრემ არიზონელი/

[marine]

„არათუ გულქვა და ულმობელი, გულმოწყალე და ლმობიერი უნდა იყოს მონასტერში მყოფი ადამიანი, მან უფრო და უფრო უნდა განავითაროს ეს სათნოებანი საკუთარ თავში“.

[marine]

„ბერების მიზანი არ არის ვიყოთ კარგი მგალობლები, ოსტატები, არამედ ნამდვილი მონაზვნები, ანგელოზები“.

/ღირსი პაისი ათონელი/

[marine]

„მონაზვნები, რომლებსაც მუდამ სწყურიათ უფლის სახელის ხსენება, ვინც დაკავშირებული არიან მათთანაც, ვინც ახლოსაა, და მათთანაც, ვინც შორს იმყოფება, თავიანთ ლოცვებს აღავლენენ ყველა ადამიანის, მათი განღმრთობის სახელით. ათონზე მცხოვრების ყოფის ნიშანია სიხარული, ლოცვა და გოდება დაცემულ და ტანჯულ ადამზე და მთელი კაცობრიობის აღდგომაზე. მონაზვნის ცხოვრება ზეციურ ცხოვრებას ჰგავს, მაგრამ, იმავე დროს, ის ადამიანთა საზოგადოებაში მიმდინარეობს. ამიტომ უფრო სწორი იქნება, ვთქვათ: ის ადამიანთა და წმინდანთა ღმერთ-კაცული კრებულია. შესაბამისად, ეს სრულიად უცხო და, ამავე დროს, ყველა ჩვენგანისთვის ძალიან ახლობელი რამ გახლავთ“.

/არქიმანდრიტი ემილიანე (ვაფიდისი)/

[marine]

„ვნებები და წარმოდგენები რომ არ გამყარდეს და მომძლავრდეს, მონაზონი დათმობებზე არ უნდა წავიდეს“.

/არქიმანდრიტი ეფრემ არიზონელი/

[marine]

„პატიმარს ისე არ აშინებს მიწიერი სამსჯავრო, როგორც ღვთისმოშიშ ქრისტიანსა და მონაზონს - ქრისტეს სამსჯავრო; მას ღვთის დაკარგვის შიში უნდა ჰქონდეს“

[marine]

„ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელი დადის ბერების სენაკებში და ათვალიერებს, რას აკეთებენ“

[marine]

„თუ ჩვენ ქრისტესკენ ვისწრფვით, ის ჩვენთვის უფრო მეტადაა სიძე, ვიდრე ნებმისმიერი სხვა საქმრო“.

/არქიმანდრიტი ემილიანე (ვაფიდისი)/

[marine]

„მოწაფე: შეიძლება თუ არა, რომ მონასტრის ყველა ძმა იესუს ლოცვით ლოცულობდეს?

ბერი: არათუ შეიძლება, აუცილებელიცაა. მონაზვნად აღკვეცისას ახალნაკურთხ მონაზონს სულიერ მახვილად წოდებულ სკვნილს გადასცემენ და ავალებენ მუდმივ, გულმოდგინე ლოცვას იესო ქრისტეს სახელით. ამრიგად, იესუს ლოცვაში წვრთნა მონაზვნის აღთქმაა, აღთქმის შესრულება კი - მოვალეობა, რომლის უარყოფა შეუძლებელია.

ძველი მონაზვნები მიამბობდნენ, რომ ჯერ კიდევ ამ საუკუნის (იგულისხმება XIX საუკუნე) დამდეგს საროვის უდაბნოში და, ალბათ, სხვა კარგ მონასტრებშიც ყველა ახალმოსულს თავიდანვე ასწავლიდნენ იესუს ლოცვას. ნეტარი ბერი სერაფიმე, რომელიც ამ უდაბნოში ცხოვრობდა და რომელმაც დიდ სულიერ წარმატებას მიაღწია, ყველა მონაზონს განსაკუთრებით ურჩევდა მღვიძარებასა და იესუს ლოცვას.

ერთხელ მას ერთი ჭაბუკი ესტუმრა, რომელსაც ის-ის იყო სასულიერო სემინარია დაემთავრებინა. მან ბერს გაანდო, მონაზვნობა მინდაო. ბერმა ჭაბუკს სულის მარგებელი დარიგებანი მისცა და ურჩია, განსაკუთრებული ყურადღება იესუს ლოცვისთვის მიექცია. „მხოლოდ გარეგანი ლოცვა არ კმარა. ღმერთისთვის მთავარი შინაგანი ლოცვაა, ამიტომ მონაზვნები, რომლებიც გარეგან ლოცვას შინაგანს არ უერთებენ, არ არიან მონაზვნები“.

