მონოზონნი(სამონაზვნო წესით ცხოვრება), რაოდენ დიდი ყოფილა მონაზვნობის პატივი... პარამეტრები

[marine]

“საჭურისების მონასტრის პერსვიტერმა, აბბა იოანემ მოგვითხრო:

-ჭაბუკობაში მძაფრი სურვილი გამიჩნდა, დიდ, სახელოვან მამებთან მივსულიყავი და სულიერი სარგებელი მიმეღო მათგან. გავიგე, რომ წმინდა საბას ლავრაში ერთი დაყუდებული დიდი მამა, კალენიკე ცხოვრობდა. ერთ ჩემს ახლობელ ძმას ვთხოვე, წავეყვანე მასთან.

მივედით ლავრაში. ჩემმა მეგზურმა ბერის სარკმელთან დამსვა, თვითონ კი დიდხანს ესაუბრებოდა მას. როდესაც საუბარი დაასრულა, მითხრა, თაყვანი ეცი ბერს და ლოცვა-კურთხევა სთხოვეო.

მერე კი ბერს მიმართა:

-მამაო, აკურთხე მონა ესე შენი. ის აქ პირველადაა.

-და მიუხედავად ამისა, მე მას ვიცნობ, შვილო, - უპასუხა აბბა კალენიკემ, - ოცი დღის წინ, იორდანეზე რომ ჩავედი, გზაში შემხვდა და მითხრა: „ილოცე ჩემთვის“. ვკითხე, „რა გქვია?“ მიპახუსა, „იოანე“. აი, იმ დღიდან ვიცნობ მას, შვილო.
და მე მივხვდი, რომ სწორედ მაშინ, როცა მე ბერთან წასვლა გადავწყვიტე, ღმერთმა აუწყა მას ჩემი ვინაობა“.

/ამონარიდი „ლიმონარიდან“/

[marine]

„ერთხელ, განთიადისას, ღირსი მაკარი [ალექსანდრიელი] თავისი სენაკის წინ იჯდა და ლოცულობდა. უცებ მას ფეხზე კოღო დააჯდა და ხორცში ნესტარი ჩაარჭო. წმიდა მამამ კოღოს სისხლით გაძღომის ნება მისცა, მაგრამ როდესაც უკვე მწარე ტკივილი იგრძნო, მწერს ხელი დაარტყა და გასრისა. მცირე ხნის შემდეგ მაკარი სინანულმა შეიპყრო - როგორ თუ მიყენებული ტკივილისათვის კოღოზე შური ვიძიეო, და ამგვარი ცოდვისათვის თავის დასჯა გადაწყვიტა.

ნეტარმა მოსაგრემ სკიტის უდაბნოს სიღრმეს მიმართა, სადაც ერთ მიყრუებულ ადგილას კოღოებითა და ქინქლებით სავსე ჭაობი ეგულებოდა. წმიდა მამამ ტანზე გაიხადა, აშმორებულ ჭაობთან დაჯდა და მთელი ექვსი თვის განმავლობაში ადგილიდან ფეხი არ მოუცვლია. იმ ადგილას ბზიკისხელა კოღოები ბუდობდნენ, რომელთა ნესტარი თვით გარეულ ტახების ტყავშიც კი ატანდა. მწერებმა ნეტარი მაკარი ისე დაკბინეს და ისეთ საშინელ ყოფაში ჩააგდეს, რომ როდესაც იგი ექვსი თვის შემდეგ თავის სენაკში დაბრუნდა, ძმებს ღირსი მამა კეთროვანი ეგონათ და მხოლოდ ხმით იცნეს, რომ იგი ნამდვილად დიდი მოსაგრე მაკარი იყო“.

/“ლავსაიკონი“/

[marine]

„ბერული ცხოვრება ისეთია, რომ ეშმაკი ადამიანს დიდ განსაცდელებს ამთხვევს და შეიძლება ნებისმიერ ბერს დიდი განსაცდელი დაუდგეს“.

/არქიმანდრიტი ბასილი (კაკიაშვილი)/


"2025 წლის 16 აპრილს ზუგდიდისა და ცაიშის მიტროპოლიტმა გერასიმემ (შარაშენიძე) ზუგდიდის მუნიციპალიტეტის სოფელ დიდი ნეძის წმინდა დიდმოწამე გიორგის სახელობის მამათა მონასტერში ბერად აღკვეცა მორჩილები: ედიშერ ჯანჯულია, რომელსაც სახელად ელისე უწოდა და იოსებ კვარაცხელია, რომლესაც სახელად იოანე უწოდა".

