კაბალისტიკა, მასონები და ესქატოლოგია., მითი თუ რეალობა? პარამეტრები

[abo]

"იცი ნიშნები ანტიქრისტესი?! - დაუყოვნებლივ აუწყე ყველას!"
(წმ. კირილე იერუსალიმელი. IV ს.)

[dzvelmartlmadidebeli]

ფლაბიან ბრენიე დე სენ-კრისტო

ებრაელები და თალმუდი


ნაწილი პირველი

თავი I

ებრაელთა უძველესი განდგომილებანი

გაგრძელება

ქალაქი, რომელშიც იყო აღთქმის კიდობანი, და ტაძარი, რომელიც სოლომონმა ააშენა ამ კიდობნისთვის, რჩებოდარობოამის ხელში, რაც ძალიან ავიწროებდა უზურპატორს. სჯულის მიხედვით, მსხვერპლშეწირვა უნდა აღსრულებულიყო ტაძარში, რომელშიც აღთქმის კიდობანი იდო - ნებისმიერ სხვა ადგილას ის ითვლებოდა ფუჭად და ძალადაკარგულად. ამიტომ იყო, რომ ხალხი ყოველწლიურად იკრიბებოდა იერუსალემში მსხვერპლშესაწირად.

როდესაც იერუსალემში ადიოდნენ ისრაელის სამეფოს ებრაელები და შედიოდნენ იმ მიწაზე, რომელიც კანონიერ მეფეს ემორჩილებოდა და სადაც მისი ძალაუფლება ყველაზე მეტად იყო გამოკვეთილი, ისინი კავშირს ამყარებდნენ ლევიტებთან, რომლებიც წინასწარმეტყველი მეფის შთამომავლებთან მჭიდროდ იყვნენ დაკავშირებულნი. ეს იყო უდიდესი საცთური იერობოამის ქვეშევრდომთათვის. მათ შეეძლოთ უარი ეთქვათ განხეთქილებაზე. ამიტომაც იერობოამი ამ საშიშროების თავიდან ასაცილებლად საუკეთესო საშუალებად მიიჩნევდა თავის სამეფოში მოსეს რელიგიის აღმოფხვრას და მის სანაცვლოდ წარმართული ღმერთების თაყვანისცემის დანერგვას, რომელსაც სოლომონი ფარულად მისდევდა. ამას ადასტურებს შემდეგი სტროფები: “ამბობდა თავის გულში იერობოამი: კვლავ დაუბრუნდებაო მეფობა დავითის სახლს. თუ ამ ხალხმა მსხვერპლის შესაწირად უფლის სახლში, იერუსალემში, დაიწყო სიარული, გული მიუბრუნდება ამ ხალხს თავისი ბატონის, რობოამისკენ, იუდეის მეფისკენ, მე მომკლავენ და რობოამთან, იუდეის მეფესთან დაბრუნდებიანო. ითათბირა მეფემ და გააკეთა ორი ოქროს ხბო და უთხრა ხალხს: გეყოფათ იერუსალემში სიარული. აჰა, შენი ღმერთები, ისრაელო, რომელთაც ეგვიპტიდან გამოგიყვანეს. ერთი ხბო ბეთელში დადგა, მეორე დანში გაგზავნა. ეს იყო ცოდვის დასაბამი. დაიწყო ხალხმა სიარული ხბოების თაყვანსაცემად თვით დანამდე. ააშენა საკერპე გორაკზე და განაწესა მღვდლები იმ ხალხიდან, რომლებიც ლევის შტოს არ ეკუთვნოდა” (III მეფეთა 12:26-31).

ამგვარად, იერობოამმა დასაბამი მისცა ისრაელის მეფეთა მემკვიდრეობას - უკეთურებს განზრახვის მიხედვით, მართლმორწმუნე ებრაელთა მადევართ, რომელთაგან ყველაზე ცნობილი იყო აქაბი. სულ ამაოდ ცდილობდნენ იერობოამის ქვეშევრდომნი, არ დამორჩილებოდნენ ამ დადგენილებას, ისინი უარს ამბობდნენ, მიებაძათ იმ ებრაელებისთვის, რომლებიც ადრე მიუბრუნდნენ წარმართობას.

ლევიტელთა არყოლის გამო, რომლებიც გაიქცნენ იუდეის სამეფოში, სულ ამაოდ ქადაგებდნენ ხალხის წიაღიდან გამოსული წინასწარმეტყველები, რათა ჭეშმარიტი ღმერთისკენ მიექციათ გაწარმართებულები: ისრაელის მეფეები მაინც აგრძელებდნენ სასულიერო დასის მეთვალყურეობისგან თავდახსნის პოლიტიკას, რაც შეუზღუდავს ხდიდა მათ ძალაუფლებას.

მხოლოდ უზურპატორ იეჰუს (Jeеu) მეფობის დროს დაიწყო მართლმორწმუნეობისკენ მოქცევა, გამოწვეული ელისე წინასწარმეტყველის ღვაწლით, მაგრამ ისიც ძალიან მცირე ხნით - იეჰუს შთამომავალნი მალე ისევ დაუბრუნდნენ ადრინდელ მმართველთა პოლიტიკას და სიკვდილით სჯიდნენ ჭეშმარიტი ღმერთის მსახურებს. ამგვარად, 721 წელს ქრისტეს შობამდე (ტომთა შორის განხეთქილებიდან ორსაუკუნენახევრის შემდეგ) ერის ერთი ნახევარი ნებაყოფლობით, ხოლო მეორე ნახევარი მეფის ძალაუფლების შიშით განუდგა ჭეშმარიტ სარწმუნოებას. მოსეს სჯულს ისრაელის სამეფოში მისდევდა, და ისიც ფარულად, მართლმორწმუნეთა მხოლოდ მცირედი ნაწილი. ამწელს სალმანასარმა, ასურელთა მეფემ, რომელმაც ხარკი დაადო ოსიას, ისრაელის მეფეს, გაიგო, რომ ეს უკანასკნელი ეძებს გზებს მისგან გასათავისუფლებლად და მოლაპარაკებებს აწარმოებს ეგვიპტესთან. ასურელებმა სასტიკად გააპარტახეს სამეფო, შეიპყრეს ოსია და ალყა შემოარტყეს მის დედაქალაქ სამარიას, რომელიც სამწლიანი ალყის შემდეგ დაეცა. ისრაელის ათ ტომსაც ის ბედი ეწია, რაც ასურელების მიერ დაპყრობილი ყველა ხალხს; ყველა, ვინც კი მოსახლეობიდან ცოცხალი დარჩა, შეკრიბეს და ევფრატის იქით გადაასახლეს. ისრაელის შვილები შეერივნენ სხვა ხალხებს, რომელთა ღმერთები თითქმის იგივე იყო, რაც დამპყრობელთა. რადგან არ ჰქონდათ წინაპართა რელიგიის მტკიცე რწმენა, რომლის გარშემოც, მიუხედავად გადასახლებისა და განთესვისა, შეკავშირებას შესძლებდნენ - ისინი აითქვიფნენ ამ წარმართ ხალხებში და საუკუნოდ გაქრნენ (6).

იუდეის სამეფოში იაჰვეს რელიგია უფრო იოლად შენარჩუნდა, ვინაიდან რობოამი თავის მეფობას საკუთარი პაპის, დავით მეფის რელიგიურ მომხიბლაობასა და ლევიტელთა მხარდაჭერას უმადლოდა.

მაგრამ მიზეზები, რომლებმაც გამოიწვიეს სამეფო ხელისუფლების ბრძოლა მოსეს სჯულის წინააღმდეგ, იერუსალემშიც იყო. იუდეველი მეფეები იაჰვეს მღვდელმსახურებთან ძალაუფლების გადანაწილებისკენ მიისწრაფოდნენ; მათ შურდათ ისრაელიტელი მეფეებისა და დაასრულეს ეს ყოველივე იმითი, რომ მათ მსგავსად, იმისთვის, რათა შეესუსტებინათ მოსეს სჯული და შესაბამისად - მღვდლების ზეგავლენა ერზე, კერპთაყვანისცემა იუდეაშიც დაამკვიდრეს. ეს ცვლილება პოლიტიკურ მიზნებს უფრო ისახავდა, ვიდრე რელიგიურს. ატალისა და იოასის მაგალითი ამის ნათელი დადასტურებაა. სასტიკი ატალისგან იოაში ლევიტელებმა გადაარჩინეს და სამეფო გვირგვინსაც მათვე უნდა უმადლოდეს, მაგრამ, როგორც კი სამეფო ტახტს მოიპოვებს, დაუყოვნებლივ ცდილობს, მათი ზეგავლენისგან განთავისუფლდეს. მეტიც, გადაემტერება მათ, უბრუნდება ატალის პოლიტიკას და ტაძრის კარიბჭესთან მღვდელმთავრის ჩაქოლვის განკარგულებასაც კი გასცემს.

ასეთია იოაშის შთამომავალთა დიდი უმრავლესობის ისტორია, თუ მხედველობაში არ მივიღებთ მცირეოდენ განსხვავებებს. თუმცა, იუდეის მეფეთა უმრავლესობის მტრული დამოკიდებულებისდა მიუხედავად, ჭეშმარიტი ღმერთის თაყვანისცემა იუდეაში სრულად არასოდეს შეწყვეტილა, - მას აღიარებდა ებრაელთა უმრავლესობა (7).

606 წელს ქრისტეს შობამდე იერუსალემი ქალდეველთა მეფე ნაბუკადნეცეზარმა დაიპყრო, მან დაატყვევა და ბაბილონში წაიყვანა მეფე იეჰოიაკიმი და მოსახლეობის ნაწილი (8).

პირველი თავის დასასრული

გაგრძელება იქნება

შენიშვნები:

6. ვინც დამალვა მოასწრო და თავიდან აიცილა გადასახლება, როგორც კი ქარიშხალმა გადაიარა, ისევ გამოჩნდნენ. მაგრამ მათ მოუწიათ თავიანთი მიწის გაყოფა ევფრატისგაღმელ ასურელ კოლონისტებთან, რომლებიც ასურელთა მეფემ გამოაგზავნა მათი მიწების დასაპყრობად. ამასთან, ტომობრივი აღრევა ხელს უწყობდა კერპთაყვანისმცემლობის გავრცელებას. მიუხედავად ამისა, ისრაელიტელთა ნატამალი მღვდლებისა და დაწესებულ წეს-ჩვეულებათა გარეშე მაინც აგრძელებდა მამათა და წინაპართა ღმერთის თაყვანისცემას. ხუთწიგნეულის რამდენიმე ეგზემპლარი ერთადერთი მაკავშირებელი რგოლი იყო მათ რელიგიურ გადმოცემებთან, ხოლო ისრაელის სამეფოს მტრობა იუდეის სამეფოსთან ხელს უშლიდა მათ, დაბრუნებოდნენ თავიანთ სარწმუნოებას, რომელსაც იერუსალემში ეთაყვანებოდნენ. მათ გადაწყვიტეს, ჭეშმარიტი ღმერთისთვის მსხვერპლი შეეწირათ გარიზიმის მთაზე, რომელიც სამარიას გადაჰყურებდა; ეს ის მთაა, რომელზეც იესუ ნავეს ძემ აკურთხა ერი ქანაანის მიწაზე შესვლისა და მისი დანაწილების წინ. ეს შუღლი კიდევ უფრო გაღრმავდა, როდესაც იერუსალემი დაიპყრეს ქალდეველებმა. როდესაც იუდეის მკვიდრნი 536 წ. ქრისტეს შობამდე დაბრუნდნენ ბაბილონის ტყვეობიდან, სამარიტელებს უკვე თავიანთ სარწმუნოებაზე მოქცეული ჰყავდათ იმ წარმართთა დიდი ნაწილი, რომლებიც წმინდა მიწაზე ცხოვრობდნენ; ისინი შურით შესცქეროდნენ იერუსალემის ტაძრის აღდგენას და ცდილობდნენ, ხელი შეეშალათ ამ წამოწყებისთვის; ამან კიდევ უფრო გააღრმავა მრავალსაუკუნეობრივი სიძულვილი მათსა და ებრაელებს შორის. 331 წელს ქრისტეს შობამდე, როდესაც პალესტინა ალექსანდრე დიდმა დაიპყრო, მანასე, იერუსალიმელის მღვდელმთავრის ძმა, იმის გამო განდევნეს, რომ მან სამარიტელ დედაკაცზე იქორწინა. ის განმარტოვდა სამარიაში მრავალ მის მომხრე ლევიტელთან ერთად, ალექსანდრესგან მიიღო ნებართვა გარიზიმის მთაზე ტაძრის აშენებისა და სამღვდელოება დაუწესა სამარიელებს. იერუსალემიდან განდევნილები ამიერიდან აქ პოულობდნენ საიმედო თავშესაფარს, რის გამოც ებრაელებმა კიდევ უფრო შეიძულეს სამარიტელები და აკრძალეს მათთან ყველანაირი ურთიერთობა “თვით აუცილებელ შემთხვევაშიც კი”. ერთ-ერთი ბრალდება, რომელიც ქრისტეს წაუყენეს, იყო ისიც, რომ ის ღებულობდა სამარიტელებს. ეს უკანასკნელნი ჩვენს დრომდე არსებობენ და ცხოვრობენ პალესტინაში, ასევე ეგვიპტისა და თურქეთის ზოგიერთ ქალაქში; მათი სიძულვილი და ზიზღი ებრაელთადმი, და პირიქით, დარჩა ისეთივე, როგორიც იყო ქრისტეს მოსვლამდე. წმინდა წერილის წიგნთაგან ისინი აღიარებენ მხოლოდ ხუთწიგნეულს და უმატებენ მატიანეს, რომელიცატარებს იესუ ნავეს ძის სახელს, რომელიც გადმოსცემს საღმრთო ისტორიას ფანტასტიკურ ფორმებში და ცდილობს დაამტკიცოს იერუსალემის ტაძარზე ჰორიზიმის მთის ტაძრის უპირატესობა და უფროსობა. იესუ ნავეს ძის სახელით ცნობილი ეს წიგნი, რომლის შედგენასაც სამარიტელები განაკუთვნებენ ხსენებული წინასწარმეტყველის დროებას, შეიცავს ანაქრონიზმებს, რომელთა მიხედვით ის შეიძლება განვაკუთვნოთ ჩვენი წელთაღრიცხვის V საუკუნეს.

7. სახელი ისრაელი მოიცავს მთელ მოდგმას იაკობისას, რომელსაც “ისრაელი”, ანუ “ღმრთისმებრძოლი” ძველ აღთქმაში ეწოდა (დაბ. 32:28), ხოლო სახელწოდება იუდეა (ჟუდაეი) აღნიშნავს იმ ისრაელიტელებს, რომლებიც იუდას ტომს, უფრო ვრცელი მნიშვნელობით, იუდეის სამეფოს განეკუთვნებიან. ისრაელის ათი ტომის ასურელებთან აღრევის შემდეგ უკვე აღარ არის სხვა ისრაელიტელი ებრაელთა გარდა, რამეთუ სამარიტელები ახალმოქცეული ერი იყო და მათ თითქმის არ ჰქონდათ ებრაული სისხლი.

8. ნაბუკადნეცეზარი (იგივე ნაბუქოდონოსორი) იყო ქალდეველთა მეფის ნაბუპოლოსარის ძე. ქალდეველთა დედაქალაქი მაშინ იყო ბაბილონი. ქალდეველებზე ასურეთის (დედაქალაქი ნინევია) დიდი ხნის ბატონობის შემდეგ, ნაბუპოლოსარის მეფობისას, ქალდეველებმა შეძლეს განთავისუფლება და თავიანთ ადრინდელ დამპყრობთა დამორჩილებაც. ასურეთზე ქალდეის ეს გამარჯვება იყო ძველი, დახვეწილი ცივილიზაციის გამარჯვება ასურელთა განათლებულ, მაგრამ სუფთად გასამხედროებულ მონარქიაზე. ეს უკანასნელი ცდილობდა, გადაეგდო ქალდეველთა უღელი; ნაბუკადნეცეზარი დაბრუნდა თექვსმეტი წლის შემდეგ, მიწასთან გაასწორა იერუსალემი და ტყვედ წაასხა ყველა, ვინც პირველი შემოსვლისას დაინდო და ვინც გაქცევა ვერ მოასწრო. მან ასევე საფუძველი დაუდო ბაბილონის დიდ ტყვეობას, რომელმაც გადამწყვეტი როლი ითამაშა ებრაელი ერის რელიგიური ბედის გადაწყვეტაში.

