ქართული ენა, ''რა ენა წახდეს, ერიც დაეცეს!'' |
სტუმარს სალამი ( შესვლა | დარეგისტრირება )
ქართული ენა, ''რა ენა წახდეს, ერიც დაეცეს!'' |
მარიამი |
Aug 16 2010, 02:06 PM
პოსტი
#541
|
+ + + ჯგუფი: Senators პოსტები: 12,615 რეგისტრ.: 23-July 06 მდებარ.: თბილისი წევრი № 6 |
"ყარაული", "საყარაულო" ქართული სიტყვებია? "დარაჯი" და "სადარაჯო" ხომ არ უნდა იყოს ამათ ნაცვლად?
პ.ს. ზემოთა პოსტის კითხვაზე პასუხი მეც მაინტერესებს. -------------------- ნუ მივატოვებთ ერთმანეთს, როცა ერთმანეთს ვჭირდებით...
|
lingvo |
Aug 16 2010, 02:19 PM
პოსტი
#542
|
ვახტანგი ჯგუფი: Moderator პოსტები: 4,095 რეგისტრ.: 13-July 07 მდებარ.: თბილისი წევრი № 2,456 |
მარიამი
გუშაგი და საგუშაგო? -------------------- ნათელი იგი ბნელსა შინა ჩანს, და ბნელი იგი მას ვერ ეწია. (ინ.1,5)
|
მარიამი |
Aug 16 2010, 02:27 PM
პოსტი
#543
|
+ + + ჯგუფი: Senators პოსტები: 12,615 რეგისტრ.: 23-July 06 მდებარ.: თბილისი წევრი № 6 |
მარიამი გუშაგი და საგუშაგო? ეგ მგონი ორივეს ჯობია. მაგრამ "ყარაული" რამდენად დასაშვებია ქართულ ენაში ეგ მაინც მაინტერესებს. ბარბარიზმად ითვლება თუ შეიძლება გამოყენება? -------------------- ნუ მივატოვებთ ერთმანეთს, როცა ერთმანეთს ვჭირდებით...
|
კანონისტი |
Aug 16 2010, 02:29 PM
პოსტი
#544
|
დავით ჯგუფი: Members პოსტები: 16,930 რეგისტრ.: 17-October 06 მდებარ.: თბილისი, საქართველო წევრი № 284 |
+ვახტანგი+
ციტატა თუ იცით ძველი ქართულის თავისებურება "სამეს" როდის იხმარებოდა? = სადმე მარიამი ყარაული ქართული არ არის ეტიმოლოგია არ მახსენდება. დარაჯი არის სუფთა სპარსული, "დარე" - კარი (შდრ. დარიალი <-- დარე ალან <-- ოვსთა კარი), "-ჯი" - პროფესიის მაწარმოებელი სუფიქსი (სუფრაჯი...) გუშაგი არის უფრო ძველი, მაგრამ სომხური წარმოშობის - "გუშ" - კარი, გუშაკ - მეკარე ქართული არის კარი, მეკარე.... -------------------- „ნეტარ არიან, რომელთა დაიცვან სამართალი და ჰყონ სიმართლე ყოველსა ჟამსა.“ (ფს. 105; 4) |
lingvo |
Aug 16 2010, 02:29 PM
პოსტი
#545
|
ვახტანგი ჯგუფი: Moderator პოსტები: 4,095 რეგისტრ.: 13-July 07 მდებარ.: თბილისი წევრი № 2,456 |
ციტატა ეგ მგონი ორივეს ჯობია. მაგრამ "ყარაული" რამდენად დასაშვებია ქართულ ენაში ეგ მაინც მაინტერესებს. ბარბარიზმად ითვლება თუ შეიძლება გამოყენება? რუსულშიც ხომ არის караул! მემგონი რუსული ფესვები უნდა ქონდეს... -------------------- ნათელი იგი ბნელსა შინა ჩანს, და ბნელი იგი მას ვერ ეწია. (ინ.1,5)
|
მარიამი |
Aug 16 2010, 02:36 PM
პოსტი
#546
|
+ + + ჯგუფი: Senators პოსტები: 12,615 რეგისტრ.: 23-July 06 მდებარ.: თბილისი წევრი № 6 |
კანონისტი
კონტექსტი ასეთია: ვენახებში საყარაულო გოდოლებსაც აგებდნენ, რომელზეც ვენახის მცველი იყო ხოლმე... ვენახის დაცვა-ყარაულობა ადვილი საქმე არ არის. ორიგინალში (უფრო სწორად, თარგმანში) ასე წერია. აქ "კარი" და "მეკარე" მგონი არ წავა. "გუშაგი" და "დარაჯი" შეიძლება არა-ქართული წარმოშობის სიტყვებია, მაგრამ უკვე დამკვიდრებულია სალიტერატურო ენაში. აი "ყარაულზე" კი ეჭვი მეპარება ასე იყოს. ბარბარიზმი უფრო მგონია. რუსულშიც ხომ არის караул! მემგონი რუსული ფესვები უნდა ქონდეს... მეც მასე ვფიქრობ. -------------------- ნუ მივატოვებთ ერთმანეთს, როცა ერთმანეთს ვჭირდებით...