[marine]

“მეტად ცოდვილი კაცი ათონის მთაზე მოღვაწე ერთ-ერთ მოძღვართან მივიდა. საკუთარი ცოდვების ჩამოთვლა რომ დაიწყო, მოძღვარი შეძრწუნდა და აღსარება არც კი დაამთავრებინა, ისე უთხრა: „ვეღარ გისმენ, ჭკუას ვკარგავ, ეს ადამიანური კი არა, დემონური ცოდვებია! განმშორდი აქედან“. ცოდვილი სასოწარკვეთილი გამობრუნდა უკან. გზად ერთი ათონელი ბერი შეხვდა და მწუხარების მიზეზი ჰკითხა, შემდეგ მამა საბასთან მისვლა ურჩია.

საწყალს ხსნის იმედი გადაწურვოდა, მაგრამ მაინც დაჰყვა მის რჩევას. მამა საბამ იგი დაამშვიდა, უთხრა, უფლის წყალობა უფსკრულზე ღრმა და მრავლისმომცველია, მაგრამ მაინც სასოწარკვეთილი იმეორებდა: „არა, გზა ხსნისა, ჩემთვის უკვე დახშულია!“ მოძღვარმა მიუგო, განა მე კი უცოდველი ვარ? ნახე, რა საშინელება ჩადენილი მაქვს“, - და ერთი მძიმე ცოდვა დაასახელა. ცოდვილი გამოცოცხლდა: ასეთი რამ მამაო, ხომ მეც გაკეთებული მაქვს“.

მამა საბამ სხვა მძიმე ცოდვებიც ჩამოუთვალა. ცოდვილი გამხნევდა და ყველაფერი გაბედულად მოუყვა. მისგან გახალისებული და იმედით სავსე დაბრუნდა. გზად ისევ ის ნაცნობი შეხვდა. მანაც მადლობა გადაუხადა და უთხრა: „რა კეთილი და ლმობიერი არისო, მამა საბა, თუმცაღა ერთადერთი ადამიანია ჩემს ნაცნობებში, ვინც ჩემზე ცოდვილი აღმოჩნდა“. ბერმა გაიოცა: „ის წმიდა მთაზე თითქმის ბავშვობიდან მოღვაწეობს და ანგელოზივით უბიწოა“. ერისკაცი გაოგნდა... მიხვდა რა გაუკეთა მას მამა საბამ“.

[marine]

„ლოცვა არის სათნოებათა დედა. ამიტომ მონასტერში დროის უმეტესი ნაწილი ლოცვას ეძღვნება. ახალდამწყებისათვის ლოცვების ცალკე აღსრულება სასარგებლო არ არის, ამიტომ საეკლესიო წესდება, კრძალავს რა თვითნებურ ვედრებას, ასწავლის, რომ მონასტრის ყველა მცხოვრებმა ღმერთს ლოცვები ღვთის ტაძარში ერთად აღუვლინოს, გარდა სნეულებისა, რომლებსაც სნეულება სენაკში ყოფნას აიძულებს, და უხუცესი ბერებისა, რომლებიც მომწიფდნენ განმარტოებული სასენაკო ლოცვისათვის“.

/წმინდა მღვდელმთავარი ეგნატე ბრიანჩანინოვი/


„2025 წლის 5 აპრილს ზუგდიდისა და ცაიშის მიტროპოლიტმა გერასიმემ (შარაშენიძე) წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფელ ოჭანეს წმინდა ნინოს სახელობის დედათა მონასტერში მონაზვნად აღკვეცა მორჩილი მარინე ავალიშვილი, რომელსაც სახელად ივლიტა უწოდა“.

[marine]

„სხვა ძმამ, იგივე გერასიმეს ლავრაში მღვაწე იღუმენი, აბბა ალექსანდრე მოინახულა და უთხრა:

-აბბა, მინდა საცხოვრებელი ადგილი გამოვიცვალო. ერთ ადგილზე ძალიან მომწყინდა.