[dzvelmartlmadidebeli]

ფლაბიან ბრენიე დე სენ-კრისტო

ებრაელები და თალმუდი


ნაწილი პირველი

თავი II

ბაბილონის ტყვეობა და ფარისევლები

ებრაელი ერის ისტორიაში ყოველი განდგომილების შემდეგ უცხო დამპყრობლის მიერ მიყენებული ზიანით გამოწვეულ ვარამს, ჩვეულებისამებრ, მოსდევდა მოქცევა ჭეშმარიტი ღმრთისკენ. ამ შემთხვევაში დაცემა იყო საკმაოდ მძიმე, ვიდრე იმ დროს, როდესაც მოაბელნი, ყამონეველნი და სირიელები თავის ნებაზე დანავარდობდნენ წმინდა მიწაზე, საკუთარივით ფლობდნენ ბანაკებს მის გორაკებზე: ამჯერად ებრაელებს მოუწიათ სამშობლოს დატოვება, გამგზავრება და შორეულ ქვეყნად დასახლება დამპყრობთა ზედამხედველობის ქვეშ. წერილი მოწმობს ებრაელების საშინელ ხვედრზე გადასახლებაში, უცხო მიწაზე. რადგანაც მოსეს რელიგია შენარჩუნებული ჰქონდა იუდეას, ქალდეველთა ტყვეობაში მყოფმა ერმა მასში ჰპოვა ენერგიის წყარო, რომელიც ასე აკლდათ ისრაელის შვილთ, რომლებიც უკვე კარგა ხანია კერპთაყვანისმცემლობას მისდევდნენ, მათი აშურეთის დაბლობებზე გადასახლების პერიოდში.

თავისი თემური თავისებურებების დაკარგვის ნაცვლად, როგორც ეს შეემთხვათ მათგან განცალკევებულ ძმებს, ისრაელიტებს, ებრაელები კიდევ უფრო მჭიდროდ შეიკრნენ თავიანთ წინასწარმეტყველთა გარშემო. ტანჯვამ ერი სულიერად განწმინდა, უფრო განასპეტაკა რწმენა და ერი დაუბრუნა წინაპართა რელიგიას. მართლმორწმუნეობის ამ აღორძინების კვალდაკვალ ბაბილონის ტყვეობამ, სამწუხაროდ, გამოიწვია სხვა ნაკლებად სასიამოვნო შედეგიც: მან გზიდან გადააცდინა ებრაელი ერის ყველაზე განათლებული ნაწილი, დააკავშირა რა ის თავისი დამპყრობლის რელიგიურ იდეებს. ქალდეველები, ასურელებისგან განსხვავებით, დიდად არ გამოირჩეოდნენ მეომრული და დამპყრობლური თვისებებით; მათ ზნე-ჩვეულებებს და ხასიათს, მართალია, სიმტკიცე აკლდა, მაგრამ არც ისე სასტიკი იყო როგორიც მათი მარადიული მტრების, ასურელებისა.

ძველი ჩვეულების თანახმად, როდესაც ქალდეველები გადმოასახლებდნენ დაპყრობილი ერის ნატამალს რომელიმე თავიანთ ოლქში, მათ მონურ მდგომარეობაში კი არ ამყოფებდნენ, როგორც ყოველთვის აკეთებდნენ ასურელები, არამედ გარკვეულ თავისუფლებას ანიჭებდნენ, რითაც ხელს უწყობდნენ დაპყრობილი ერების ასიმილირებას საკუთარ ხალხთან. ასე, მაგალითად, თუ ვინმე დატყვევებამდე ჯარისკაცი იყო, მას უფლებას აძლევდნენ, ეტარებინა იარაღი, როგორც იყო ეს დაპყრობამდე, მიწათმოქმედნი და ხელოსნები შედიოდნენ დამპყრობელთა სახელოსნო წოდებებში, მღვდლებს ღებულობდნენ ბრძენკაცთა, ასტროლოგთა და მოგვთა წრეებში, რომლებმაც შორს გაუთქვეს სახელი ქალდეურ მეცნიერებას, სადაც ყვაოდა, იმ დროისთვის ხელმიწსაწვდომი ყოველგვარი მეცნიერება, დაწყებული ფილოსოფიიდან ასტრონომიითა და სულებთან კონტაქტით დამთავრებული (Опперп, «История империй Халдеи и Ассирии»; Ленорман, «Первые цивилизации»; Масперо «Древняя история народов Востока»). ასეთი იყო ბაბილონში გადასახლებულ ებრაელთა ბედი; ჩვენ ვნახავთ ნაბუკდნეცეზარს იერუსალემის პირველი აღების დროიდან, გარემოცულს ახალგაზრდა პაჟებით, რომელთაც იუდეველთა კეთლიშობილი ოჯახებიდან არჩევდა. შემდეგში წინასწარმეტყველი დანიელი ქალდეველ ქურუმთა მეთაურიც კი გახდა (დანიელი 5: 11, 12).

ქალდეაში გადასახლებულ ებრაელთა და თვით ქალდეველთა ამ მჭიდრო თანაცხოვრებამ, როგორც ადრე აღვნიშნეთ, მაინც ვერ შესძლო, სრულიად აღმოეფხვრა ებრაელი ერის ძირითადი ეროვნული თავისებურებები. ვერც დაპყრობილთა სიძულვილი შეანელა დამპყრობელთა მიმართ, რომლებიც მათ სძულდათ ყოველთვის (9). მიუხედავად ამისა, ამგვარმა ურთიერთობამ გამოიწვია ქალდეველ ქურუმთა და ებრაელ ლევიტთა დაახლოება, რომლებიც მოწოდებულნი იყვნენ, გაეზიარებინათ ერთი და იგივე ცხოვრება და ეკეთებინათ ერთი და იგივე საქმე. ორმა სულიერმა სამყარომ, აქამომდე ერთმანეთისგან გაუცხოებულმა, გამოძებნა შეხების საერთო წერტილი. ამ პერიოდში განსწავლულ ქალდეველთა შორის, ცრუმორწმუნოებრივ შეხედულებათა გარდა, რომელიც ხალხთა მასების რელიგიურ მოთხოვნილებებთან და მათ დაკმაყოფილებასთან იყო ადაპტირებული, გავრცელდა ფილოსოფიური, მაგრამ არსებითად პანთეისტური შეხედულება: ვრცელი ტაძრიდან, როგორსაც წარმოადგენს სამყარო, განსწავლულმა ქალდეველმა განდევნა შემოქმედი, რომელმაც ადამიანი თავისი დიდებისთვის შექმნა. მიზეზი შეერწყა შედეგს, აქედან კი გაღმერთდა სამყარო, რომელიც შეიქმნა თავისთავად. მცნება ღმრთის შესახებ შეერწყა კოსმიურ ჰარმონიას, რომელიც განაგებს ყოველივე არსებულს, მის თითოეულ ნაწილს.

ღმერთი, გამომდინარე აქედან, ქალდეველთა წარმოდგენაში ერთსა და იმავე დროს იყო მიწა, რომლის მკერდი აპურებს ადამიანს; ნამი, რომელიც არწყულებს მას; მზე, რომელიც ანათებს და ათბობს; ქარი, რომელსაც გადააქვს ყვავილის მტვერი და ამტვერიანებს მცენარეებს. ჩვენ ვიცით, რომ ღმერთი არის სიცოცხლის საწყისი, რომელიც ამრავლებს კაცთა მოდგმას და ყოველივ ცოცხალ არსებას; აღმოაცენებს მცენარეებს, აძლევს ყოველ ქმნილებას უნარს, განვითარდეს, მოკვდეს და გაცოცხლდეს. მაგრამ რაღაც თვითჩასახული ბუნების სამარადისო სუნთქვასთან გაიგივებული ღმერთი თვითონ კი არ არის შემოქმედი ბუნებისა, არამედ, პირიქით, თვით არის ბუნებისგან. ქალდეური წარმოდგენით, ღმერთმა კი არ შექმნა ბუნება, არამედ ბუნებამ შექმნა ღმერთი (10).

სრულიად გასაგებია, რომ სწავლება, გამსჭვალული უცნაური, მაგრამ უდავო პოეზიით, არის ხიბლი, რომელსაც ადამიანის სულის დატყვევება ძალუძს. მან იმდენად ძლიერ მიიზიდა ადამიანი, რომ განაძლიერა მასში სიამაყე და ააყვავა კაცის გაღმერთების კულტი. მართლაც, თუკი არ არებობს ბუნებისგან განსხვავებული და მისი შემოქმედი უზენაესი არსება, თუკი თითოეული საგანი გარკვეულწილად ფლობს სულსა და გონებას და, თუკი ღმერთი არის ოდენ ამ სამყაროს გონიერ თუ არაგონიერ სულთა ჯამი, მაშინ ამ სულთა შორისაც უცილობლივ უნდა არსებობდეს იერარქიული საფეხური, რომლებიც საკუთრივადაც უნდა იყვნენ ღმრთის ნაწილნი.

მაგალითად, საღმრთო საწყისი უფრო ნაკლებად უნდა გამოვლინდეს ქვაში, ვიდრე ხეში, რომელიც ცოცხლობს, სუნთქავს, იზრდება და კვდება. ხეში უფრო ნაკლებად, ვიდრე ცოცხალ არსებაში, რომელიც ფიქრობს, განსჯის და მოქმედებს, და ცოცხალ არსებაში ნაკლებად, ვიდრე ადამიანში, რომელიც აზროვნებს და ფიქრობს წარსულსა და მომავალზე, სწავლობს ბუნებას, შეაქვს მასში კორექტივები საკუთარი შრომითა და გამომგონებლობით და უსასრულო სრულყოფილებისკენ მიისწრაფვის. არსებათა ამ იერარქიული კიბის მწვერვალზე დგას ადამიანი, შეუდარებლად უფრო სრულყოფილი და გონიერი, ვიდრე ყოველივე სხვა დანარჩენი, რომელიც, ცხადია შთანთქავს სამყაროს აღმავსებელი ამ ღვთაების უდიდეს ნაწილს. გაწმენდს რა ზეცას თავის თავზე უფრო მაღალი ნებისმიერი არსებისგან, ადამიანი განაღმრთობს საკუთარ თავს, ის თვითონ ხდება სამყაროს ღმერთი, სადაც ყველა და ყველაფერი მასზე უფრო მდაბიოდ, კნინად და მისდამი დაქვემდებარებულად ეჩვენება. ამ დროიდან ყოველგვარი ზნეობრივი საფუძველი, რომელზეც დამყარებულია ცივილიზაცია, საფუძველშივე ამოიძირკვა. ადამიანმა, ბუნების ერთადერთმა ღმერთმა, უკვე აღარ უნდა მოუყაროს მუხლი ცარიელ და ყრუ ზეცას; პირიქით, საკუთარ თავში, თავის მიდერეკილებებსა და ინსტინქტებში უნდა ეძიოს ღმერთი.

ადამიანის თავისუფალი ნება ცხადდება ღმრთის ნებად, ამიტომაც მასთან შეწინააღმდეგება, მისი შეზღუდვა და საზღვრებში მოქცევა მიიჩნევა უსჯულოებად; გამომდინარე აქედან, ჭეშმარიტი რელიგია ადამიანის ყოველგვარი ვნების დაკმაყოფილებაში მდგომარეობს (11). ადამიანური ამპარტავნობის ეს რელიგია, რომლის საფუძვლები ქალდეველმა სწავლულებმა გადმოსცეს სამი ათასი წლის წინათ ისე განსაზღვრულად და ნათლად, როგორც ეს XVIII საუკუნეში კლოდ დე სენ მარტენს მოუხერხდებოდა, ლევიტელებთან გადააწყდა სრულიად განსხვავებული წარმომავლობის სწავლებას, თუმცა მასთან უცნაური მსგავსებაც გამოავლინა - ეს იყო რასული სიამაყის თაყვანისცემა. აქ ჩვენ გვიწევს ლაპარაკი იმ უცნაურ დამახინჯებაზე, რომელიც მართლმორწმუნე ებრაელთა წიაღშიც შეიჭრა და რომელიც ისრაელის მიერ მიღებული დანიშნულებისა და ჭეშმარიტი სარწმუნოების აღთქმას ეხება.

წინასწარმეტყველები დღედაღამ უქადაგებდნენ ებრაელ ერს თავის განსაკუთრებულობაზე და ამცნობდნენ იმ ჭეშმარიტებას, რომ ღმერთს სწორედ მისგან უნდა შეექმნა “რჩეული ერი”; რომ ღმერთი წარმართავდა მას და დაიცავდა განსაკუთრებული სიყვარულით და რომ სხვა ხალხები არასოდეს ყოფილან ასეთი გამუდმებული მზრუნველობის საგანი. ეს აზრი, რომელიც ყოველთვის ვერ აჩერებდა განდგომილებისკენ დაქანებულ ებრაელებს, აიძულებდა მათ, ერწმუნათ სხვა ხალხებზე მათი ტომობრივი უპირატესობა. რადგან დარწმუნებულნი იყვნენ, რომ ღმერთს მათთან დაკავშირებით განსაკუთრებული მიზნები ჰქონდა, ბევრ ებრაელს მიაჩნდა, რომ ეს ღვთიური რჩეულობა იყო მათი რასის მიერ სამართლიანად დამსახურებული ჯილდო. ისინი ისრაელის ძეთადმი მიცემულ “აღთქმას” განიხილავდნენ, როგორც ხელშეკრულებას ორ ძალას შორის, რომელიც ებრაელებს, ღმრთისადმი მათი ერთგულების სანაცვლოდ, განუმტკიცებდა სხვა ხალხებზე მატერიალური ბატონობის უფლებას; სიძულვილი და ზიზღი იყო ერთადერთი გრძნობა, რომელიც მათ ამოძრავებდათ სხვა ხალხთა მიმართ, ხოლო, რაც შეეხება თვით ებრაელებს, საკუთარი თავი მათ წარმოედგინათ, როგორც “ერი-ღმერთი” და არა როგორც “საღმრთო ერი” ან “ღმრთის ერი”.

ასეთი იყო იუდეის ბინადართა უმრავლესობის შეხედულება, როდესაც ტყვეობამ ისინი თავიანთ ბრძენკაცებითურთ ქალდეაში მოახვედრა. იმ დროს, როდესაც ასურეთი, ირანი, მიდია და სპარსეთი მხოლოდ მეომრებით იყო დასახლებული, როდესაც ფინიკიელები ჩართული იყვნენ ვაჭრობაში, ებრაელები და ქალდეველები წარმოადგენდენ ორ ყველაზე განათლებულ ხალხს მთელს აზიაში. ესოდენ განსხვავებულნი მრავალ სფეროში, ისინი საკმაოდ ახლოს იყვნენ ერთმანეთთან თავიანთი განათლებული წრეების ინტერესთა მიხედვით. ადამიანური ამპარტავნების თაყვანისცემა, რომელიც ესოდენ ეტკბილებოდათ ქალდეველებს და რასული სიამაყე - შთაგონების წყარო ებრაელთათვის, ხელს უწყობდა მათ ურთიერთგაგებას და ურთიერთზეგავლენას.

ჩვენი ამოცანა არ არის იმის მტკიცება, რომ ჯერ ქალდეური და შემდეგ კი სპარსული ფილოსოფია ნასესხებია ლევიტელებისგან. საკმარისია გავიხსენოთ, რომ გადმოცემა ზოროასტრის მასწავლებლად ასახელებს წინასწარმეტყველ დანიელს ან ეზრას და რომ, უეჭველად, სწორედ იქ უნდა ვეძებოთ აზიელი ფილოსოფოსების ზოგიერთი ამაღლებული იდეის ჩანასახები, რომელიც, თავის მხრივ, გამომდინარეობს ებრაული მონოთეიზმიდან. ამავე დროს, ქალდეურმა აზროვნებამ თავისი დაღი დაასვა მართლმორწმუნე ებრაელობას და საფუძველი დაუდო იმ სექტის ჩასახვას, რომელმაც ვალდებულებად აიღო ისრაელის გარდაქმნა და მისი სახელწოდებისთვის ეტიმოლოგიური შინაარსის დაბრუნება, რამეთუ ისრაელი “ღმერთთან მებრძოლს” ნიშნავს.