|
კანონისტი |
Aug 16 2010, 02:48 PM
პოსტი
#547
|
დავით ჯგუფი: Members პოსტები: 16,930 რეგისტრ.: 17-October 06 მდებარ.: თბილისი, საქართველო წევრი № 284 |
მარიამი
ყარაული არ ითვლება ბარბარიზმად. ისე კი, გუშაგი სჯობს ყველას. lingvo ციტატა რუსულშიც ხომ არის караул! არა ვახო. ეგრე რუსულშიც არის чай მაგრამ თურქულიდან არის შესული იქაც და ჩვენშიც -------------------- „ნეტარ არიან, რომელთა დაიცვან სამართალი და ჰყონ სიმართლე ყოველსა ჟამსა.“ (ფს. 105; 4) |
სოფი |
Sep 10 2010, 02:34 PM
პოსტი
#548
|
Pro Christo.. ჯგუფი: co-Moderators პოსტები: 3,122 რეგისტრ.: 10-January 07 წევრი № 843 |
მარიამი
კანონისტი თქვენი ბოლო პოსტები გადატანილია "კითხვების და თხოვნების" თემაში http://church.ge/index.php?showtopic=4448&st=40 -------------------- "Happiness only real when shared."
|
გუდაგუდა |
Oct 21 2010, 10:57 PM
პოსტი
#549
|
Member ჯგუფი: Members პოსტები: 155 რეგისტრ.: 15-October 10 წევრი № 9,642 |
ამ თემის გახსნა კარგა ხანია მინდოდა. დიდი არც არაფერი, მაგრამ ეს ცოტათი მაინც დაგვეხმარება, ვწეროთ ასე თუ ისე გამართულად. დავსვათ კითხვები, ვუპასუხოთ, რატომ არის ერთი ფორმა მართებული და მეორე - გაუმართავი.... ბევრი რომ არ გავაგრძელო, ვისაუბროთ გამართული ქართულით, თუნდაც სულ მცირედით შევეცადოთ.... და რადგანაც თემა მე გავხსენი, თავს უფელბას მივცემ, აქ შემჩნეული რამდენიმე მაგალითი გავასწორო 1. ხშირად იწერება რამოდენიმე, სინამდვილეში ო აქ არაფერ შუაშია: ფუძეა რამდენი+მე ნაწილაკი. ასე რომ, სწორი ფორმაა: რამდენიმე. 2. არასწორია: საქმე იმაშია. ეს რუსულის კალკია. ნუთუ შეიძლება, რომ საქმე რამე-ში იყოს? თუ საქმის არსის გაგება გვსურს, უნდა ვთქვათ: საქმე ისაა, რომ... 3. თითოეული ჩვენთაგანი, თქვენთაგანი, მათთაგანი. ეს ნაცვალსახელები გან თანდებულის დართვისას აღარ ინარჩუნებს ბრუნვის ნიშანს და ვიღებთ მართებულ ფორმებს: ჩვენგანი, თქვენგანი, მათგანი. ადრე მათთაგანი და მათგანი პარალელურ ფორმებად მიიჩნეოდა, დღეს ეს ფორმაც თა-ს გარეშე იხმარება. 