-ეს უტყუარი ნიშანია იმისა, რომ შენ საერთოდ არ ფიქრობ არც მარადიულ ცეცხლზე და არც ცათა სასუფეველზე, თორემ არ მოგწყინდებოდა, - უპასუხა იღუმენმა“.

/ამონარიდი „ლიმონარიდან“/

[marine]

„ევაგრეს, როგორც თავად გვიყვებოდა, ხშირად ესხმოდა თავს სიძვის დემონი, და მაშინ მოსაგრე ზამთრის სასტიკ ყინვაში ჭაში მთლად შიშველი ჩადიოდა და მთელი ღამის განმავლობაში ხაროში იჯდა, სანამ სხეული მთლად არ გაუშეშდებოდა და გაეფიჩხებოდა.

სხვა დროს, როდესაც განდეგილს გმობის სულმა შემოუტია, წმინდა ევაგრე ორმოცი დღის განმავლობაში სენაკში არ შესულა და გარეთ იჯდა, სანამ მის სხეულზე ველურ მხეცთა დარად ათასგვარი მწერი ეხვეოდა და ჰკბენდა“.

/“ლავსაიკონი“/

[marine]

„ადამიანი შინაგანად თავის ჯვარს როგორ ტვირთულობს, ეს ჩვენთვის დაფარულია, მაგრამ მისი [არქიმანდრიტი შიო ხარძეიშვილი] მოთხოვნა ის იყო, რომ განსაკუთრებით, ზუსტად მიმსგავსებოდა ძველ ბერ-მონაზვნებს. სწორება ნამდვილად ასე იყო. მისთვის პრობლემა არ არსებობდა. მას შეეძლო ქალაქში ეცხოვრა, ტრანსპორტით ესარგებლა და ასევე შეეძლო მთელი კვირის განმავლობაში მშიერი ყოფილიყო ისე, რომ სულიერი სიმშვიდე შეენარჩუნებინა. მას განმარტოებით, სკიტში ყოფნა სურდა, მაგრამ სადაც წავიდა, მისი სამწყსო მის გარეშე ვერ ძლებდა. ამასაც გრძნობდა და თავისი ლმობიერი სულით მათ სასარგებლოდ სკიტს ტოვებდა, თორემ მისი სული ყოველთვის სიმარტოვისკენ მიისწრაფოდა, რათა თავის თავში ჩაღრმავებულიყო, უდიდესი მლოცველი იყო, და ელოცა როგორც თავის გადასარჩენად, ასევე მთელი საქართველოსთვის“.

/დეკანოზი დიმიტრი (ბიხანაშვილი)/

[marine]

„დიდი წმიდა მამა იოანე კიბისაღმწერელი აღნიშნავს: „არც ერთ ვნებაზე გამარჯვება ისეთ გვირგვინს არ ადგამს ბერს, როგორც გულგატეხილობაზე“.


„2025 წლის 9 აპრილს ბათუმისა და ლაზეთის მიტროპოლიტმა დიმიტრის (შიოლაშვილი) ლოცვა-კურთხევით, ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტის სოფელ აგარის ჯვართამაღლების სახელობის მამათა მონასტრის წინამძღვარმა, არქიმანდრიტმა მაქსიმემ (ბეჭვაია) ამავე მუნიციპალიტეტის სოფელ ახალშენის მაცხოვრის ფერისცვალების სახელობის ტაძარში მონაზვნად აღკვეცა მორჩილი მარიამ ზანაქიძე, რომელსაც სახელად მაგდალინა ეწოდა“

[marine]

„როცა სენაკიდან ეკლესიაში მიდიხარ, რათა ღმერთს წარუდგე, სიარულისას მოწიწება შეინარჩუნე, ნუ გაიქცევი, აქეთ-იქით ნუ იყურები, არამედ თვალები მიწისკენ დახარე, ხელებს ნუ იქნევ, არამედ ძირს დაშვებული გქონდეს“.

/წმინდა მღვდელმთავარი ეგნატე ბრიანჩანინოვი/

[marine]

“რაითის იღუმენი, აბბა იოანე კილიკიელი, ასე მოძღვრავდა ძმებს: „თუ სოფელს განვეშორეთ, შვილებო, განვეშოროთ ხორციელ გულისთქმებსაც.