ეს იყო “ფარისეველთა” სექტა, რომლის სახელწოდება გამომდინარეობს სიტყვიდან “განსაკუთრებული” და რომელიც თავისთავად გაფიქრებინებს მწვალებლობასა და სქიზმაზე (12).არც წერილში, არც ებრაელ ისტორიკოსებთან ბაბილონის ტყვეობამდე ფარისევლები არსად მოიხსენიებიან. ხოლო მიუნკის ნაშრომების გამოქვეყნების შემდეგ არავინ დავობს იმაზე, რომ ეს სექტა სწორედ ამ ტყვეობის დროს ჩაისახა, როგორც შედეგი იმ ზეგავლენისა, რასაც ქალდეური ფილოსოფია ზოგიერთ ებრაელ სწავლულზე, განსაკუთრებით კი ლევიტელებზე, ახდენდა. მაგრამ, თუ საკმარისად დამაჯერებელია მიუნკის დასკვნები ამ საკითხზე, მაშინ ის, როგორც ჩვენ ვფიქრობთ, ჯეროვნად ვერ აფასებს იმ ზეგავლენას, რომელიც ამ განსწავლულ ებრაელ მეცნიერებზე მოუხდენია მათ მასწავლებელთა დოქტრინებს.


შენიშვნები:

9 ამ მხრივ საოცარია 136-ე ფსალმუნი, სავსე პოეზიითა და კაეშნით: “მდინარეთა ზედა ბაბილოვნისათა მუნ დავსხედით და ვტიროდეთ, რაჟამს მოვიხსენეთ ჩუენ სიონი”, რომელიც მთავრდება არანაკლებ ცნობილი სიტყვებით:: “ასულო ბაბილოვნისაო,...ნეტარ არს, რომელმან შეიპყრნეს ჩჩვილნი შენნი და შეახეთქეს კლდესა”.

10 ჩვენი მკითხველი, ვინც იცნობს "თავისუფალ ქვისმთლელთა" (ანუ მასონთა) ჰერმენევტიკულ შრომებს, იმწამსვე დაინახავს ორდენის მეთაურთა უსაყვარლეს იდეებს, რომლებიც მათ შუასაუკუნელი ალქიმიკოსებისგან შეითვისეს და რომლებმაც, თავის მხრივ, გადმოიტანეს იგი ებრაელ კაბალისტთაგან. იგივე უნდა ითქვას გაღმერთებული ადამიანის კულტზეც, რომელიც იქცა ქალდეული პანთეიზმის საფუძვლად და ძველი და თანამედროვე ოკულტიზმის საფუძველადაც.

11 როგორც ჩანს, მარტო ქალდეველი ბრძენკაცები არ მისდევდნენ ამ სწავლებას; ის ძველი სამყაროს ყველა საიდუმლოს საფუძველს წარმოადგენდა და ხალხებს ალეგორიული თეოგონიის სახით წარმოუდგებოდა. თუ ამ თეოგონიის ანალიზსა და სინთეზს გავაკეთებთ, ადვილად დავრწმუნდებით იმაში, რომ ღმერთები, რომლებსაც თაყვანს სცემდა ბრბო, იყვნენ ადამიანის სხვადასხვა ვნებათა გარყვნილი განსახიერებანი და რომ წარმართულ რელიგიათა საფუძველში დედა-ბუნების თაყვანისცემა იყო ჩადებული. ამ თაყვანისცემას შემდეგში ჩვენ აღმოვაჩენთ სხვადასხვა სახის პირველქრისტეანული სწავლების (იგულისხმება მწვალებლური სწავლებანი - მთარგმნ.) უმეტესობის საფუძვლებში, ჩვენი წელთაღრიცხვის პირველი საუკუნეების მანიქეველობიდან და მიტრაიზმიდან დაწყებული თანამედროვე თეოსოფიით დამთავრებული, ცხადია შუასაუკუნეობრივი კაბალისტიკისა და ალქიმიის ჩათვლით. ჩვეულებრივი მატერიალიზმი, რომელსაც ხსენებული სწავლების მსგავსად იმავე პრაქტიკულ დასკვნებამდე მივყავართ, სხვა არაფერია თუ არა სწავლება გადამუშავებული პრიმიტიული, პირველყოფილი გონებებისთვის.

12 ეს ის მნიშვნელობაა, რომელიც, სავარაუდოდ, ფარისევლებმა მიანიჭეს თავიანთ სექტას, მაგრამ ებრაელ ერს ეს სახელი სხვაგვარად განუმარტეს, კერძოდ, ფარისევლები ებრაელებს უმტკიცებდნენ, რომ ისინი “გამორჩეულნი" არიან სხვა ხალხთაგან და ერთგვარად განცალკევებულად დგანან მათი განსაკუთრებული ღვთისმოსაობის გამო. ამავე დროს, როდესაც ქალდეურმა ფილოსოფიამ შვა ფარისევლობა, მანვე გადასცა პითაგორას თავისი სწავლება, რომელიც, იამბლიკის მოწმობით, დიდი ტყვეობის დასაწყისში თორმეტი წლის განმავლობაში სწავლობდა ბაბილონში.ეს ის მნიშვნელობაა, რომელიც, სავარაუდოდ, ფარისევლებმა მიანიჭეს თავიანთ სექტას, მაგრამ ებრაელ ერს ეს სახელი სხვაგვარად განუმარტეს, კერძოდ, ფარისევლები ებრაელებს უმტკიცებდნენ, რომ ისინი "გამორჩეულნი" არიან სხვა ხალხთაგან და ერთგვარად განცალკევებულად დგანან მათი განსაკუთრებული ღვთისმოსაობის გამო. ამავე დროს, როდესაც ქალდეურმა ფილოსოფიამ შვა ფარისევლობა, მანვე გადასცა პითაგორას თავისი სწავლება, რომელიც, იამბლიკის მოწმობით, დიდი ტყვეობის დასაწყისში თორმეტი წლის განმავლობაში სწავლობდა ბაბილონში.

გაგრძელება იქნება

[dzvelmartlmadidebeli]

ფლაბიან ბრენიე დე სენ-კრისტო

ებრაელები და თალმუდი


ნაწილი პირველი

თავი II

ბაბილონის ტყვეობა და ფარისევლები

გაგრძელება


ებრაელებმა მართლაც აიღეს ქალდეველთაგან არა მარტო ის ცრურწმენები, რომელიც საგანთა არსს, მათ გარდასახვასა და პირველსაწყისებს ეხება, არამედ თვით პანთეისტური სწავლების საფუძვლებიც, რომელიც ებრაულ ყაიდაზე გადააკეთეს და შეეცადნენ შეეთანხმებინათ იგი “რჩეული ერის” მათეულ ამაყ იდეასთან. ებრაულ აზროვნებაზე ქალდეური აზროვნების ამ ზეგავლენით ჩამოყალიბდა ფარისეველთა კაბალა (ანუ გადმოცემა), რომელიც საკმაოდ დიდი ხნის განმავლობაში ზეპირად, მასწავლებელისგან მოწაფეს გადაეცემოდა და რომელიც რვაასი წლის შემდეგ თალმუდის გადმოცემის შთაგონების წყარო გახდა; თავისი სრული გამოხატულება კი წიგნ ზეფერ-ჰა-ზოჰარში პოვა (13). ფარისეველთა “გადმოცემა”, სანამ საკუთარ თავს ამაყად გამოაცხადებდა ებრაელი ხალხის სასოების გამოხატულებად, სერიოზული ბარიერები უნდა გადაელახა.

უმთავრესი ბარიერი იყო მართლმორწმუნეობისკენ მობრუნება, რაც ებრაელი ერის ტყვეობამ გამოიწვია. დევნილ ებრაელებში, რომლებიც მისტიროდნენ იერუსალემის დანგრეულ ტაძარს და იაჰვეს ევედრებოდნენ, ეკმარებინა განსაცდელი მათი სამშობლოსთვის. იმის ქადაგება, რომ თვით იაჰვე არის ოდენ ცარიელი ოცნება, არათუ განწირული იყო სრული წარუმატებლობისთვის, არამედ გარკვეულ საფრთხეშიც კი აგდებდა თავად მქადაგებელს. ეს საფრთხე, ყველაზე მცირე, შეიძლებოდა ყოფილიყო ისრაელში ავტორიტეტისა და ზეგავლენის სამუდამო დაკარგვა. ფარისევლებმა უფრო გონივრულად მიიჩნიეს, ჯერ თავიანთ თანამემამულეებში მოეპოვებინათ ნდობა. ჩაუდგნენ რა რელიგიურ მოძრაობას სათავეში, ისინი მოჩვენებითად ხაზს უსვამდნენ და განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებდნენ სჯულის მოთხოვნათა უმცირესი დეტალების დაცვას. ამ მიზნით დააწესეს უწვრილმანესად გათვლილი და რთული წეს-ჩვეულებები. ამავე დროს მათ განავითარეს ახალი სწავლება თავიანთ დახურულ შეკრებებზე, ნამდვილ საიდუმლო საზოგადოებებში, რომლებიც დევნულების პერიოდში სულ რამდენიმე მიმდევარს თუ დაითვლიდა და რომელთა წევრების რაოდენობაც იოსებ ფლავიოსის დროს, ანუ მათი განვითარების მწვერვალზე 6000 კაცს არ აღემატებოდა.

განსწავლულ პანთეისტთა ამ საკრებულოს საკმაოდ სწრაფად უნდა მოეპოვებინა ხელმძღვანელი როლი და ზეგავლენა ებრაელ ხალხზე. როდესაც სპარსებმა ქრისტეს შობამდე 538 წელს ბაბილონი დაიპყრეს, ებრელები იმედოვნებდნენ, რომ მათ ტყვეობასაც ბოლო მოეღებოდა. ის მართლაც დასრულდა ორი წლის შემდეგ კიროსის განკარგულებით, რომელიც სამშობლოში დაბრუნების მოსურნე ებრაელებს შინ დაბრუნების უფლებას აძლევდა. ძალიან მალე ამ განკარგულების გამოცემიდან 5000 ებრაელისგან შემდგარი პირველი ჯგუფი ზორობაბელის მეთაურობით შინ გაეშურა, რომელიც შემდეგ ეზრასა და ნეემიას წინამძღოლობით დაბრუნებული ახალი ნაკადით შეივსო.

განსწავლულ პანთეისტთა ამ საკრებულოს საკმაოდ სწრაფად უნდა მოეპოვებინა ხელმძღვანელი როლი და ზეგავლენა ებრაელ ხალხზე. როდესაც სპარსებმა ქრისტეს შობამდე 538 წელს ბაბილონი დაიპყრეს, ებრელები იმედოვნებდნენ, რომ მათ ტყვეობასაც ბოლო მოეღებოდა. ის მართლაც დასრულდა ორი წლის შემდეგ კიროსის განკარგულებით, რომელიც სამშობლოში დაბრუნების მოსურნე ებრაელებს შინ დაბრუნების უფლებას აძლევდა. ძალიან მალე ამ განკარგულების გამოცემიდან 5000 ებრაელისგან შემდგარი პირველი ჯგუფი ზორობაბელის მეთაურობით შინ გაეშურა, რომელიც შემდეგ ეზრასა და ნეემიას წინამძღოლობით დაბრუნებული ახალი ნაკადით შეზეფერ-ხა-ზოჰარი, ანუ “წიგნი ბრწყინვალებისა” არის კაბალისტური ნაწარმოები, რომელსაც ებრაელები ძალიან დიდ პატივს სცემენ და, რომელიც, სამწუხაროდ, ძალზე პატივდებულია კაბალისტური წარმოშობის ქრისტიანებშიც. ამ წიგნის სავარაუდო ავტორად სახელდება ვინმე რაბინი შიმონ-ბენ-უოხაი, რომელიც დაბადებულა გალილეაში ქრისტეანული წელთაღრიცხვით 50 წელს. მაგრამ გვაქვს საფუძველი, ვიფიქროთ, რომ ეს რაბინი არც არასოდეს არსებობდა და რომ ზოჰარიც დაახლოებით ჩვენი წელთაღრიცხვის X საუკუნეში დაიწერა. საფუძველს მოკლებული ვარაუდები, რომელიც ავტორობას ამა თუ იმ პიროვნებას მიაწერს და ასევე, ყოველგვარი ფალსიფიკაცია ჩვეულებრივი რამ არის, როდესაც საკითხი კაბალისტიკურ ლიტერატურას ეხება.

ფარისეველთა “გადმოცემა”, სანამ საკუთარ თავს ამაყად გამოაცხადებდა ებრაელი ხალხის სასოების გამოხატულებად, სერიოზული ბარიერები უნდა გადაელახა. უმთავრესი ბარიერი იყო მართლმორწმუნეობისკენ მობრუნება, რაც ებრაელი ერის ტყვეობამ გამოიწვია. დევნილ ებრაელებში, რომლებიც მისტიროდნენ იერუსალემის დანგრეულ ტაძარს და იაჰვეს ევედრებოდნენ, ეკმარებინა განსაცდელი მათი სამშობლოსთვის, იმის ქადაგება, რომ თვით იაჰვე არის ოდენ ცარიელი ოცნება, არათუ განწირული იყო სრული წარუმატებლობისთვის, არამედ გარკვეულ საფრთხეშიც კი აგდებდა თავად მქადაგებელს, ეს საფრთხე, ყველაზე მცირე, შეიძლებოდა ყოფილიყო ისრაელში ავტორიტეტისა და ზეგავლენის სამუდამო დაკარგვა. ფარისევლებმა უფრო გონივრულად მიიჩნიეს, ჯერ თავიანთ თანამემამულეებში მოეპოვებინათ ნდობა. ჩაუდგნენ რა რელიგიურ მოძრაობას სათავეში, ისინი მოჩვენებითად ხაზს უსვამდნენ და განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებდნენ სჯულის მოთხოვნათა უმცირესი დეტალების დაცვას. ამ მიზნით დააწესეს უწვრილმანესად გათვლილი და რთული წეს-ჩვეულებები. ამავე დროს მათ განავითარეს ახალი სწავლება თავიანთ დახურულ შეკრებებზე, ნამდვილ საიდუმლო საზოგადოებებში, რომლებიც დევნულების პერიოდში სულ რამდენიმე მიმდევარს თუ დაითვლიდა და რომელთა წევრების რაოდენობაც იოსებ ფლაბიოსის დროს, ანუ მათი განვითარების მწვერვალზე 6000 კაცს არ აღემატებოდა. განსწავლულ პანთეისტთა ამ საკრებულოს საკმაოდ სწრაფად უნდა მოეპოვებინა ხელმძღვანელი როლი და ზეგავლენა ებრაელ ხალხზე. როდესაც სპარსებმა ქრისტეს შობამდე 538 წელს ბაბილონი დაიპყრეს, ებრელები იმედოვნებდნენ, რომ მათ ტყვეობასაც ბოლო მოეღებოდა. ის მართლაც დასრულდა ორი წლის შემდეგ კიროსის განკარგულებით, რომელიც სამშობლოში დაბრუნების მოსურნე ებრაელებს შინ დაბრუნების უფლებას აძლევდა.