ზედმიწევნით ზუსტი შეფასებაა! მონაზონი განმარტოებულს ნიშნავს. ვინც საკუთარ თავში არ განმარტოებულა, ის ჯერ კიდევ არ არი მარტო, არ არის მონაზონი, თუნდაც ყველაზე განცალკევებულ მონასტერში ცხოვრობდეს. ის მოღვაწე, რომელიც საკუთარ თავში არ ჩაკეტილა და არ განმარტოებულა, უნებლიეთ შფოთისა და ამაოების შუაგულში ცხოვრობს, ამიტომ თავისუფალი მისადგომია უთვალავი გულისსიტყვისათვის და მისი გონებაც უქმად, ტანჯვით დაეხეტება აქეთ-იქით. საკუთარ თავში განმარტოებას კი კაცი ერთადერთი გზით შეძლებს - შინაგანი ლოცვით, რომელიც ძირითადად სწორედ იესუს ლოცვაა“.

/წმ. ეპისკოპოსი ეგნატე (ბრიანჩანინოვი)/

[marine]

„წმინდა მამები ლოცვას მონაზვნობის სარკეს უწოდებენ. რას ნიშნავს ეს? - თუ მოღვაწე ლოცვის დროს შეპყრობილი არ არის ამაო აზრებით და ფიქრებით, არამედ განუშორებლად აქვს ლოცვის სურვილი, იგი აუცილებლად მიაღწევს სულიერ წარმატებას. ამიტომაც უწოდებენ წმინდა მამები ლოცვას მოაზვნობის სარკეს“

[marine]

„მამა პაისი [ათონელი] ბერებს ურჩევდა: „ერისკაცნი ჩვენ, ბერებს, სულიერ განვითარებაში უნდა გვბაძავდნენ და ჩვენ კი არ უნდა ვემსგავსოთ იმათ, ვინც ამ ქვეყნის მატერიალური წინსვლისთვის იღვწის“.

როცა ბერი სულიერი ღვაწლით არ ტკბება, სიმშვიდე არა აქვს, მაშინ მიისწრაფვის ამქვეყნიური საგნებისკენ, და რადგან მათ ვერ გამოიყენებს ისე, როგორც ეს ერისკაცებს შეუძლიათ, იტანჯება. მიწიერი ნივთების მოზღვავება დააცარიელებს ათონის მთას, ისე როგორც ეს ეგვიპტის უდაბნოში მოხდა“.

ნახავთ, ეს დიდი შენობები, აქ რომ აგებენ, დაცარიელდება. ისინი შემოსავლის წყაროდ იქცევიან, ახალი კალივების ასაშენებლად: „ბევრი ახალგაზრდა მოდის ბერული ცხოვრებისთვის აქ, მაგრამ ჩვენ არ ვართ ისეთები, როგორც ღმერთს სურს, ამიტომ ახალგაზრდებს ცოცხალი მაგალითი არ ჰყავთ“.

მამა პაისი ძალიან ღელავდა ათონის მთის მომავალზე, და იღვაწა, რომ მშვიდი, სულიერი, ამა სოფლის უარმყოფელი გამხდარიყო, მაგრამ არა არასტუმართმოყვარე. იმედიანად იმასაც ამბობდა ხოლმე: „ამაოებად იქცევიან დიდებული ავტომანქანები და ახალი ბერები გამოქვაბულებს მიაშურებენ“.

[marine]

„ადამიანს, ასევე მონაზონს, ერთი მისწრაფება აქვს: შეეჩვიოს უხილავის ხილვას და ამით განმტკიცდეს. მაგრამ ჩვენი მოუქნელობისა და დაუდევრობის გამო ეს გვიძნელდება, გვეჩვენება, რომ მიუღწეველია (ჩვენი ბუნების გამო) და თან - მიღწევადი, რადგან ამაზე ლაპარაკობს და ეს სურს ღმერთს, რომელიც მუდამ მართალია.
რა თქმა უნდა, მონასტერი სულის ნაყოფს მოიწევს. ის ცვლის ადამიანს, შეაძლებინებს, ღმერთის თანამზრახველი გახდეს, რადგან, მართლაც, ასეა, რომ წმინდა სული ავარჯიშებს და აამაღლებს ადამიანს. მონაზვნის ცხოვრება მოძრავია, მასში არის დაცემაც და აღმაფრენაც, ღმერთის შეცნობა, „ხილვა“. მონაზონი მაგალითს ჰბაძავს, ის ღმერთის საიდუმლოს იღებს თავისთავში და ახვედრებს გულის სისავსეს, ღვთის ძისა და სასუფევლის ნათლის განუწყვეტელ ღვთიურ ძებნას. ადამიანმა აუცილებლად უნდა ისწავლოს ეს. ამისკენ მივყავართ მთელ მონაზვნურ აღზრდასა და ცხოვრებას. ამაშია ჩვენი პირადი გმირობის არსი“.