მივბაძოთ ჩვენს მამებს მკაცრ ღვაწლსა და მდუმარებაში. ნუ შევაგინებთ იმ ადგილს, რომელიც ჩვენმა წინაპრებმა განწმინდეს.
ეს მოღვაწეების ადგილია, და არა ვაჭრების. მე მოვესწარი ისეთ ბერებს, რომლებმაც ამ ადგილზე სამოცდაათი წელიწადი იცხოვრეს და მხოლოდ ბალახეულით და ფინიკით იკვებებოდნენ.

მე კი სამოცდათექვსმეტი წელიწადი გავატარე აქ და ამ ხნის მანძილზე მრავალი ბოროტება და მზაკვრობა დავითმინე დემონებისგან“.

/ამონარიდი „ლიმონარიდან“/

[marine]

„წმიდა ამონას ბოროტი სულები ხშირად ისე ქანცისგაწყვეტამდე აწამებდნენ, რომ მას საკურთხეველთან დგომა და მსხვერპლშეწირვაც კი აღარ ძალუძდა, მაგრამ ამ დროს მოსაგრესთან უფლის ანგელოზი ჩნდებოდა, ხელს შეახებდა და ძალ-ღონით სავსეს და მთელსა და უვნებელს კვლავაც საკურთხევლის წინ დააყენებდა. ძმები წმიდა ამონას ტანჯვას გაოცებულნი შესცქეროდნენ“.

/“ლავსაიკონი“/

[marine]

„ხშირად იცოდა თქმა [არქიმანდრიტმა შიომ (ხარძეიშვილი)]: „ბერობა, ბერობა! თქვენი ბერული აღთქმა არ დაგავიწყდეთო“! ბერული ცხოვრება ბრძოლაა ხილულ და უხილავ მტრებთან. ბერი მებრძოლია და არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ნებისმიერ ბერს საკუთარ თავთან აქვს ბრძოლა. საერთოდ, ნებისმიერი ადამიანის და, მით უმეტეს, ბერის შეფასება გარეგნული ცხოვრებით არ შეიძლება. ასეთი გამოთქმა არსებობს: ყველა წმინდანს აქვს წარსული, როგორც ყველა ცოდვილს - მომავალი. ეს ძალიან ბრძნული გამოთქმაა: არ შეიძლება წმიდა მარიამ მეგვიპტელზე ვინმემ თქვას, რომ ერში უზნეო ცხოვრებით იცხოვრა და მისადმი ლოცვას ძალა არ ექნება და მეოხი ვერ იქნებაო ღვთის წინაშე. ბერი შეიძლება ეცემოდეს, მაგრამ მას ღვთისაგან დიდი სინანული მიეცემა. ავაზაკის მაგალითზე შეიძლება გულისხმა-ყოს ადამიანმა: ავაზაკი თავისი ძალიან ცუდი საქმეების გამო ჯვარცმული იყო მაცხოვართან, მაგრამ წუთში იმხელა სინანული მიმადლა უფალმა, რომ მასთან ერთად პირველი შევიდა სასუფეველში“.

/არქიმანდრიტი ბასილი (კაკიაშვილი)/


„2025 წლის 12 აპრილს ტყიბულისა და თერჯოლის მიტროპოლიტმა გიორგიმ (შალამბერიძე) თერჯოლის მუნიციპალიტეტის სოფელ ქვედა სიმონეთის წმინდა კონსტანტი-კახის სახელობის დედათა მონასტერში მონაზვნად აღკვეცა მორჩილი ეფემია რუხაძე, რომელსაც სახელად მართა უწოდა“

[marine]

„1814 წელს კავსოკალივის სკიტის სანაპიროს იალქნიანი ხომალდი მოადგა. მასზე იმყოფებოდა თვრამეტი წლის ბერძენი ჭაბუკი დემეტრე, მოგვიანებით - ბერი დანიელი. წმინდა მთაზე მოსვლამდე დემეტრემ გადაწყვიტა, მოძღვრად და წინამძღოლად აერჩია პირველშეხვედრილი მონაზონი და სიკვდილამდე მასთან დარჩენილიყო. გადმოვიდა ნაპირზე და მთაზე ავიდა. მაღლა ასვლისას დაინახა ბერი გერმანე, რომელიც წმინდა არტემის კელიაში ცხოვრობდა, და გულში თქვა: „აქ, ამ ბერთან უნდა დავრჩე და სიკვდილამდე ვემსახურო მას, რადგან მასთან მომიყვანა უფალმა!“