ძალიან მალე ამ განკარგულების გამოცემიდან 5000 ებრაელისგან შემდგარი პირველი ჯგუფი ზორობაბელის მეთაურობით შინ გაეშურა, რომელიც შემდეგ ეზრასა და ნეემიას წინამძღოლობით დაბრუნებული ახალი ნაკადით შეივს(ვარაუდობენ, რომ წარტყვევნილ იქნა იუდეის მთელი მოსახლეობა, რომელიც შემდეგ უკან დაბრუნდა. არც ერთია მართალი და არც მეორე: ნაბუკადნეცეზარმა ბაბილონში წაასხა ერის მხოლოდ ნაწილი, დანარჩენმა თავი ეგვიპტეს შეაფარა და იქ ცალკე შტო დააფუძნა. მეორე მხრივ, ქალდეველთა მეფემ იუდეაში დატოვა “მოსახლეობის უღარიბესი ნაწილი, რომელსაც არაფერი ებადა” (იერემია 39:10). დაბოლოს, როდესაც კიროსმა ებრაელებს სამშობლოში დაბრუნების ნება დართო, დაბრუნდნენ მხოლოდ ისინი, რომლებშიც “ღმერთმა აღძრა მისი სული” (ეზრა 1:5), უმრავლესობა კი ქალდეაში დარჩა, თუმცა საკუთარი ეროვნულობის შეგნება არ დაუკარგავს. ეს ის ებრაელებია, რომლებმაც, მთელ სამეფოში გაბნეულებმა (ესთერი 3:8), სპარსთა მეფეს მისცეს მინისტრი მარდოხაი. დიდი იყო სოლომონის დმაგრამ წინასწარმეტყველებთან ერთად, რომლებიც ტაძრის აღსადგენად დაბრუნდნენ, დაბრუნდნენ ფარისევლებიც, რომლებიც საკუთარი მწვალებლობით რყვნიდნენ ტაძარს (14 ).

თუმცა არაფერი ისეთი, რასაც შეეძლო შეურაცხეყო ეროვნული გრძნობა, არ გამოდიოდა გარეთ ყოველივე იქიდან, რასაც ისინი საჭიროდ არ მიიჩნევდნენ, გაეხმაურებინათ თავიანთი საიდუმლო მეცნიერებიდან; როგორ ღრმადაც უნდა ყოფილიყვნენ გამსჭვალულნი ფარისევლები ქალდეური პანთეიზმით, ისინი მაინც ინარჩუნებდნენ თავიანთ ტომობრივ სიამაყეს.
“გაღმერთებული კაცის” ამ რელიგიას, რომლითაც გაიჟღინთნენ ბაბილონში, ისინი განიხილავდნენ, როგორც ებრაელთათვის - რჩეულ და უმაღლეს არსებათათვის სასარგებლო დოქტრინას. მსოფლიო ბატონობის აღთქმა, რომელიც მართლმორწმუნე ებრაელებმა სჯულისგან მიიღეს, ფარისევლებს ესმოდათ არა როგორც მოსეს ღმერთის მეუფება ყველა ხალხზე, არამედ, როგორც ებრაელთა მატერიალური ბატონობა მთელს სამყაროზე.

მესია, რომელსაც ისინი ელოდებიან, არის არა პირველდაწყებითი ცოდვის გამომსყიდველი და მაცხოვარი, სულიერი მძლეველი, რომელმაც თავის სულიერ მწყემსმთავრობას უნდა დაუქვემდებაროს მსოფლიო, არამედ დროებითი მეფე, სისხლით მოთხვრილი მეომარი და დამპყრობი, რომელიც მთელი სამყაროს ბატონ-პატრონად გახდის ისრაელს და თავისი ეტლის ბორბლებქვეშ გაქელავს ყველა ხალხს (15). ყოველივე დანარჩენი საკუთარ თავზე აიღო ფარისეველთა, გაწაფულმა და საიდუმლო ორგანიზაციამ და ძალიან მალე განამტკიცა კიდეც თავისი ძლიერება იუდეაზე. შეუძლებელია იმაზე უკეთ გადმოსცე ფარისეველთა ზემოქმედება იუდეაზე ქრისტეს შობამდე, როგორც ეს გამოიხატა ფრანკ-მასონთა საქმიანობაში და მათს ზემოქმედებაში თანამედროვე საზოგადოებაზე.

მცირერიცხოვანი, მაგრამ მჭიდროდ შედუღაბებული ფარისევლები ავალდებულებდნენ თავიანთი საზოგადოების წევრებს, უმკაცრესად შეენახათ მათი საიდუმლო. ისინი დაუღალავად ემსახურებოდნენ მიზანს: უმაღლესი რელიგიური თანამდებობების დაპყრობით, რომელთა ზეგავლენა აღორძინებულ ებრაელ ერზე უდიდესი იყო, უნდა დაუფლებოდნენ პოლიტიკურ ძალაუფლებას და თავიანთი ნება-სურვილისთვის დაექვემდებარებინათ სინედრიონი (16).

მეორე - თანთათანობით გადახაროს ერის ცნობიერება მათი საიდუმლო სწავლების სასარგებლოდ. მათ წარმატებით განახორციელეს ორივე ეს მიზანი. იოსებ ფლავიუსის მიხედვით, ფარისევლები, თავიანთი მჭიდრო ერთობის წყალობით, ისეთ უდავო ძალაუფლებას ფლობდნენ, რომ თავს ნებას აძლევდნენ, ყველა იმ ებრაელთან, რომელიც არ იყო განდობილი მათ საიდუმლო მეცნიერებას, ჰქონოდათ იმგვარი დამოკიდებულება, როგორიც მცოდნეს აქვს უმეცართან, ხოლო განდობილნი დანარჩენ კაცობრიობაზე მაღლა მდგომ არსებებად განეხილათ. მათ დაიპყრეს და ხელში ჩაიგდეს სასამართლო დაწესებულებები, ბატონობდნენ სინედრიონზე და ჰქონდათ ისეთი ზეგავლენა, რომ მსაჯულნი და თვით მღვდლებიც, რომლებიც შეადგენდნენ ერის უმაღლეს კლასს, საზოგადოებაში რაიმე ავტორიტეტი რომ შეენარჩუნებინათ, იძულებული ხდებოდნენ, დამდგარიყვნენ მათ მხარეზე.

სადუკეველები (17), რომლებიც ყველა საკითხში არ ეთანხმებოდნენ ფარისევლებს, იოსებ ფლავიუსის მოწმობით, რაიმე თანამდებობა რომ დაეკავებინათ, იძულებულნი იყვნენ, “მხარი აებათ ფარისეველთა ქმედებებისთვის, რამეთუ ერი ვერ მოითმენდა, რომ ისინი არ ყოფილიყვნენ ამ სწავლების მიმდევარნი”. მეორე მხრივ, მათ განსაკუთრებული ძალისხმევის გარეშე აიძულეს მრავალი ებრაელი, შეეცვალა შეხედულება სარწმუნოების უმთავრეს საკითხებზე.ფარისევლები სინედრიონში ფლობდნენ უმაღლეს სასულიერო თანამდებობებს და ხმათა უმრავლესობას, რაც შესაძლებლობას აძლევდათ, თამამად განემარტათ სჯული. ისინი განმარტავდნენ მას თავისუფლად, დაწერილის შინაარსის დამახინჯებით. ამ მიზნისთვის კი მიმართავდნენ “ალეგორიულ მეთოდს”, რომელიც ჩადებულია კაბალის საფუძველში და რომელიც შემდგომში გახდა სამაგალითო ყოველი დროისა და ჯურის ერესიარხისთვის წმიდა წერილის ტექსტებთან ბრძოლაში და რომელიც დღემდე რჩება მოდერნიზმის უმთავრეს იარაღად.

ამ მეთოდის წყალობით, წმიდა წერილს ჩამოერთვა ყოველგვარი პირდაპირი აზრი და მნიშვნელობა, რომელიც ჩადებულია მასში. ნაცვლად იმისა, ყოფილიყო ობიექტური სინამდვილის გამოხატულება, ის (ანუ წმიდა წერილის განმარტების “ალეგორიული მეთოდი” - მთარგმნ.) გახდა მხოლოდ იმ ფაქტებისა და თეორიების ნიღაბი, რომელსაც უმალავდნენ გაუნდობელთ. მონათხრობისა და მცნებების გარეგნულ სიმარტივეს ისინი განიხილავენ, როგორც წმიდა წერილის სიბრძნეს, რომელიც იმისკენ მიისწრაფვის, რომ მწიგნობრების მიერ განუსწავლელმა მკითხველმა ბუკვალურად გაიგოს ეს მცნებები და მონათხრობნი, მაშინ როდესაც ისინი, ფარისევლური კაბალის თანახმად, მხოლოდ სატყუარებია თეორიის ზეპირი განვითარებისთვის, რომელსაც უმეტესწილად არავითარი კავშირი არა აქვს წმიდა წერილის ტექსტთან და, მეტიც, მასთან წინააღმდეგობაშიც კი მოდის.

საკუთარ ნება-სურვილზე დაფუძნებული ეს თეორიები და საიდუმლო სწავლებათა უმთავრესი საკითხები ფარისევლებმა ჩამოაყალიბეს საუკუნეებით ადრე ქრისტეს მოსვლამდე და დროთა განმავლობაში მიაღებინეს ებრაელებს. ასე რომ, მოსეს სჯულის საპირისპიროდ, რომელიც განაწესებს სიყვარულსა და პატივისცემას უცხოტომელთადმი, ფარისევლებმა ხალხს შთააგონეს ინსტინქტური სიძულვილი ყოველივე არაებრაულისადმი, რომელიც, სხვათა შორის, გამოიხატება მათთან (ანუ არაებრაელებთან - მთარგნმ.), როგორც უწმინდურთან, შეხების ავადმყოფურ შიშში. ამგვარად, მათმა წარმოდგენამ მესიის ადამიანურ ბუნებაზე, როგორც ამქვეყნიურ მეფესა და ყოველივე არაებრაულის გამანადგურებელზე, შეცვალა ჭეშმარიტი მაცხოვრის ზებუნებრივი წარმომავლობა და ის უბიწო დიდება, რომელსაც უგალობდა დავითი, ასევე ის უკიდურესი დამცირება, რომელსაც იუწყებოდნენ წინასწარმეტყველნი. დაბოლოს, ფარისევლებმა უარყვეს მართლმორწმუნეობრივი სწავლება სამოთხესა და ცეცხლის გეჰენაზე და შეცვალეს იგი ქალდეველთგან ნასესხები სულთა გადასახლების თეორიით (18).

მაცხოვრის შობის წინ ეს ევოლუცია თითქმის საყოველთაო გახდა ისე, რომ თვით მისი მსხვერპლნი ვერ აცნობიერებდნენ, რომ განუდგნენ წინაპართა მემკვიდრეობით გადმოცემულ რწმენას. მიუხედავად ამისა, ყველა როდი დაიპყრო იუდეაში ფარისეველთა ამ მოხერხებულმა ტაქტიკამ...

ებრაელთა საკმაოდ დიდმა ნაწილმა, - ან უფრო განათლებულმა, ან კიდევ საღმრთო სიბრძნით დამოძღვრილმა ნაწილმა - გაიგო, რომ ფარისევლებს მწვალებლობისკენ მიჰყავდათ ისრაელი და ცდილობდნენ, წინააღმდეგობა გაეწიათ მათთვის. პოლიტიკური ძლიერებით პარალიზებულნი, რომელიც მხარს უჭერდა მათ მოწინააღმდეგეებს, ეს მართლმორწმუნე ებრაელები იძულებულნი იყვნენ უარი ეთქვათ ღია ბრძოლაზე და თითქმის ყველამ დატოვა მშობლიური მიწა.

მკვდარი ზღვის ნაპირებზე, მკაცრ უდაბნოებში მათ დააფუძნეს მონასტრები, რომლებშიც ქრისტეს მოსვლამდე შეინარჩუნეს ჭეშმარიტი სარწმუნოების აღთქმები. ამ ადგილებში მონაზვნური წესით, რომლის აღწერაც იოსებ ფლავიოსმა და პლინიუსმა დაგვიტოვეს, ცხოვრობდა დაახლოებით 4000-მდე ებრაელი, რომლებიც ემსახურებოდნენ და ევედრებოდნენ მოსეს ღმერთს. ეს ხალხი ცხოვრობდა წინასწარმეტყველებათა აღსრულების მოლოდინით; ცხოვრების მაღალმა ზნეობრივმა პრინციპებმა და სათნოებებმა საყოველთაო პატივისცემა მოუტანა მათ.

ესეელები, როგორც მათ უწოდებდნენ, უმცირეს სისუსტესაც კი არ ავლენდნენ იმათ მიმართ, ვინც შეეცდებოდა, იძულებული გაეხადა ისრაელი, გადაეხვია თავისი მოწოდებისთვის, ასრულებდნენ რა სჯულის ყველა მოთხოვნას, ისინი, ამავე დროს, თავს არიდებდნენ იერუსალემში მსხვერპლშესაწირად ჩასვლას, თუმცა არა იმიტომ, რომ არ იწონებდნენ მსხვერპლის შეწირვას იერუსალემის ტაძარში, რომელსაც ისინი დიდ პატივს მიაგებდნენ, არამედ იმიტომ, რომ ეს მსხვერპლშეწირვები აღესრულებოდა ერეტიკოს ებრაელთა მიერ (19).

ესეების რელიგიური იერარქია, მართალია, საკმაოდ ჩაკეტილი იყო, მაგრამ მისი ზეგავლენა მაინც არ იფარგლებოდა მონასტრის კედლებით. მათ საკმაოდ ბევრი თანამოაზრე ჰყავდათ იერუსალემსა და იუდეის სხვა ქალაქების საერო პირებს შორის, რომლებიც მკვდარი ზღვის ბერ-მონაზონთა ერთგული მიმდევრები იყვნენ და აღიარებდნენ მათ სულიერ წინამძღვრობას. თითოეულ მნიშვნელოვან ცენტრში განდობილთაგან ყოველს ევალებოდა ჭეშმარიტი ღმრთის მორწმუნის გაერთიანება ჭეშმარიტი სარწმუნოების ირგვლივ. ძველი აღთქმისეული წინასწარმეტყველებებით შთაგონებულნი, ისინი წინასწარვე სრულ თანხმობაში იყვნენ მომავალი ახალი აღთქმის საფუძვლებთან (20). ასეთი იყო ებრაელი ხალხის რელიგიური განწყობა, როდესაც დაიბადა უფალი ჩვენი იესუ ქრისტე".

შენიშვნები:

13 ზეფერ-ჰა-ზოჰარი, ანუ "წიგნი ბრწყინვალებისა" არის კაბალისტური ნაწარმოები, რომელსაც ებრაელები ძალიან დიდ პატივს სცემენ და, რომელიც, სამწუხაროდ, ძალზე პატივდებულია კაბალისტური წარმოშობის ქრისტიანებშიც. ამ წიგნის სავარაუდო ავტორად სახელდება ვინმე რაბინი შიმონ-ბენ-უოხაი, რომელიც დაბადებულა გალილეაში ქრისტეანული წელთაღრიცხვით 50 წელს. მაგრამ გვაქვს საფუძველი, ვიფიქროთ, რომ ეს რაბინი არც არასოდეს არსებობდა და რომ ზოჰარიც დაახლოებით ჩვენი წელთაღრიცხვის X საუკუნეში დაიწერა. საფუძველს მოკლებული ვარაუდები, რომელიც ავტორობას ამა თუ იმ პიროვნებას მიაწერს და ასევე, ყოველგვარი ფალსიფიკაცია ჩვეულებრივი რამ არის, როდესაც საკითხი კაბალისტიკურ ლიტერატურას ეხება.

14 ვარაუდობენ, რომ წარტყვევნილ იქნა იუდეის მთელი მოსახლეობა, რომელიც შემდეგ უკან დაბრუნდა. არც ერთია მართალი და არც მეორე: ნაბუკადნეცეზარმა ბაბილონში წაასხა ერის მხოლოდ ნაწილი, დანარჩენმა თავი ეგვიპტეს შეაფარა და იქ ცალკე შტო დააფუძნა. მეორე მხრივ, ქალდეველთა მეფემ იუდეაში დატოვა "მოსახლეობის უღარიბესი ნაწილი, რომელსაც არაფერი ებადა" (იერემია 39::10). დაბოლოს, როდესაც კიროსმა ებრაელებს სამშობლოში დაბრუნების ნება დართო, დაბრუნდნენ მხოლოდ ისინი, ვისაც"უფლის ტაძრის ასაშენებლად აღუძრა სული ღმერთმა" (1 ეზრა 1::5), უმრავლესობა კი ქალდეაში დარჩა, თუმცა საკუთარი ეროვნულობის შეგნება არ დაუკარგავს. ეს ის ებრაელებია, რომლებმაც, მთელ სამეფოში გაბნეულებმა (ესთერი 3::8), სპარსთა მეფეს მისცეს მინისტრი მარდოქაი. დიდი იყო სოლომონის დროს დაწყებული განთესვა მეფე-მესიის მიერ... ო, რა მშვენიერია, მეფე მესია, რომელიც უნდა მოვიდეს იუდას სახლიდან. ის გამართავს ომს მტრებთან და მოკლავს მეფეებს!“ Dictionaire de la Bible, Paris, 1908, IV. col. 1034.