/არქიმანდრიტი ემილიანე (ვაფიდისი)/

[marine]

„წმიდა მატო მოღვაწეობდა ხანძთის უდაბნოში. მერეს დედათა მონასტრის წინამძღვრის გარდაცვალების შემდეგ იგი ორმოცი წლის განმავლობაში წინამძღვრობდა ამ მონასტერს და „ექმნა ყოველთა სახე კეთილისა“. მის სიწმინდეზე და ასკეტიზმზე მეტყველებს ის ფაქტიც, რომ ამ ხნის განმავლობაში მას დედებთან ერთად არასდროს უჭამია პური და არც არაფერი გამოურთმევია მათთვის უშუალოდ ხელიდან ხელში; ღრმად მოხუცებულმა და დასნეულებულმა წმინდანმა თავი აარიდა დედების ხელით მსახურებას, მამათა მონასტერში მოღვაწე თავის ნათესავს სთხოვა, თან წაეყვანა და ერთი წლის შემდეგ გარდაიცვალა“.

[marine]

„დაყუდებაში მყოფ მოღვაწეებს განსაკუთრებით ებრძვის მოწყენილობა, რომლის ყველაზე დიდი მტერი და განმდევნელი - ეს არის სწორედ ღვთის შიში. დაყუდებაში განსამტკიცებლად მოღვაწემ საკუთარ თავში ღვთის შიში უნდა ააღორძინოს“.

[marine]

„როდესაც თანაცხოვრებულთა მონასტერში ვცხოვრობდი, ერთხელ იქ მოვიდა ერთი წმიდა ეპისკოპოსი, ძალიან მოხუცებული, სახელად იეროთეოსი ერქვა. იგი გადამდგარიყო და წმიდა ანას სკიტში მოღვაწეობდა. წასვლისას, როდესაც ცხენზე ჯდებოდა, შარვლის ტოტები აეწია და ყველამ დავინახეთ მისი საშინლად დასიებული ფეხები. ბერები, მას ცხენზე შეჯდომაში რომ ეხმარებოდნენ, უეცრად შეძრწუნდნენ. ეპისკოპოსი მიხვდა ამას და თქვა: „ეს ყველაზე ძვირფასი საჩუქრებია მათ შორის, რითაც კი ღმერთს დავუჯილდოებივარ. მას ვევედრები, რომ ნურასოდეს წამართმევს მათ“.

/ღირსი პაისი ათონელი/

[marine]

„ერთი ათონელი ასკეტი (რომლის სახელსაც არ ვახსენებ, რადგან ის ჯერაც ცოცხალია) ამბობს: „ღმერთო, ლოცვისთვის დღეში ოცდაოთხი საათი არ მყოფნის!“ გრძნობთ, როგორ ლოცულობს იგი? გესმით, რა სიმაღლეზე დგას? აცნობიერებთ, რა სიტკბოება მოიპოვა იმით, რომ თვალი და გული განუწყვეტლივ უფლისკენ აქვს მიპყრობილი? ამას იტყვის ის, ვისაც უფლის სიტკბოება უგემია.

დიახ, წმინდა მთაზე ლოცულობენ - მონასტრებშიც, მათ გარეთაც. ბოლო წლებში მრავალი უდიდესი მოღვაწე გამოგვიჩნდა - როგორიცაა დანიელ კატუნაკელი (1927), კალინიკე მდუმარე (1930) და სხვები.

მრავალი წლის წინ შესვენებულ ერთ ჩვენს ძმას, ბერ-მოძღვარ არსენს, კურთხეულს, დაძინებაც კი არ უნდოდა, თოკით იბამდა თავს და ხეზე მიყრდნობილი ლოცულობდა - რათა ლოცვა არ შეეწყვიტა. ასე ბევრი ასკეტი აკეთებდა. ლოცვისა და მონანიების შემწირველი, თავს იატაკს სცემდა და ამბობდა: „საშინლად ცოდვილი ვარ. ღმერთი ჩემს ლოცვას არ შეისმენს, მაშ, ამ ბრახუნმა მაინც მიაღწიოს მის ყურამდე! ისე ცოდვილი ვარ, რომ პირიდან ლოცვა არ ამომდის!“ ის განუწყვეტლივ ლოცულობდა! რომ გენახათ მისი სახე, როცა გარდაიცვალა, იტყოდით: „მართლაც რომ ნეტარია წმინდანის სიკვდილი!“

ჩვენი დროის კიდევ ერთ ასკეტს ლიტურგიის ჩასატარებლად უამრავი საათი სჭირდებოდა, რადგან ყველა წმინდანი მოდიოდა მასთან თანამსახურებისთვის. ის არასოდეს ჩქარობდა. მონაზვნებს საკურთხევლიდან ყრიდა, რათა ნანახს არ დაებრმავებინა ისინი, და მარტო რჩებოდა. როდესაც ეს საოცარი მდგომარეობა ჩაივლიდა, კარს აღებდა და უკან უხმობდა მათ: „ვაგრძელებთ ლიტურგიას!“

/არქიმანდრიტი ემილიანე (ვაფიდისი)/