ბერი გერმანე სერბი იყო, გარეგნულად ჯიუტი, მკაცრი და სასტიკი, გამუდმებით ლანძღავდა თავის მორჩილ მოწაფეს, თავიდან თითქმის ყოველდღე სცემდა. ამას სჩადიოდა არა მხოლოდ მრისხანების ვნების გამო, არამედ სულიერი გონებით, რაც დიდი ხნის განმავლობაში გაუგებარი იყო არა მხოლოდ მოწაფისთვის, არამედ უცხოებისთვისაც. თუმცა, ასეთი მოპყრობის მიუხედავად, მადლით განათლებული მორჩილი არ ტოვებდა ბერს და ყველაფერში უსიტყვოდ ემორჩილებოდა. ასე გრძელდებოდა 40 წელი, მამა გერმანეს გარდაცვალებამდე.

ბერის საქციელი საიდუმლოდ არ დარჩენილა. ერთ დღეს წმინდა ანას სკიტის ბერები შეიკრიბნენ მამა გერმანესთან, რათა შეგონებებით, შეეწყვიტა მოწაფის მიმართ სისასტიკე. ბერმა მათ სახარების სიტყვებით უპასუხა: „ღმერთისას კი არ ფიქრობთ, არამედ კაცისას“ (მთ. 16.23). როდესაც მიხვდნენ, რომ ბერი სულიერი გონებით მოქმედებდა ასე, ბერებმა დაანებეს თავი, გაოცებულნი იყვნენ დანიელის სულიერი სიბრძნით და ბერისადმი ერთგულებით.

ბერთან მრავალწლიანი ცხოვრების შემდეგ დანიელმა მიაღწია უდიდეს თავმდაბლობას და მადლისმიერი ნიჭების ღირსი შეიქნა. ერთ დღეს, ჯერ კიდევ მორჩილებისას, დანიელი პურის ღუმელს ანთებდა და ცეცხლის გაქექვისას, მასში ცეცხლის საჩხრეკი ჩაუვარდა, რომელიც ცუდად იყო მიმაგრებული ხის სახელურზე. ღუმელში შეშა გიზგიზებდა. ბერს მიუბრუნდა და წამოიძახა: - შემინდე, მამაო, შევცოდე: ცეცხლის საჩხრეკი ჩამივარდა! მიდი, ამოიღე! - მკაცრად უთხრა ბერმა, - მაკურთხე! მიმართა მორჩიილმა. - ღმერთმა გაკურთხოს! - უპასუხა ბერმა. მორჩილი მივარდა ღუმელს, ხელებით გაქექა ცეცხლი და ამოიღო გახურებული საჩხრეკი, თავად უვნებელი დარჩა, არ დამწვარა! მალე ასეთი სასწაულის ამბავი მთელ ათონზე გავრცელდა; მაგრამ არ სურდა რა, გამხდარიყო საყოველთაო ყურადღების საგანი, დანიელი დაემალა ბერს და არავინ იცოდა, სად ცხოვრობდა, ვიდრე სასწაულებრივი მოვლენა არ მიავიწყდათ“.

[marine]

„შენთვის სასარგებლო აირჩიე, მას შეეჩვიე: ჩვევა სასარგებლოს სასიამოვნოდ აქცევს. მაშ, თავს ვაიძულოთ მონასტერში მოთმინებით ყოფნის კეთილი ჩვევის შეძენა და მისგან მხოლოდ უკიდურესი საჭიროებისას გამოვიდეთ, მის გარეთ, რაც შეიძლება, ნაკლებად დავყოთ, მასში, რაც შეიძლება, სწრაფად დავბრუნდეთ. მონაზვნობის თავმა, ღირსმა ანტონი დიდმა თქვა: „როგორც თევზები კვდებიან ხმელეთზე დაყოვნებით, ისე ბერებიც სენაკის გარეთ საერო ადამიანებთან ყოფნით მდუმარებისადმი კეთილგანწყობას კარგავენ. როგორც თევზი მიისწრაფვის ზღვისკენ, ჩვენც ისე უნდა მივისწრაფვოდეთ ჩვენი სენაკებისკენ, რათა გარეთ დაყოვნებამ შინაგანი დაცვის შესახებ არ დაგვავიწყოს“.