4. საპატრიარქოში და სამღვდელოებაში გავრცელებულია ფორმა: მონოზონი და მიიჩნევენ, რომ ეს მოდის სიტყვა მონო-დან. თუმცა როგორც ძველი ტექსტების საკმაოდ ნორმალურმა მცოდნემ, შემიძლია გითხრათ, რომ მსგავსი რამ არსად გვხდება, არც ქართული ენის ორთოგრაფიული ლექსიკონის ძველი და ახალი გამოცემები იზიარებენ ამ სიტყვის მართებულობას, ენათმეცნიერთა ვარაუდით, შეცდომა დიალექტური ფორმის აღრევით არის გამოწვეული. დიალექტური ფორმაა მოლოზონი, მოლაზონი. მოკლედ, მართებულია მონაზონი. თუ არ გჯერათ, სულ ცოტა, ხანძთელის ტექსტს ჩახედეთ. 5. ბერ-მონაზონი იწერება ერთად, დეფისის გარეშე: ბერმონაზონი, ბერმონაზვნური, ბერმონაზვნები. დეფისით იწერება მღვდელ-მონაზონი. დანარჩენს შემდეგ გავაგრძელებ. თქვენც დამეხმარეთ, დაწერეთ მართებული და გაუმართავი ფორმები. ან დავსავთ კითხვები და თუ ვიცით, ვუპასუხოთ. მეც დავამატებ თუ შეიძლება შეცდომაა განთავისუფლება, განთავისუფლდა, სწორეა გათავისუფლება,გათავისუფლდა შეცდომაა ქორწილზე, ნათლობაში. სწორეა ქორწილში, ნათლობაზე შეცდომაა აღარაფერი აღარ არის სწორეა აღარაფერია (რადგან ორი უარყოფითი სიტყვა ერთ წინადადებაში არ შეიძლება) შეცდომაა ავღნიშნო, სწორეა აღვნიშნო ეს ისე, გამახსენდა 5 წლის წინ ნასწავლი -------------------- WwW.sarwmunoeba.Ucoz.Ru
---------------------------------------- "გულგრილად შეხვდი ყოველ ქებას, ყოველ ძაგებას, და სულელს ნუღარ ეკამათები!" ---------------------------------------- "ერთმანეთს სიყვარულში უნდა შევეჯიბროთ" -ილია მეორე |
სოფი |
Oct 27 2010, 06:57 PM
პოსტი
#550
|
Pro Christo.. ჯგუფი: co-Moderators პოსტები: 3,122 რეგისტრ.: 10-January 07 წევრი № 843 |
გუდაგუდა
მაგრამ ის კი აღარ გაგახსენდა,რომ სწორია (და არა: სწორეა) -------------------- "Happiness only real when shared."