15 ესაიას წინასწარმეტყველების იონათანისეულ ქალდეურ განმარტებაში (Òàრდიტ დე ჟონატჰან სურ ჟასაიე) ვკითხულობთ: "აოხრებულია ერები მეფე-მესიის მიერ... ო, რა მშვენიერია, მეფე მესია, რომელიც უნდა მოვიდეს იუდას სახლიდან. ის გამართავს ომს მტრებთან და მოკლავს მეფეებს!" (Dictionaire de la Bible, Paris, 1908, IV. col. 1034).

16 ისრაელში ერის დაბრუნების შემდეგ ძალაუფლება ერთხანს ებრაელ მმართველთა ხელში იყო, რომელთაც სპარსი მეფეები ნიშნავდნენ. მათგან ყველაზე ცნობილნი იყვნენ ეზრა და ნეემია. შემდგომში ძალაუფლება გადავიდა სინედრიონის ხელში, რომელიც ერთგვარი უზენაესი საკრებულო იყო და რომელიც განაგებდა საგანმანათლებლო, სასამართლო და ადმინისტრაციულ სფეროებს. ის განმარტავდა სჯულს, უმნიშვნელოვანეს შემთხვევებში აწარმოებდა სასამართლოს, კრეფდა გადასახადს და წარადგენდა ხალხს. უზენაესი საბჭო შედგებოდა 71 წევრისგან, რომელიც თვითონ ავსებდა საბჭოში გათავისუფლებულ ადგილს; თავმჯდომარე, ანუ ნაზი, რომელსაც სამეფო პატივს მიაგებდნენ, ჩვეულებისამებრ, იყო იერუსალემის ტაძრის მღვდელმთავარი. სინედრიონის 70 წევრი იყოფოდა სამ კატეგორიად: მღვდლები, რომლებიც მსხვერპლს სწირავდნენ, მწიგნობრები, ანუ სჯულის კომენტატორები და უხუცესნი, ანუ დიდგვაროვანთა მეთაურები. ქრისტეს შობიდან 130-ე წლიდან მოყოლებული სიმონ მაკაბელის ძის, იოანე ჰირკანის მღვდელმთავრობის დროიდან დაიწყეს ებრაული მონეტის მოჭრა მღვდელმთავრისა და სინედრიონის სახელით. შემდგომში ჩვენ ვიხილავთ, როგორ შეხვდა სინედრიონი ადრიანეს მიერ იერუსალემის საბოლოო დანგრევას (135 წ. ქრ. შობიდან) და ებრაელთა სრულ განთესვას.

17 სადუკეველთა სახელი მომდინარეობს ებრაელი ფილოსოფოსის სადოკის სახელიდან. ისინი არ წარმოადგენდნენ ორგანიზებულ სექტას, რომელიც შეედრებოდა ფარისეველთა ორგანიზაციას; მათი მმართველობა დაიწყო მხოლოდ ძვ. წ. III საუკუნეში. მათ ხშირად ურევენ "ბერძენთა მიმდევრებთან" (პარტიგრეც), ანუ იმ ებრაელებთან, რომლებმაც სელევკიდთა ბერძნულ-აშურული ზეგავლენით გადმოიტანეს მათი ზნე-ჩვეულებები, ენა და ბერძნული ფილოსოფიის ზოგიერთი საწყისი. სადუკეველებს სწამდათ ერთი ღმერთი, რომელიც გულგრილია იმ სიკეთისა და ბოროტებისადმი, დედამიწაზე რომ ხდება; ისინი უარყოფდნენ სულის უკვდავებას და მიაჩნდათ, რომ სათნოება ისევე სასარგებლოა სულისთვის, როგორც ჯანმრთელობა სხეულისთვის, და ის საჭიროა მხოლოდ იმ პირადი მოთხოვნილების დაკმაყოფილებისთვის, რომლის მონიჭებაც მას შეუძლია. სადუკეველები ძირითადად იკრიბებოდნენ უმაღლეს არისტოკრატიულ წრეებში და არასოდეს ერთიანდებოდნენ იმ მიზნით, რომ თავიანთი იდეალები თავს მოეხვიათ თანამემამულეთათვის. იოსებ ფლავიუსიც მოწმობს: "რამდენადაც ერთმანეთთან მჭიდრო კავშირში ცხოვრობენ ფარისევლები, იმდენად გაუცხოებულად - სადუკეველნი; ისინი ისე განცალკევებულნი არიან ერთმანეთში, თითქოსდა უცხოტომელთა შორის ცხოვრობენო".

18 იოსებ ფლავიუსი თავის "ებრაულ სიძველეებში" (XVIII, 2) წერს: ფარისევლებმა, რომლებსაც სჯეროდათ სულთა გადასახლებისა, ისეთი დიდი ზეგავლენა მოიპოვეს ხალხში, რომ ეს უკანასკნელი ყოველივეში, რაც კი ღმრთის რწმენასა და სადღესასწაულო ღმრთისმსახურებას ეხება, ბრმად მისდევდა მათ".

19 ესეელები "პატივს მიაგებდნენ მსახურებას, რომელიც აღესრულებოდა იერუსალემის ტაძარში, მაგრამ თვითონ არ მონაწილეობდნენ, რადგან, მათი რწმენის თანახმად, მსხვერპლის შემწირველთა უმეტესობას გადაგვარებული ისრაელიტები შეადგენდნენ" (Неандр, «Церковная история», 1, 20).

20 იოსებ ფლავიუსი "ებრაელთა ომებში" (II, 1, 2) აღიარებს, რომ ესეელების ყველაზე სრულყოფილი სექტა იყო ყველა ებრაულ სექტას შორის. აი, რას წერს ის მკვდარი ზღვის ბერ-მონაზვნებზე:

"ისინი მჭიდრო თანამეგობრობით ცხოვრობენ და ყოველ სიამტკბილობას ცოდვად მიიჩნევენ, თავშეკავებასა და ვნებებთან ბრძოლას კი სათნოებად. უარყოფენ ქორწინებას, მაგრამ იმიტომ კი არა, რომ უნდა განადგურდეს კაცთა მოდგმა, არამედ იმიტომ, რომ დედაკაცთა თავშეუკავებლობას აარიდონ თავი. მიუხედავად ამისა, უარს არ ამბობენ, მიიღონ ბავშვები, რომელთაც მათ აბარებენ სათნოებებსა და სარწმუნოებაში დასამოძღვრად და გასაზრდელად. და ყოველივე ამას აკეთებენ ისეთი მზრუნველობითა და სიკეთით, თითქოსდა თვითონ ყოფილიყვნენ მათი მშობლები; ყველა მათგანს მოსავენ ერთნაირად.

მათ სძულთ სიმდიდრე, ყველაფერი საერთო აქვთ და ცხოვრობენ ისეთი გასაოცარი თანასწორობით, რომ ყველას, ვისაც კი თავიანთ ერთობაში ღებულობენ, ატოვებინებენ თავის ქონებას, რათა გაექცეს სიმდიდრით სიამაყეს და სხვებსაც აარიდოს სიღარიბის წუხილი, და აი, ასეთ ბედნიერ ერთობაში ცხოვრობენ ისინი, ვითარცა ძმები. ისინი მიიჩნევენ, რომ სუფთად აცვიათ, თუკი მათი სამოსი არის საკმაოდ თეთრი. ასევე ძალიან რელიგიურები არიან, მზის ამოსვლამდე არაფერს ამბობენ, საუბრობენ მხოლოდ სარწმუნოებაზე და წინაპართაგან მოცემული ლოცვებით ლოცულობენ, რათა ევედრონ ღმერთს, თავისი ნათლით განანათლოს მიწის მკვიდრნი. ამის შემდეგ ყოველი აკეთებს თავის სამუშაოს. 11 საათზე ისევ იკრიბებიან და თეთრ სამოსში გამოწყობილნი ცივ წყალს ივლებენ. ამის შემდეგ მიდიან თავიანთ სენაკებში, რომელში შესვლა ეკრძალება ყველას, ვინც კი ამ სექტის წევრი არ არის; ამგვარი განწმენდის შემდეგ მიდიან სატრაპეზოდ, როგორც წმინდა ტაძარში, სადაც სხედან სრულ მდუმარებაში. თითოეულ მათგანს წინ უდგას პატარა თეფში, რომელზეც დევს პური და რაიმე საჭმელი. მღვდელი აკურთხებს ხორცს და არავინ არ მიეკარება მას მანამ, სანამ მღვდელი არ დაამთავრებს ლოცვას. ტრაპეზობის დამთავრების შემდეგ ის ამბობს სხვა ლოცვას, რათა დაამთავროს ტრაპეზი როგორც დაიწყეს - ღმრთის დიდებით, რათა ყველამ იგრძნოს, რომ მხოლოდ მისი წყალობით ღებულობენ საზრდოს. ამის შემდეგ ისინი იხდიან სამოსს, რომელიც სამღვდლო ტანისამოსად მიაჩნიათ, და უბრუნდებიან სამუშაოს. საღამოს ისინი აკეთებენ იმავეს და უმასპინძლდებიან სტუმრებს, თუკი ეწვივნენ.

არავის ესმის ხმაური მათ სახლებში, არასოდეს მათში არ ჩანს უმცირესი ამაოება; თითოეული ლაპარაკობს მაშინ, როცა მისი დრო მოვა, მათი მდუმარება უცხოს პატივისცემითა და მოკრძალებით მსჭვალავს. ასეთი ზომიერება არის გამუდმებული თავშეკავების შედეგი; ისინი ჭამენ და სვამენ იმდენს, რამდენიც საჭიროა, რათა გამოიკვებონ. მათ არა აქვთ უფლება, რაიმე გააკეთნონ უფროსთა გარეშე, გამონაკლისია ღარიბთა შეწევნა, თუკი მათ ამოძრავებს თანაგრძნობა და ამას არ აკეთებენ რაიმე სხვა მოსაზრებით. რაც შეეხება ნათესავებს, მათ უფლება არა აქვთ, რაიმე გასცენ უნებართვოდ. განსაკუთრებით ცდილობენ, არ აყვნენ მრისხანებას. მათ უყვართ სამყარო და ისე მტკიცედ ასრულებენ დაპირებულს, რომ მათი უბრალო სიტყვა უფრო მტკიცეა, ვიდრე სხვისი ფიცი. მეტიც, ისინი ფიცს მკრეხელობად მიიჩნევენ, რამეთუ არ სჯერათ, - როგორ შეიძლება კაცი მატყუარა არ იყოს, თუკი იძულებულია, მოწმედ მოუწოდოს ღმერთს, რათა დაუჯერონ. ისინი თავიანთ ერთობაში უცებ არ ღებულობენ ახალმოსულს, რომელსაც სურვილი აქვს, ცხოვრების მათეული წესი გაიზიაროს, - მას ერთი წლის განმავლობაში გამოსცდიან, აცხოვრებენ მონასტრის კედლებს მიღმა, სადაც ის ვალდებულია, დაემორჩილოს ცხოვრების იმავე წესს; აძლევენ ნიჩაბს, თეთრეულს, რომელზეც უკვე გვქონდა ლაპარაკი და თეთრ სამოსს.

ახალმოსულნი იკვებებიან იმავე საჭმელი, რასაც მონასტერში მცხოვრებნი ჭამენ. უფლება ეძლევათ, განიბანონ ცივი წყლით, არა აქვთ უფლება ჭამონ სატრაპეზოში, სანამ ორი წელი არ გავა, რომლის განმავლობაშიც მიმდინარეობს მათი გამოცდა სიმტკიცესა და შემართებაში. ამის შემდეგ მათ საბოოლოოდ ღებულობენ, რადგან უკვე ღირსეულებად მიიჩნევენ. თუმცა, სანამ საერთო ტრაპეზს მიუჯდებოდეს, უნდა დაიფიცოს, რომ პატივს მიაგებს ღმერთს და ემსახურება მას მთელი გულით, დაიცავს სამართლიანობას ადამიანებს შორის; არასოდეს შეგნებულად არ ჩაიდენს ბოროტებას, არ დაჩაგრავს არავის, თუნდაც უბრძანონ. განეშორება ბოროტეულებს და მთელი ძალით მხარს დაუჭერს კეთილთ, ერთგული იქნება ხელისუფლისა და მეფისა, რამეთუ მათ ეს ხელისუფლება ღმრთისგან მიიღეს. ყოველივე ამას ისინი უმატებენ კიდევ იმას, რომ, თუ როდესმე რომელიმე მათგანი ხელისუფლებაში მოხვდება, არ გამოიყენებს მას ბოროტად, ქვეშევრდომთა შესავიწროებლად; რომ მათ არაფერი ექნებათ იმაზე მეტი, რაც ამჯერად აქვთ - არც სამოსი, არც რაიმე ისეთი, რასაც საჭიროებენ.

ასეთია ის აღთქმები, რომელსაც იღებენ მათი ცხოვრების წესის გაზიარების მსურველნი, რათა ამ გზით დაიცვან თავი ვნებათა მოძალებისგან. თუ ისინი დაუშვებენ რაიმე სერიოზულ შეცდომას ან ჩაიდენენ დანაშაულს, მათ მონასტრიდან აძევებენ. ისინი ცოცხლობენ ძალიან დიდხანს, ბევრი მათგანი ას წელსაც აღწევს, რასაც მე მივაწერ მათი ცხოვრების წესის უბრალოებას და კიდევ იმას, რომ ისინი ასეთი ზომიერნი არიან ყველაფერში. მათ სძულთ მიწიერი უბედურებანი, თავიანთი მოთმინებით ზეიმობენ უბედურებებზე და სიკვდილი ურჩევნიათ სიცოცხლეს, თუ ამისთვის არსებობს საპატიო მიზეზი.

გაგრძელება იქნება

[.zakaria.]

netvorc რაზე აღარ აქტიურობ? ძალიან საინტერესოა პირადად ჩემთვის შენი შემართება და ხედვები.

[dzvelmartlmadidebeli]

ფლაბიან ბრენიე დე სენ-კრისტო

ებრაელები და თალმუდი

თავი III

ქრისტე და ფარისევლები

გაგრძელება

ის-ის იყო, ფარისევლებს საბოლოო გამარჯვება უნდა ეზეიმათ, მართლის ხმამ რომ შეარყია მათ მიერ აღმართული შენობა და ამ ფარულ მწვალებელთა ფარისევლობა გამოააშკარავა. სახარებაში ლაპარაკია უძლიერეს არეულობაზე, რომელიც შეიქმნა ფარისევლებში, როდესაც იესუს პირველმა სასწაულებმა აიძულა ისინი, ეგრძნოთ, რომ ის არის ჭეშმარიტი მესია, რომელსაც ელოდნენ. ძემ ღმრთისამ შაბათის დღესასწაულობის საკითხში ამხილა ფარისეველთა სიცრუე, რომლებიც გარეგნული ღვთისმოსაობის დაცვაში აჭარბებდნენ, ხოლო საიდუმლოდ სჯულის დარღვევას ამზადებდნენ. ხალხის მასა, რომელიც მისდევდა ქრისტეს და აღფრთოვანებული იყო სასწაულთა ხილვით, რომელთაც ის აღასრულებდა, მოასწავებდა “ტაძრის მოვაჭრეთა” ბატონობის აღსასრულს. ამის შედეგად ფარისევლებმა ელჩები მიუგზავნეს იესუს იერუსალემიდან.

ფარისეველთა ელჩობამ მაცხოვარს გენისარეთის ტბასთან მიაკვლია. ისარგებლეს რა განბანვის ერთ-ერთი ჩვეულებით, მათ აბრალეს ქრისტეს, რომ მისი მოწაფეები არ ასრულებდნენ ამ წესს და უთხრეს მას:

“რატომ არღვევენ შენი მოწაფეები უხუცესთა გადმოცემას (კაბალას)?”