/წმინდა მღვდელმთავარი ეგნატე ბრიანჩანინოვი/

[marine]

„ერთ დღეს ვეწვიეთ განდეგილ აბბა იოანეს, მეტსახელად „ცეცხლოვანს“, რომელმაც გადმოგვცა აბბა იოანე მოაბელის მონათხრობი:

-წმინდა ქალაქ იერუსალიმში ერთი კეთილმორწმუნეობით და ღმრთის მოშიშებით გამორჩეული ქალწული მონაზონი ცხოვრობდა. ეშმაკს შეშურდა მისი ქალწულებრივი სიწმინდე და ერთ ახალგაზრდა კაცს სატანური ვნება აღუძრა მის მიმართ.

როდესაც ეშმაკის მზაკვრობა შენიშნა, ქალწულს შეებრალა ახალგაზრდა ადამიანი. აიღო კალათა, შიგ ცოტაოდენი დამბალი ცერცვი ჩაყარა და უდაბნოს შეაფარა თავი, რომ საცდურისა და სულის წარწყმედისგან ეხნა ვაჟი, თვითონ კი უსაფრთხოდ ეცხოვრა უდაბნოში.

ღმრთის განგებით, მისი სათნო ცხოვრება დაფარული არ დარჩენილა. იორდანეს უდაბნოში იგი ერთმა განდეგილმა შენიშნა და ჰკითხა:

-დედაო, რას აკეთებ ამ უდაბნოში?

თავისი ღვაწლი რომ დაეფარა, ქალწულმა უპასუხა:

-შემინდე, მამაო, გზა ამებნა. ღმრთის გულისათვის დამეხმარე.

ზეგარდმო შთაგონებულმა განდეგილმა წარმოთქვა: - დამიჯერე, დედაო, შენ არც გზა აგბნევია და არც არაფერს დაეძებ. ისიც კარგად იცი, რომ ყოველგვარი ტყუილი ეშმაკისგანაა. სიმართლე მითხარი, რამ მოგიყვანა ამ უდაბნოში?

-შემინდე, მამაო. ერთი ახალგაზრდა კაცის არაწმინდა ვნებებისგან გადასარჩენად წამოვედი უდაბნოში. მერჩივნა, მოვმკვდარიყავი, ვიდრე საცთურის მიზეზად ვქცეოდი ვინმეს.

-რამდენი ხანია, რაც აქა ხარ?

-ღმრთის მადლით, ჩვიდმეტი წელიწადია.

-და, რითი საზრდოობ?

მონაზონმა კალათა აჩვენა, რომელშიც დამბალი ცერცვი ჰქონდა:

-ქალაქიდან რომ წამოვედი, ეს კალათა წამოვიღე, მცირეოდენი დამბალი ცერცვი მეყარა შიგ. ღმერთი მეწევა მე უღირსს: ამდენი წელია, ამ ცერცვით ვიკვებები, მას კი არაფერი აკლდება. მასაც ვიტყვი, მამაო, ამ წლების მანძილზე ღმრთის მადლი ისე მიფარავადა, არცერთ ადამიანს არ შევუმჩნევივარ თქვენამდე, მე კი ყველას ვხედავდი.

ეს რომ მოისმინა განდეგილმა, დიდება აღუვლინა ღმერთს“.

/ამონარიდი „ლიმონარიდან“/

[marine]

„თებაიდაში ჩვენ სხვა მოღვაწეც ვნახეთ, სახელად ამონი, რომელიც დაახლოებით სამი ათასი ბერის სულიერი მამა იყო, რომელთაც ტაბენესიოტებს უწოდებდნენ. ძმები დიდი წესდების (პახომისეული) მიმდევრები და დამცველები იყვნენ. ატარებდნენ ხალენებს, სატრაპეზოდ კი დაბურული სახით ცხადებოდნენ და მუდამ ქვემოთ იყურებოდნენ, რათა არ ეხილათ თუ როგორ იხმევდა საზრდოს მათ ახლოს მჯდომი სხვა ძმა.

ყველა მათგანი ისეთ მკაცრ მდუმარებას იცავდა, რომ კაცს თავი უდაბურ უდაბნოში გეგონებოდა. იმის გამო, რომ ბერები თავის წესს საიდუმლოდ ასრულებდნენ, ისინი საჭმელადაც მხოლოდ იმიტომ სხდებოდნენ, რომ სხვათაგან თავისი მმარხველობა დაეფარათ. სუფრასთან ჯდომისას ზოგნი ერთი-ორჯერ თუ მიიტანდნენ პირთან ხელს და თითო ლუკმა პურს, ზეთისხილს ან სხვა რამეს თუ წაციცქნიდნენ, რითაც სავსებით კმაყოფილდებოდნენ, სხვანი მარტოოდენ პურს ჭამდნენ და მეტს არაფერს ეკარებოდნენ, ზოგნი კი სამიოდე კოვზი ფაფით იკლავდა შიმშილს.

ნანახით სამართლიანად გაოცებული დავრჩი და არც ჩემი სულისთვის სასარგებლო დასკვნების გამოტანა დამიყოვნებია“.

/“ლავსაიკონი“/

[marine]

„წმინდა იოანე დამასკელს აქვს: ღარიბ ადამიანს მდიდრის ოჯახში რომ მიიყვან, უფრო მეტად მიხვდება, როგორი ღარიბიაო. იმ ბერის გონება, რომელიც წმ. მამების ცხოვრებას კითხულობს, უფრო მეტად დამდაბლდება. მამა შიო [ხარძეიშვილი] ცდილობდა, რამდენადაც შეეძლო, მათთვის მიებაძა, მაგრამ ბერს ყოველთვის აქვს თავისი საზომი, ოქროს შუალედი, წინააღდეგ შემთხვევაში შეიძლება ხიბლში ჩავარდეს. ხიბლისგან თავის დასაცავი კი სულიერი მამის მორჩილებაა, რომელსაც მამა შიო პირნათლად და პატიოსნად ასრულებდა“.

[marine]

“ერთხელ ახალგაზრდა და მხცოვანი ბერები სავანეში ბრუნდებოდნენ. მათ მდინარე უნდა გადაევლოთ, რომელიც წვიმებისგან ძალიან იყო ადიდებული. ნაპირზე ახალგაზრდა ქალი იდგა, რომელსაც ასევე სჭირდებოდა მეორე ნაპირზე გადასვლა, მაგრამ ამას დაუხმარებლად ვერ შეძლებდა. ბერული აღთქმა მკაცრად უკრძალავდა ბერებს ქალთან შეხებას და ახალგაზრდა ბერმაც ქალისგან დემონსტრაციულად იბრუნა პირი.

მხცოვანი ბერი კი მივიდა ქალთან, ხელში აიყვანა და მდინარეზე გადაიყვანა.

მთელი დარჩენილი გზის განმავლობაში ბერები მდუმარედ მიდიოდნენ, მაგრამ სავანესთან ახალგაზრდა ბერმა ვერ მოითმინა და მხცოვანს უსაყვედურა: - როგორ გაბედე ქალთან შეხება?! შენ ხომ აღთქმა გაქვს მიცემული!

ამაზე მხცოვანმა უპასუხა:

-უცნაურია, მე ქალი მდინარეზე გადავიყვანე და იქვე დავტოვე, შენ კი მას ამ დრომდე გულით ატარებო“.

[marine]

„ყოველი ძმა ვალდებულია ყოველდღიურად ემთხვიოს სასწაულმოქმედ ხატს ან წმინდა ნაწილებს, რომლებიც მონასტერშია. მთხვევა საჭიროა სამი მოწიწებული თავისდრეკითა და გულისმიერი ლოცვით იმაზე, რომ წმინდანები შეგვეწიონ, რათა ბერობის ასპარეზი ღვთის სადიდებლად და სულის საცხოვნებლად განვვლოთ.

სამი თავისდრეკიდან ორი აღესრულება ხატის ან წმინდა ნაწილების ამბორამდე და ერთი - ამბორის შემდეგ. ასე იქცევიან მოწიწებული ბერები ყველა მონასტერში, სადაც არსებობს წმინდა სასწაულმოქმედი ხატები ან წმინდა ნაწილები.

ჩვეულებრივ, ბერები ხატებსა და წმინდა ნაწილებს ცისკრის შემდეგ ან მწუხრის შემდეგ ემთხვევიან, ანდა საღამოს კანონის შემდეგ“.

/წმინდა მღვდელმთავარი ეგნატე ბრიანჩანინოვი/