იესუმ პასუხად მიუგო:

“კი მაგრამ, თქვენ რატომღა არღვევთ ღმერთის მცნებას თქვენი გადმოცემით” და, ამხილა რა ისინი ღმრთის სიტყვის დავიწყებაში, დაამატა:

“თვალთმაქცნო, მართლად იწინასწარმეტყველა თქვენთვის ესაიამ, რომელმაც თქვა: მიახლოვდება ეს ხალხი თავისი ენით, და მადიდებს თავისი ბაგით, მაგრამ მისი გული შორსაა ჩემგან. ამაოდ მადიდებენ, რადგან ასწავლიან ადამიანურ მოძღვრებებსა და მცნებებს” (მათე 15:1-9).

ფარისეველთა მთელ სექტას ჰქონდა ერთი ოცნება, რაც შეიძლება მალე მოეკლათ მარიამის შვილი იმ წინასწარმეტყველთა მსგავსად, რომელთაც ასევე სწრაფად ხოცავდნენ, რადგან ისინი ისრაელის აბრაამის სარწმუნოებისგან მიქცევას ცდილობდნენ. სახარებისეული თხრობა აღსავსეა ფარისეველთა შეთქმულებებით, ძალადობითა და ხრიკებით, რომელთაც იზრახავდენენ, რათა თავიდან მოეცილებინათ იესუ. ქრისტე გადადიოდა ქალაქიდან ქალაქში, სინაგოგიდან სინაგოგაში და იუდას შვილებს ახსენებდა ღმრთის აღთქმებს, რომლებიც მიეცა მათ წინაპრებს და რომელსაც ეთაყვანებოდნენ; მისი ამ ქადაგებებიდან კვალად იზრდებოდა ფარისეველთა მტრობა და ღვარძლი, რამაც კულმინაციას მიაღწია მაშინ, როდესაც იესუ მიიღეს იერუსალემში, რომელიც ისმენდა მის სიტყვას. იქ, ათასგვარი მზაკვრობისა და სიძულვილის გარემოცვაში მყოფმა ძემ ღმრთისამ გულისტკივილით მიმართა ფარისეველთ:

“ვაი თქვენდა, მწიგნობარნო და ფარისეველნო, თვალთმაქცნო, ასე რომ ჰგევხართ შეფეთქილ საფლავებს, რომლებიც გარედან მშვენიერი ჩანან, ხოლო შიგნით სავსენი არიან მკვდრების ძვლებითა და ყოველგვარი უწმინდურებით. ასევე თქვენც გარეგნულად მართალნი ჰგონიხართ ხალხს, შიგნით კი სავსენი ხართ თვალთმაქცობითა და ურჯულოებით.

ვაი თქვენდა, მწიგნობარნო და ფარისეველნო, რომელნი აგებთ წინასწარმეტყველთა სამარხებს და ამკობთ მართალთა ძეგლებს; და ამბობთ: ჩვენი მამების დროს რომ გვეცხოვრა, არ ვიქნებოდით მათი თანამოზიარენი წინასწარმეტყველთა სისხლში. ამრიგად, თქვენი თავის წინააღმდეგ თვითონვე მოწმობთ, რომ წინასწარმეტყველთა მკვლელების ნაშიერნი ხართ. მაშ, აღავსეთ საწყაული თქვენი მამების. გველნო, იქედნეს ნაშიერნო, როგორ გაექცევით გეენის სასჯელს?

ამიტომ, აჰა, გიგზავნით წინასწარმეტყველთ, ბრძენთა და მწიგნობართ; და ზოგს მოჰკლავთ და ჯვარს აცვამთ, ზოგს მათრახით სცემთ სინაგოგებში და ზოგსაც ქალაქიდან ქალაქად დაუწყებთ დევნას; დე მოიწიოს თქვენზე ამ ქვეყნად დათხეული ყოველი მართალი სისხლი, აბელ მართლის სისხლიდან ვიდრე სისხლამდე ბარაქიას ძისა, ზაქარიასი, რომელიც მოკალით ტაძარსა და საკურთხეველს შორის.

ჭეშმარიტად გეუბნებით თქვენ, რომ ყოველივე ეს მოიწევა ამ მოდგმაზე. იერუსალემ, იერუსალემ, წინასწარმეტყველთა მკვლელო და შენდამი მოვლინებულთა ქვებით ჩამქოლველო! რამდენჯერ ვცადე შემეკრიბა შენი შვილები, როგორც ფრინველი კრებს ბარტყებს თავის ფრთებქვეშ, და არ ისურვე. და აჰა, გრჩებათ თქვენი სახლი ოხრად” ( მათე 23:27-39). (მათე 23:27-39) (მ((” (მათე 23:27-39).

გაფრთხილებას, რომ დადგა ჟამი, როდესაც ამოიწურა ღმრთის მოთმინება ისრაელის დანაშაულობათა გამო და რომ ღმერთი ართმევს მას თავის წყალობას და ძალაუფლებას, რათა ისინი სხვა ხალხებს გაუნაწილოს, ქრისტე საკმაოდ შთამბეჭდავად გამოხატავს, როდესაც იწინასწარმეტყველებს ებრაელთა ღმრთისმკვლელობასა და სასჯელს: გაფრთხილებას, რომ დადგა ჟამი, როდესაც ამოიწურა ღმრთის მოთმინება ისრაელის დანაშაულობათა გამო და რომ ღმერთი ართმევს მას თავის წყალობას და ძალაუფლებას, რათა ისინი სხვა ხალხებს გაუნაწილოს, ქრისტე საკმაოდ შთამბეჭდავად გამოხატავს, როდესაც იწინასწარმეტყველებს ებრაელთა ღმრთისმკვლელობასა და სასჯელს:

“სხვა იგავიც მოისმინეთ: იყო ერთი სახლის პატრონი, რომელმაც ჩაყარა ვაზი, ღობე შემოავლო, შიგ საწნახელი ამოკვეთა, ააგო კოშკი, და იჯარით მისცა მევენახეებს, თვითონ კი გაემგზავრა. და როცა რთვლობამ მოაწია, გაგზავნა თავისი მონები მევენახეებთან, რათა მოსავალი ჩაებარებინათ მათგან. ხოლო მევენახეებმა დაიჭირეს მისი მონები, ზოგი სცემეს, ზოგი დახოცეს, ზოგიც კიდევ ქვებით ჩაქოლეს. ახლა სხვა მონები გააგზავნა, უწინდელზე მეტნი, და მათაც იგივე დამართეს. ბოლოს თავისი ძე გაგზავნა და თქვა: ჩემი ძის მაინც მოერიდებათო. მაგრამ მევენახეებმა მისი ძე რომ დაინახეს, ერთმანეთს უთხრეს: აგერ მემკვიდრე; მოდით, მოვკლათ და მისი სამკვიდრო დავისაკუთროთ. შეიპყრეს იგი, ვენახიდან გაიყვანეს და მოკლეს. მერედა, როცა მოვა ვენახის პატრონი, რას უზამს ამ მევენახეებს? უთხრეს მას: ბოროტად მოაკვდინებს, ხოლო ვენახს სხვა მევენახეებს მისცემს, რომლებიც დროულად ჩააბარებენ მოსავალს”.

უთხრა მათ იესუმ: “ნუთუ არასოდეს ამოგიკითხავთ წერილში: ქვა, რომელიც დაიწუნეს მშენებლებმა, კუთხის თავად დაიდვა? უფლის მიერ იქმნა ეს, და საოცრებად უჩანს ჩვენს თვალს. ამიტომაც გეუბნებით თქვენ: წაგერთმევათ ღმერთის სასუფეველი, და მიეცემა ხალხს, რომელიც გამოიღებს მის ნაყოფს. ვინც ამ ქვაზე დაეცემა, დაიმტვრევა, ხოლო ვისაც ის დაეცემა, გასრესს” (მათე 21:33-44).

და სახარება ამატებს: “და როცა მღვდელმთავრებმა და ფარისევლებმა მოისმინეს მისი იგავნი, მიხვდნენ, რომ მათზე ამბობდა ამას. და უნდოდათ მისი შეპყრობა, მაგრამ ხალხისა შეეშინდათ, ვინაიდან წინასწარმეტყველად მიაჩნდათ იგი” (მათე 21:45,46).

ვაი, რომ დადგა დღე, როდესაც აღსრულდა დანაშაული, რომელსც სამი წლის განმავლობაში ამზადებდნენ ფარისევლები, და მართალი შეკრული წარუდგინეს ფარისეველთა მეთაურებისგან შემდგარ სინედრიონს, სადაც ებრაელთა ბრბომ მღვდელმთავრებისა და უხუცესების პირით (ანუ იმავე სექტის პირით, რომელმაც დაიპყრო ყველა ეს თანამდებობა) პილატესგან ბარაბას გათავისუფლება და ქრისტეს ჯვარცმა მოითხოვა.

ფართოდ გაშლილი ხელები, რომელიც ქვეყნიერების მაცხოვარმა გაუწოდა ცოდვილებს, ფარისევლებმა ჯვრის ძელზე მიაჭედეს.

იმ დროს, როდესაც მის ფერხთით მოთქვამდნენ მოციქულები და წმინდა დედები, ღმრთისმკვლელი ებრაელები სიცილ-ხარხარით გაჰკიჟინებდნენ დაუვიწყარ სიტყვებს: “ჩვენზე იყოს და ჩვენს შვილებზე მაგისი სისხლი” (მათე 27:25).

გაგრძელება იქნება

[dzvelmartlmadidebeli]

ნაწილი პირველი

თავი IV

ანტიქრისტეანულ დევნულებათა
ებრაული წარმომავლობა

ფარისევლებს ეგონათ, რომ ქრისტეს მოკვლით თავიდან აიცილეს საშიშროება, რომელსაც მთელი სამი წელი უფრთხოდნენ. ამიტომაც იყო, რომ ჯვარცმის შემდგომ პირველ ხანებში მოციქულთა ქადაგება სულაც არ აღელვებდათ. როდესაც იერუსალემში ქრისტეანთა რიცხვი გაიზარდა, ისინი იმით დაკმაყოფილდნენ, რომ მათი ბრძანებით სინედრიონის კრებაზე მოყვანილ პეტრესა და იოანეს მხოლოდ დაემუქრნენ, მეორედ დაპატიმრებისას კი გაშოლტეს ისინი. მაგრამ მოგვიანებით მათმა სისასტიკემ იმატა და ჩაქოლეს დიაკვანი სტეფანე, მას შემდეგ, რაც მან თავის მსაჯულთ შეახსენა ის სისხლიანი კავშირი, რომელიც მათ ისრაელის წინასწარმეტყველთა ძველ მადევრებთან აერთიანებდა:“ქედფიცხელნო და გულითა და ყურით წინადაუცვეთელნო, გამუდმებით რომ ეურჩებით სულს წმიდას, როგორც თქვენი მამები, ასევე თქვენც. რომელ წინასწარმეტყველთაგანს არ დევნიდნენ თქვენი მამები? მათ დახოცეს წინასწარმაცნენი მართლის მოსვლისა, ვისიც აწ თქვენ გამცემნი და მკვლელები გახდით. თქვენ, რომელთაც მიიღეთ რჯული ანგელოზთა მსახურებით, და არ დაიმარხეთ” (საქმე მოციქულთა 7:51-53 51-53).

ამ დროს ქრისტეს მოწაფეებმა წილი ყარეს თუ ვის რომელ მხარეში ექადაგა სახარება და სამახარობლო სიტყვის მაუწყებლებად რომის მთელს იმპერიაში გაიშალნენ; გადადიოდნენ ქალაქიდან ქალაქში, სინაგოგიდან სინაგოგაში და მოქცეულთ ამრავლებდნენ. ფარისევლები, რომლებიც თავიანთი ზეგავლენის გავრცელებას მთელს მსოფლიოზე აპირებდნენ, ძალიან მალე დარწმუნდნენ, რომ ზეგავლენას კარგავდნენ ებრაელ ხალხზეც. მათ ზრახვებს საფრთხე დაემუქრა.

ამიტომაც გადაწყვიტეს, დაეწყოთ სამკვდრო-სასიცოცხლო ბრძოლა ქრისტეს სწავლების წინააღმდეგ და მთელს მსოფლიოში ედევნათ ისინი, ვინც მას იქადაგებდა. ამ მიზნის მისაღწევად საშუალებათა სიმწირეს არ განიცდიდნენ. ებრაელების განთესვა მსოფლიოს ხალხთა შორის უკვე დიდი ხნის აღსრულებული იყო, რაც სინედრიონს უზრუნველყოფდა საჭირო რაოდენობის თანამშრომლით, აგენტითა და ერთგული შემსრულებლით. ხოლო თვით სინედრიონი (გამალიელის გამოკლებით, რომელიც გადაიხარა ქრისტეანობისკენ), თუ არ ჩავთვლით რამდენიმე სადუკეველს, რომლებიც ასევე ქრისტეანობის სასტიკი მტრები იყვნენ, მხოლოდ და მხოლოდ ფარისევლებით იყო დაკომპლექტებული.

ზუსტი წარმოდგენა რომ ვიქონიოთ ჩვენი წელთაღრიცხვის 35 წლისთვის ებრაელი ხალხის მდგომარეობაზე, ამისთვის საკმარისია გავიხსენოთ, რომ არც ერთი ხალხი საუკუნეთა განმავლობაში არ ყოფილა ისე განთესილი მთელს მსოფლიოში, როგორც ებრაელი, და ასევე არც ერთ ერს ისე მტკიცედ არ ჰქონდა შენარჩუნებული თავისი ეროვნული ერთობის თვითშეგნება, როგორც ებრაელებს.

განთესვა დაიწყო სოლომონის მეფობის დროიდან, რომელმაც ებრაული კოლონიები გადაჭიმა თვით თარშიშამდე (ესპანეთი) და ეთიოპიამდე, რომლებიც მოვალენი იყვნენ, მოემარაგებინათ ის ოქროთი, სპილოს ძვლითა და ძვირფასი ხით (III მეფეთა. 9:26-28; და 10:22). ამის შემდეგ იყო ბაბილონის ტყვეობა და იუდეის გაპარტახება; მართალია, დევნილებმა კიროსის გამარჯვებათა შემდეგ სახლში დაბრუნების ნებართვა მიიღეს, მაგრამ ბევრს არ უსარგებლია ამ ნებართვით. ამას ადასტურებს ესთერის წიგნიც, საიდანაც ჩანს, რომ ამ პერიოდისთვის ებრაელები განთესილები იყვნენ სპარსეთის იმპერიის მთელს ტერიტორიაზე. ამ დროისთვის დევნილთა დიდმა ნაწილმა მიაღწია ეგვიპტეს და ფარაონთა ძველ ქვეყანაში დაიდო ბინა. ალექსანდრეს გამარჯვებებმა კიდევ უფრო შეუწყო ხელი ებრაელთა განთესვას, რომლებმაც თავიანთი მორჩილებით მაკედონელი დამპყრობლის კეთილგანწყობა მოიპოვეს. მაკედონელმა მრავალი მათგანი ალექსანდრიაში დაასახლა, სხვები საბერძნეთისკენ გაემართნენ, მესამენი კი უკან გაჰყვნენ მის ჯარს. რომში ებრაელები გვხვდებიან რესპუბლიკის უკანასკნელი დღეებიდანვე, სადაც ისინი დიდი რაოდენობით დასახლდნენ. ებრაელები თან დაჰყვებოდენ რომაელთა არმიას მათ ძლევამოსილ ლაშქრობებში, რათა სურსათ-სანოვაგით მოემარაგებინათ იგი და აეკრიფათ სამხედრო ბეგარა. ამავე დროს, ისინი უკვე ისე მომძლავრდნენ, რომ გამუდმებული მუქარით დააშინეს ფორუმი (21).

მოკლედ, იმაზე უფრო უეჭველი არაფერია, ვიდრე ეს ნაწყვეტი სტრაბონის ჩანაწერებიდან, რომელიც ჩვენი წელთაღრიცხვის I საუკუნეში აღნიშნავდა: “ებრაელები მოედვნენ ყველა ქალაქს და ძნელად თუ მოიპოვებთ ადგილს დედამიწაზე, სადაც ისინი არ იყვნენ, და სადაც ისინი მყარად არ დაფუძნდნენ” (ციტ. Иосифа Флавий: «Еврейские древности», XIV, 2 и «Еврейские войны», I, 6). და მართლაც, ებრაელებმა გაიმყარეს თავიანთი მდგომარეობა.

ზოგან კი, მაგალითად, ალექსანდრიაში, ისინი შეადგენდნენ მოსახლეობის მესამედს. თითქმის ყველგან მათ მოიპოვეს განსაკუთრებული უფლებები, კერძოდ: 1) დასახლებულიყვნენ ცალკე კვარტლებში (“გეტოებში”, რომელთა გამოც ასე ბევრს გაჰყვირიან, არადა, თავდაპირველად ისინი პრივილეგირებულ ებრაელთა დასახლებები იყო და სწორედ იმ დროიდან შემორჩა); 2) გათავისუფლებულნი ყოფილიყვნენ ზოგიერთი გადასახადისგან და 3) უნდა დაქვემდებარებოდნენ მათივე გარემოდან არჩეულ მსაჯულთა სასამართლოს.

თითოეული ებრაული კოლონია, რომლებითაც იესუ ქრისტესა და მის პირველ მოციქულთა დროისთვის მთელი მსოფლიო მოიფინა, ქმნიდა ერთგვარ რესპუბლიკას, რომლის რელიგიური და ადმინისტრაციული ცენტრი სინაგოგა იყო. მაგრამ ეს ადგილობრივი სინაგოგები მხოლოდ ანარეკლი იყო იმ წმინდა ადგილისა, რომლისკენაც იყო მიპყრობილი განთესილ ებრაელთა მზერა. მხოლოდ იერუსალემის ამ ტაძარში შეწირული მსხვერპლი მიიჩნეოდა ნამდვილად, მსხვერპლის შეწირვა სხვა ნებისმიერ ადგილას აკრძალული იყო. ტაძრის შესანახად მსოფლიოს ყველა კუთხეში ყოველწლიურად იკრიბებოდა გადასახადი და იგზავნებოდა იერუსალემში: ამ მიზნით გაღებული ღალა - ორი დრაქმა (22) კაცზე, იყო ისეთი გადასახადი, რომელზეც ებრაელები სიხარულით თანხმდებოდნენ, რამეთუ ის ამტკიცებდა მათ ეროვნულ ერთობას და, ამავე დროს, აკმაყოფილებდა მათ რელიგიურ გრძნობას. ჩვენს მიერ აღწერილი ორგანიზაციის წყალობით, ებრაელი ხალხი ჩვენი წელთაღრიცხვის 35-ე წელს წარმოადგენდა უკიდურესი განთესვისა და უმჭიდროვესი რელიგიური და პოლიტიკური ერთობის პარადოქსულ წინააღმდეგობრიობას.

რომაული, აზიური და თვით ბარბაროსული ქალაქების ასეულობით “გეტოს” თავს აფარებდა იუდეის ძველი სამეფოს მოსახლეობის სამი მეოთხედი; სინედრიონი და იერუსალემის ტაძარი ისეთივე მიმზიდველობას და ავტორიტეტს ინარჩუნებდნენ ამ დევნილთათვის, როგორიც ისინი პალესტინაში დარჩენილ ძმათათვის იყო.

იხდიდნენ რა იმავე გადასახადებს, ისინი ერთიანდებოდნენ მსხვერპლშეწირვის ირგვლივ. სინედრიონისთვის ეს ხალხი წარმოადგენდა ქვეშევრდომებს, რომლებთან ურთიერთობაც, მართალია, გართულებული იყო, მაგრამ ყურადღების გარეშე მაინც არ ტოვებდნენ და ხშირად უგზავნიდნენ მალემსრბოლებს.

თუ გავიხსენებთ, რომ იმ დროს და მანამდეც სინედრიონი იყო ფარისეველთა სექტის ხელში, გასაგები გახდება, რომ ამ უკანასკნელს შეეძლო, ერთი უბრალო ბრძანებით, ებრაელი ხალხის უზენაესი საბჭოს სახელით ქრისტეანობის წინააღმდეგ აემხედრებინა უთვალავი ებრაული კოლონია, რომლებსაც დაპყრობილი ჰქონდათ მთელი დედამიწა. ასეც მოხდა, როგორც კი ქრისტეანობამ დაიწყო სწრაფი გავრცელება მთელს დედამიწაზე.

ეს მნიშვნელოვანი საკითხი არ შეიძლება ეჭვქვეშ დადგეს, თუკი მას განვიხილავთ იმ უდავო ფაქტების გათვალისწინებით, რომელსაც გვაწვდიან ეკლესიის მამები, პირველი საუკუნეების ქრისტეანობის აპოლოგეტები.

აი, მეორე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი მოწამისა და აპოლოგეტის, წმ. იუსტინე ფილოსოფოსის უტყუარი მოწმობა, რომელიც, ამოწერილია მისი თზულებიდან “გასაუბრება ტრიფონ
იუდეველთან” (სავარაუდოდ, ტრიფონი იყო კაბალის წიგნებში ცნობილი რაბინი). ლაპარაკობს რა ფაქტებზე, რომლებიც ცნობილია ეკლესიისთვის, წმ. იუსტინე ბრძანებს : “ყველა იმ შეურაცხყოფაში, რომელსაც გვაყენებენ იესუ ქრისტესა და ჩვენ (ქრისტეანებს - მთარგმნ.), სხვა ხალხები ნაკლებად არიან დამნაშავენი, ვიდრე თქვენ, ებრაელები. სწორედ თქვენ ხართ დამნაშავე იმაში, რომ ამ ერებს ასეთი ცუდი წარმოდგენა აქვთ ჩვენზე და მართალზე (იესუ ქრისტეზე - მთარგმნ.).

მართლაც, მისი ჯვარცმის შემდეგ უეჭველად რომ დარწმუნდით მის აღდგომასა და ზეცად ამაღლებაში, თქვენ არათუ არ შეინანეთ თქვენი საქციელი, არამედ ამ მომენტიდან მთელს მსოფლიოში დააგზავნეთ საგულდაგულოდ შერჩეული აგენტები.

ამ აგენტებმა ყველგან მოფინეს ცნობები იმის შესახებ თუ როგორ ჩაისახა ქრისტეანთა ეს უკეთური სექტა და ქვეყნიერებას მოსდეს ყველაზე საზიზღარი და შემზარავი ჭორები, რომლებსაც დღემდე ავრცელებენ ისინი, ვინც ჩვენ არ გვიცნობს” (§ XVII).

ХVIII პარაგრაფში წმ. იუსტინე ფილოსოფოსი ისევ უბრუნდება ამ ბრალდებას და მას კიდევ უფრო მკაფიოდ და განსაზღვრულად გამოხატავს:

“როგორც უკვე ვთქვი, თქვენ ამოარჩიეთ ხალხი, რომელსაც შეეძლო განეხორციელებინა თქვენი გეგმები, თქვენ წარგზავნეთ ისინი ყველა მხარეს და მათი მეშვეობით გაავრცელეთ ხმები, რომ ვიღაც იესუმ გალილეიდან დააფუძნა უსჯულო და უკეთური სექტა და დაამატეთ, თითქოსდა იესუ ქრისტემ ყველა თავის მოწაფეს ასწავლა, ჩაედინა უბილწესი დანაშაულობანი, დღემდე ამტკიცებთ და ირწმუნებით, რომ ეს დანაშაულობანი და საზიზღრობანი დამახასიათებელია ყველასთვის, ვისაც კი იესუ ქრისტე მაცხოვრად და ძედ ღმრთისად მიაჩნია.

რაც შეგვეხება ჩვენ, მინდა გითხრათ, რომ არ განვიცდით არავითარ სიძულვილს არც თქვენს და არც იმათ მიმართ, ვინაც თქვენგან მიიღო ეს ცუდი წარმოდგენა ჩვენზე. მეტიც, ჩვენ ღმერთს ვევედრებით გიბოძოთ თქვენც და მათაც მიტევება და წყალობა”.

რომელ “უბილწეს დანაშაულობებზეა” ლაპარაკი და რაში ადანაშაულებდნენ სინედრიონის მალემსრბოლები თუ აგენტები ქრისტეანებს მთელს მსოფლიოში გაბნეულ ებრაელთა კოლონიებში თუ ყველა იმ ხალხის წინაშე, სადაც ეს ებრაელები ცხოვრობდნენ?

საკმარისია გადავფურცლოთ იმ დროის წარმართ მწერალთა თხზულებანი, რათა გავიგოთ, რაზეა ლაპარაკი. “ქრისტეანები, - ამბობენ ისინი, - აღიარებენ ბილწ და საიდუმლო სწავლებას. ისინი ეთაყვანებიან ვირის თავს და თავიანთ წმიდა ტრაპეზზე იყოფენ ყრმათა სხეულს, რომელიც აზელილია ცომში (ევქარისტიის საიდუმლოს დამახინჯებული წარმოდგენა), ეწევიან სისხლის აღრევას და სხვა ათასგვარ დანაშაულობას. დაბოლოს, ისინი არიან მეამბოხენი, ყოველგვარი საზოგადოების მტრები, კეისრის ძალაუფლებისადმი დაუმორჩილებელნი”.

ყველამ კარგად იცის, როგორი დევნულება და ტანჯვა-წამება დაატეხა თავს ქრისტეანებს ამგვარმა ბრალდებებმა პირველი სამი საუკუნის განმავლობაში და რამდენი ქრისტეანი ეწამა წარმოუდგენელი და უსასტიკესი წამებით მსგავსი ცილისწამებებით აღგზნებული ბრბოს ყიჟინაში. სასარგებლოა ვიცოდეთ თუ საიდან მომდინარეობდა ეს ცილისწამებები და რომ ხელმა, რომელმაც ჯვარს აცვა მოძღვარი, აწამა მისი მოწაფენიც.

წმ. იუსტინეს მოწმობის თანხმიერია ქრისტეანი მწერლის ტერტულიანეს მოწმობაც, რომელმაც ებრაელებს მიუყენა წერილის სიტყვები: “ეს თქვენს გამო იგმობა უფლის სახელი ხალხთა შორის”, და დაამატა: “მართლაც, ებრაელები არიან დამნაშავენი იმ სამარცხვინო მდგომარეობისთვის, რომელშიც სადღეისოდ ვართ ჩაყენებული” (Против Маркиона III, 23). სხვა ადგილას ის ჩამოთვლის ყველა იმ შეურაცხყოფას, რომლებსაც განიცდიდნენ მისი თანამედროვე ქრისტიანები კართაგენში ებრაელთა მხრიდან; “და ბრბოსაც, - ამბობს ის, - სჯეროდა ებრაელის, რამეთუ რომელ სხვა რასას დედამიწის ზურგზე გაუვრცელებია ჩვენზე ისეთი საძაგლობები, როგორსაც ავრცელებდნენ ებრაელები?”

დაბოლოს, X თავში (scodriaque) (Книга о язычниках, (livre aux Gentils) I, 14.) ის ხმარობს საკმაოდ ზუსტ და მოხდენილ განსაზღვრებას, რომლითაც მოსწრებულად გადმოსცემს ისტორიულ სიმართლეს: ებრაული სინაგოგები წარმოადგენენ ჩვენი დევნულებების წყაროს: "synagogae Judeorum fontes persecutionum sunt".

თავის მხრივ, ორიგენეც წერს, რომ: “ცელსიუსს თავის წიგნში სურდა ჩვენი საწინააღმდეგო აზრები შთაეგონებინა თავისი მკითხველისთვის, რომელიც ჩვენ არ გვიცნობს, და განეწყო ისინი ჩვენთან, როგორც ღმრთის მგმობელებთან, ბრძოლის სურვილით. ამით ის წააგავს ებრაელებს: ეს უკანასკნელნი ხომ ქრისტეანული რელიგიის დაფუძნების დღიდან ავრცელებენ ათასგვარ სისაძაგლეს ჩვენზე და ცილს გვწამებენ; მათი თქმით, ქრისტეანები თურმე ღმერთს მსხვერპლად სწირავენ ბავშვებს, ჭამენ მათ ხორცს და, თავიანთი ბილწი ვნებები რომ დაიკმაყოფილონ, აქრობენ სინათლეს და განურჩევლად სქესობრივი კავშირით შეეყოფიან ერთურთს. ეს ცილისწამებები, რაც უნდა უაზრო და სისულელე იყოს, მრავალს აღძრავს ჩვენს წინააღმდეგ” (Против Цельса VI, 27),

ევსები პამფილუსიც ესაიას წინასწარმეტყველების განმარტებებში ამბობს:

“ჩვენი მწიგნობრების ნაწერებით ვგებულობთ, რომ ებრაელი ხალხის მღვდლებსა და უხუცესთ იერუსალემში საყოველთაოდ, ყველა ებრაელისთვის გაუგზავნიათ წერილები, სადაც ბრძანება გაუციათ, დაეგმოთ იესუ ქრისტეს სწავლება, როგორც სიახლე და ღმრთის საწინააღმდეგო. ასევე უბრძანებიათ, არ მიეღოთ იგი... მათი წერილებით მომარაგებულ ამ ებრაელ დესპანებს გადაულახავთ ზღვები და მთები და მოუვლიათ მთელი დედამიწა და ჩვენს მაცხოვარზე ყველგან გაუვრცელებიათ ცილისწამებები და სისაძაგლეები”.

შეგვიძლია მოვიტანოთ ათეულობით ამონაწერი იმდროინდელ თხზულებათაგან, რომლებიც იმავეს მოწმობენ. შემოვიფარგლებით დასკვნით, რომელსაც გვაძლევს მოსხეიმი თავის წიგნში "De rebus Christianorum ante Constantinum magnum" (стр. 96, de l’edition de Helmstadt, 1753):

“ებრაელი ერის მღვდელმთავრებმა და უხუცესებმა ყველგან გააგზავნეს თავიანთი მალემსრბოლები, რათა შეეგულიანებინათ და წაექეზებინათ თავიანთი თანატომელები, არა მარტო განშორებოდნენ და სძულებოდათ ქრისტიანები, არამედ ყოველგვარი ხერხით შეევიწროებინათ, მიეცათ პასუხისხგებაში და გაესამართლებინათ ისინი.

მთელი მსოფლიოს ებრაელები ზედმიწევნით ასრულებდნენ თავიანთი ბელადების მითითებებს და ცდილობდნენ, ცილისწამებებითა და მრავალგვარი მზაკვრობით ქრისტეანთა წინააღმდეგ აღეძრათ პრეფექტები, მოსამართლეები და ხალხთა მასები. ამ ცილისწამებათა შორის იყო ერთი უმთავრესი, რომელსაც დღემდე იმეორებენ, რომ ქრისტეანობა არის სახელმწიფოსთვის საშიში სექტა, მტრული - საიმპერატორო ძალაუფლებისთვის, ვინაიდან ის ღმერთად და მეფედ აღიარებს ბოროტმოქმედს, ვინმე იესუ ქრისტეს, სრულიად სამართლიანად ჯვარცმულს პონტოელ პილატეს მიერ.

ასეთმა საქციელმა გამოიწვია პირველქრისტეანთა ჩივილი ებრაელთა სიძულვილზე და გულქვაობაზე, რომელსაც ისინი წარმართთა მხრიდან დევნულებაზე უფრო საშიშ და მძიმე საფრთხედ მიიჩნევდნენ”.

“სინედრიონის მოციქულთა” ერთ-ერთი ასეთი წარმომადგენელი, რომელსაც დავალებული ჰქონდა, დაერაზმა ხალხი ქრისტეანთა წინააღმდეგ, იყო სავლე თარშიშელი, განსწავლული ახალგაზრდა ფარისეველი, რომლის ფერხთით დააწყვეს თავიანთი სამოსები წმინდა სტეფანეს მკვლელებმა და რომელიც შემდეგ, დამასკოში მიმავალი, სასწაულებრივად მოექცა ქრისტეანობისკენ და გახდა წმინდა მოციქული პავლე.

“ხოლო სავლე არბევდა ეკლესიას, - ნათქვამია მოციქულთა საქმეებში, - შეიჭრებოდა სახლებში, გამოათრევდა კაცებს და ქალებს და საპყრობილეში ყრიდა...

მძვინვარებდა და სიკვდილს უქადდა უფლის მოწაფეთ. იგი მივიდა მღვდელთმთავართან და გამოსთხოვა ეპისტოლენი დამასკოს სინაგოგების მიმართ, რათა, თუ ვინმეს ჰპოვებდა ამ მოძღვრების მიმდევარს, კაცსა თუ ქალს, შეკრული მიეყვანა იერუსალემს” (საქმე მოციქულთა 8:3 და 9:1,2).

მოგვიანებით თარშიშელ სავლეს, რომელიც წმიდა პავლედ იქცა, ებრაელები ისევე დაედევნენ, როგორც ყველა სხვა მოციქულს და განზრახული ჰქონდათ მისი მოკვლა. მოციქულთა საქმეებში ვკითხულობთ:

“მეორე შაბათს თითქმის მთელი ქალაქი შეიყარა, რათა მოესმინათ ღმრთის სიტყვა. ხოლო იუდეველები შურით აღივსენენ ამდენი ხალხის დანახვისას და გმობითა და წინააღმდეგობით უპირისპირდებოდნენ პავლეს სიტყვებს... მაგრამ იუდეველებმა წააქეზეს ღვთისმოსავი და ღირსეული ქალები და წარჩინებული მოქალაქენი, და აღძრეს დევნა პავლესა და ბარნაბას მიმართ, და თავიანთი საზღვრებიდან გააძევეს ისინი” (საქმე მოციქულთა. 13:44-50).

ხოლო ლისტრაში წმინდა პავლეს მიერ აღსრულებულ სასწაულთა შემდეგ:
“ანტიოქიიდან და იკონიიდან მოვიდნენ იუდეველნი, რომელთაც გადაიბირეს ხალხი, და ჩაქოლეს პავლე და ქალაქგარეთ გაათრიეს, ვინაიდან მკვდარი ეგონათ” (საქმე მოციქულთა 14:19, 20).

თესალონიკეში მისი ქადაგების დროს:

“შურით აღიძრნენ ურწმუნო იუდეველნი, წამოიყვანეს მოედნიდან უკეთური კაცნი, და ბრბოდ შეყრილნი აბორგებდნენ ქალაქს... წაათრიეს იასონი და ზოგიერთი ძმათაგანი, და თან ყვიროდნენ: მთელი ქვეყნის ამრევნი აქაც მოსულან; ხოლო იასონს შეუწყნარებია ისინი, თუმცა უკლებლივ ყველანი ეურჩებიან კეისრის ბრძანებებს, და სხვას იტყვიან მეფედ, იესუს. და აღაშფოთეს ამის გამგონე ხალხი და ქალაქის მთავარნი” (44) (საქმენი მოციქულთა 17:5-9).

ამის გამო წმ. პავლე შესჩივის ეფესოს ეკლესიის უხუცესებს და აღუწერს მათ ებრაელთა სისასტიკეს, რომლის გამოც ასე იტანჯებოდნენ მოციქულნი.

იერუსალემში დაბრუნების შემდეგ სინედრიონმა ბრბო აუმხედრა, მაგრამ პავლე გადაარჩინა რომის მოქალაქის წოდებამ, რომელიც აიძულებდა ქალაქის მმართველთ, ყოველგვარი ხელყოფისგან დაეცვათ მისი სიცოცხლე. საპყრობილეში ჩამწყვდეული პავლეს მოკვლა შემდეგშიც არაერთხელ სცადეს.

საბოლოოდ, 64-ე წელს, ფარისეველთა სექტის მიერ წაქეზებულმა ებრაელებმა გადაწყვიტეს, რომ, როგორც იქნა, დაჰკრა მათმა საათმაც და ზეიმის დრო დაუდგათ; რომში მეფობდა ტირანი და ამ მტარვალმა - ნერონმა გამოსცა განკარგულება ქრისტეანთა დევნის შესახებ და მოწამეობრივი სიკვდილისთვის გაწირა ისინი.

ზოგიერთები სვამენ კითხვას, როცა ამ დევნულებებს ახსენებს, რატომ მიაწერს წმინდა კლიმენტი ალექსანდრიელი მათ ქრისტეანთადმი ებრაელთა სიძულვილს. ეს მოწმობა ადვილი ასახსნელია.

ხანძარი რომში, რამაც ნერონს ქრისტეანთა დევნის საბაბი მისცა, დაიწყო ცირკის არენის გარშემო მდებარე სავაჭრო დუქნებიდან, რომლებიც ებრაელ ვაჭრებს ეკუთვნოდათ. შედეგად, სიკვდილით დასჯა უნდა დამუქრებოდა, უპირველეს ყოვლისა, ებრაელ მოსახლეობას.

მაგრამ ებრაელებს იმპერატორის კარზე მძლავრი დამცველები ჰყავდათ და თვით პოპპეა, ნერონის ხარჭა, თავადაც ებრაელობის მიმდევარი იყო. მან არა მხოლოდ დაიყოლია კეისარი, დაენდო ებრაელები, არამედ დევნულება და სასჯელი, რომელიც ებრაელებს ემუქრებოდათ, მიმართა ქრისტეანთა წინააღმდეგ; შედეგად, რომის ებრაელთა კოლონია სამი წლის განმავლობაში თვრებოდა ათასობით ქრისტეანის ტანჯვა-წამებით, რომლებსაც ცოცხლად აჭმევდნენ მხეცებს ან კიდევ ცოცხლად წვავდნენ და ბოძზე გაკრულებს ჩირაღდნებივით აბრიალებდნენ.

67 წლის ივნისში საბოლოოდ შეუსრულდათ დიდი ხნის ნანატრი ოცნება: მტარვალებმა წამებით დახოცეს მოციქულთა თავნი პეტრე და პავლე (23).

გაგრძელება იქნება

შენიშვნები:

21. პროკონსულმა ფლაკუსმა მოახდინა "დიდრაქმის გადასახადის" კონფისკაცია, რომელსაც დევნილი ებრაელები იერუსალემის ტაძრის შესანახად აგროვებდნენ. ამისთვის ის რომაელმა ებრაელებმა სახალხოდ დაადანაშაულეს. ფლაკუსს იცავდა ციცერონი. სასამართლოს დღეს ფორუმი სავსე იყო ებრაელებით, რომლებიც ემუქრებოდნენ როგორც ბრალდებულს, ასევე მის დამცველს. მიმართა რა ბრალმდებელს, ციცერონმა შესძახა: "ო, კარგად გავიგე მე, ლელიუს, ავრელიუსის ფერხთით რატომ ირჩევა ეს საქმე! შენ იმიტომ აირჩიე ეს ადგილი და შემოიკრიბე ეს ბრბო, რომ კარგად იცი, რამდენად მრავალრიცხოვანნი არიან ებრაელები და როგორია მათი შეკავშირება და ზეგავლენა ბრბოზე. მაგრამ მე ხმას დავუწევ, რომ ჩემი მხოლოდ მსაჯულთ ესმოდეთ, რამეთუ ვიცი, მათ შორის არიან მათი ხელმძღვანელები, რომლებსაც ძალუძთ ან პირადად მე მომისიონ ისინი, ან კიდევ რომის საუკეთესო მოქალაქეებს; და ნუ გგონია, რომ ხელს შევუწყობ მათ ამ განზრახვის შესრულებაში" (Цицерон: В защиту Флакка. ХVIII).

22. დიდრაქმა იყო ბერძნული მონეტა, ეს გადასახადი - ორი დიდრაქმა, მოსთხოვეს იესუ ქრისტეს, როდესაც ის კაპერნაუმში შევიდა (მათე 17:24-27).

23. დევნულებებმა, რომელიც გამოიწვიეს ებრაელებმა, პირველივე საუკუნეებიდანვე დაამკვიდრა ეკლესიაში სწავლება, რომლის მიხედვითაც, ებრაელები, რომლებმაც არ ისურვეს ღმრთის ერად ყოფნა, გახდნენ ერი ეშმაკისა. ამ სწავლების გამოხატულებას ვპოულობთ დიდასკალიებში ან თორმეტი მოციქულისა და მოწაფის კათოლიკე მოძღვრებაში, რომელიც შედგენილი იყო იერუსალემის კრებასთან დაკავშირებით. ამ დოკუმენტის ბერძნული დედანი დაკარგულია. ჩვენ ხელთ გვქონდა მისი მხოლოდ სირიული თარგმანი და ამ დროს ხოლერმა ვერონაში ერთ-ერთ ხელნაწერში ასევე ძველი, თუმცა საკმაოდ მდარე ლათინური თარგმანი აღმოაჩინა. აი, მისი სიტყვასიტყვითი თარგმანი: "რადგანაც მან (ღმერთმა - მთარგმნ.) მიატოვა თავისი ერი, შუაში გახია თავისი სამოსი და იქიდან აიღო სული თავისი წმიდა, იგი გავიდა დაცარიელებული ტაძრიდან, რათა გარდამოევლინებინა იგი იმ წარმართებზე, რომლებიც მას ირწმუნებდნენ (როგორც ნაწინასწარმეტყველევია ეს იოველთან: («я распространю дух мой на всякую плоть»). მან მართლაც წაართვა სულიწმიდა ამ ხალხს თავისი სიტყვის ძალით და მთელი თავისი სამღვდელოება თავის ეკლესიაში გადაიყვანა. ასევე მაცდურმა სატანამაც მიატოვა ეს ხალხი (ანუ ებრაელები - მთარგმნ.), რათა თავს დაესხას ეკლესიას; აწ ეშმაკი აღარ შეაცდუნებს ამ ხალხს (ანუ ებრაელებს - მთარგმნ.), რომელიც თავისი ბოროტი საქმეებით ეშმაკს თვითონ ჩაეხუტა და მზად არის, ასევე დევნოს ეკლესია, გმოს, ცილი სწამოს და დანერგოს მასში მრავალი სქიზმა და მწვალებლობა". ეს ბოლო სიტყვები წინასწარმეტყველურია. პირველი საუკუნის ეკლესიას ნამდვილად არ ახლდა არც ერთი მწვალებლობა, რაც მოგვიანებით შემოვიდა და რაც თავის წარმოშობას ებრაელებს უნდა უმადლიდეს.

[dzvelmartlmadidebeli]

ფლაბიან ბრენიეს ნაშრომის "ებრაელები და თალმუდი" გაგრძელებები ამიერიდან იხილეთ საიტზე: http://www.apocalypse.ge/usjuloebis_saidum...0_sarchevi.html

[death]

http://www.apocalypse.ge

ესენი კიდე ვინ არიან? მოკლედ რა ყველა უნდა უბარევდეს ამ გურჯისტანში...

[dzvelmartlmadidebeli]

death

ესენი კიდე ვინ არიან?

მაგას ვერ მიხვდი? აუჰ!...

მოკლედ რა ყველა უნდა უბარევდეს ამ გურჯისტანში...

ვის გულისხმობ, სტალინის მეხოტბეებს თუ საიტის ავტორებს?

[death]

dzvelmartlmadidebeli

ვის გულისხმობ, სტალინის მეხოტბეებს თუ საიტის ავტორებს?

საიტის ავტორებს რაღათქმაუნდა, თავისი იაფფასიანი შოვინისტური, ფსევდო ქრისტინული, არა მეცნიერული ბოდვებით. ჩვენთან გავრცელებული, ძირითადში რუსეთიდან შემოსული ანტიდასავლური საერო და საეკლესიო ზღაპრები. ნორმანული და საღად მოაზროვნე ადამიანი ასეთ რამეს არ დაწერს სტალინის მეხოტბეებზე რაც შეეხება, ვერ ვიტყვი რომ უბერევან, მათ ფსიქიატრიულ დარღვევებთან უფრო აქვთ საქმე პრინციპში არც საიტის ავტორები უნდა უყვნენ მთლიანად დალაგებულები ასე, რომ ორივეს ვგულისხმობ. დიდი სხვაობა მათ შორის მაინც არ არის

[dzvelmartlmadidebeli]

death

საიტის ავტორებს რაღათქმაუნდა, თავისი იაფფასიანი შოვინისტური, ფსევდო ქრისტინული, არა მეცნიერული ბოდვებით.

აუჰ, რეებს კადრულობ ძამია?! იქნებ ერთი ასეთი "იაფფასიანი, ფსევდო ქრისტიანული და არა მეცნიერული ბოდვა" დამისახელო?

რუსეთიდან შემოსული ანტიდასავლური საერო და საეკლესიო ზღაპრები.

ან კიდევ რომელია ეს "რუსეთიდან შემოსული ანტიდასავლური საერო და საეკლესიო ზღაპარი"?

ნორმანული და საღად მოაზროვნე ადამიანი ასეთ რამეს არ დაწერს

და რას მაინც? რას არ დაწერს? რა ნახე ასეთი?

პრინციპში არც საიტის ავტორები უნდა უყვნენ მთლიანად დალაგებულები ასე, რომ ორივეს ვგულისხმობ. დიდი სხვაობა მათ შორის მაინც არ არის

მე ვფიქრობ შენს დალაგებულობაზე უფროა საზრუნავი, ვიდრე საიტის ავტორებზე? გინდა გაჩვენო რატომ? მაშინ, ზემოთდასმულ შეკითხვებზე მიპასუხე და იხილავ.

აბა, შენ იცი, როგორ იყოჩაღებ!

[death]

dzvelmartlmadidebeli

სიმართლე გითხრა მეზარება დროის მსგავს ზღაპრებზე დაკარგვა პლიუს ამას, რაც უფრო მნიშვნელოვანია პასუხის გაცემასაც აზრი არ ექნება, რადგან რასაც თქვენ წერთ ეს არის რელიგიური სიბნელე, ხოლო მსგავსი კატეგორიის ადამიანებთან კამათი დროის ფუჭი კარგავაა.

[dzvelmartlmadidebeli]

death

სიმართლე გითხრა მეზარება დროის მსგავს ზღაპრებზე დაკარგვა პლიუს ამას, რაც უფრო მნიშვნელოვანია პასუხის გაცემასაც აზრი არ ექნება, რადგან რასაც თქვენ წერთ ეს არის რელიგიური სიბნელე, ხოლო მსგავსი კატეგორიის ადამიანებთან კამათი დროის ფუჭი კარგავაა.

აბა რა გიპასუხო?! შენი აზრი რომ გაქვს ეს გასაგებია, მაგრამ თუ არ გაგვიზიარებ რაშია ჩვენი "რელიგიური სიბნელე" და "მეზღაპრეობა", საერთოდ რაღა საჭირო იყო კომენტარის დადება? ყოფილიყავი შენთვის და ეგაა... სხვა რა პასუხი გავცეთ შენს კომენტარებს თუკი კითხვა გეზარება, მოსმენა გეზარება, ლაპარაკი გეზარება... იყიდე მზესუმზირა და აკნატუნე, რას მეჩხირები?...

[abo]

dzvelmartlmadidebeli

რას მეჩხირები?...

იქნება დავალებული აქვს

[გიორგი]

რაც ამ თემაში ვერაფრით ვერ გავიგე არის სიონის ბრძენკაცები.

ვინები არიან ეს ე.წ. "სიონის ბრძენკაცები"? რა სიბრძნეს ფლობენ და საიდან? რატომ არიან ისინი ყველა მასონური იდეოლოგიის და მიმდინარეობის სათავეში?

შესაძლებელია თუ არა დასახელდეს პიროვნულად ერთი ასეთი ბრძენკაცი?

[karpaki]

dzvelmartlmadidebeli

იქნება დავალებული აქვს

იქნებ თავად გვიპასუხოს?

death

დავალებული გაქვს თუ ენთუზიასტი ხაარ?

[გიორგი]

karpaki

დავალებული გაქვს თუ ენთუზიასტი ხაარ?

ენთუზიასტია, ვიცი მე მაი ამბავნარი

[karpaki]

karpaki
ენთუზიასტია, ვიცი მე მაი ამბავნარი

შეენც?

[გიორგი]

karpaki

შეენც?

კეეეე, გევიგე უკვე