|
გუდაგუდა |
Oct 31 2010, 06:48 PM
პოსტი
#551
|
Member ჯგუფი: Members პოსტები: 155 რეგისტრ.: 15-October 10 წევრი № 9,642 |
გუდაგუდა მაგრამ ის კი აღარ გაგახსენდა,რომ სწორია (და არა: სწორეა) ეგ არ გამხსენებია ნამდვილად -------------------- WwW.sarwmunoeba.Ucoz.Ru
---------------------------------------- "გულგრილად შეხვდი ყოველ ქებას, ყოველ ძაგებას, და სულელს ნუღარ ეკამათები!" ---------------------------------------- "ერთმანეთს სიყვარულში უნდა შევეჯიბროთ" -ილია მეორე |
ikanosi |
Oct 31 2010, 09:50 PM
პოსტი
#552
|
ირაკლი ჯგუფი: Moderator პოსტები: 6,285 რეგისტრ.: 3-January 10 მდებარ.: ფოთი - თბილისი წევრი № 7,906 |
მჯერავს თუ მჯერა
-------------------- ფარით ან ფარზე
|
თამარი_ცქნაფო |
Oct 31 2010, 11:23 PM
პოსტი
#553
|
მე რომ მიყვარხარ, განა ისე არწივს მთა უყვარს... ჯგუფი: Members პოსტები: 15,854 რეგისტრ.: 1-November 06 მდებარ.: მწვერვალი ''დიადი ვერასოდეს'' წევრი № 362 |
ikanosi
მჯერა -------------------- ''ადამიანზე გამძლეა თიხა,
მაგრამ თიხაზე გამძლეა სიტყვა, ის შეიძლება უბრალო იყოს და აუტანელ ტკივილად ითქვას''... |
კანონისტი |
Nov 1 2010, 10:24 AM
პოსტი
#554
|
დავით ჯგუფი: Members პოსტები: 16,930 რეგისტრ.: 17-October 06 მდებარ.: თბილისი, საქართველო წევრი № 284 |
ჩავიცვ-ამ და არა ჩავიცმევ
ჩაც-მა -------------------- „ნეტარ არიან, რომელთა დაიცვან სამართალი და ჰყონ სიმართლე ყოველსა ჟამსა.“ (ფს. 105; 4) |
აკაკი |
Nov 1 2010, 02:43 PM
პოსტი
#555
|
Advanced Member ჯგუფი: Members პოსტები: 2,626 რეგისტრ.: 21-May 09 წევრი № 7,018 |
კანონისტი
"მე ვსთქუ, ღმერთი სამე ხართ." აქ როგორ არის? სამე... |
კანონისტი |
Nov 1 2010, 03:43 PM
პოსტი
#556
|
დავით ჯგუფი: Members პოსტები: 16,930 რეგისტრ.: 17-October 06 მდებარ.: თბილისი, საქართველო წევრი № 284 |
აკაკი
ღმერთნი სამე ხართ... და არა ღმერთი. სამე = სადმე (როგორც ვიცი) -------------------- „ნეტარ არიან, რომელთა დაიცვან სამართალი და ჰყონ სიმართლე ყოველსა ჟამსა.“ (ფს. 105; 4) |
აკაკი |
Nov 1 2010, 04:04 PM
პოსტი
#557
|
Advanced Member ჯგუფი: Members პოსტები: 2,626 რეგისტრ.: 21-May 09 წევრი № 7,018 |
|
lingvo |
May 11 2011, 12:59 PM
პოსტი
#558
|
ვახტანგი ჯგუფი: Moderator პოსტები: 4,095 რეგისტრ.: 13-July 07 მდებარ.: თბილისი წევრი № 2,456 |
ბარბარიზმი უცხო სიტყვების საჭიროების გარეშე გამოყენებაა. თანამედროვე მეტყველებაში მრავლადაა შემორჩენილი რუსული ბარბარიზმები, რაც ჩვენი საბჭოური წარსულის დამსახურებაა. ბეჭდურ და ელექტრონულ მედიაში ხშირად ვხვდებით ”აჯიმანიას”, ”კაშნს”, ”ბუკეტს” და ა.შ. ყველა მათგანს აქვს ქართული შესატყვისი: ”აზიდვა”,”შარფი”, ”თაიგული” და ა.შ. მაგრამ ”რუსულ გადმონაშთებზე” უარესი სხვა რამაა. ”ბარბარიზმების პრობლემა უფრო მძაფრად აღიქმება ”დამპყრობელი ერის” მიმართ, ვიდრე ენათა კულტურული ურთიერთქმედებების დროს.” სწორედ ასეთი ურთიერთობა ინგლისურთან მნიშვნელოვნად აზიანებს ქართულ ენას. არავინ დაობდა იმაზე, რომ რუსულიდან შემოსული ”ტრენერი” და ”ტრენიროვკა” ბარბარიზმი იყო. დღეს კი ინგლისურის გზით შემოსული იგივე სიტყვები (ტრენერი და ტრენინგი) უმტკივნეულოდ იმკვიდრებს ადგილს. ობიექტურად თუ ვიმსჯელებთ, ამჟამად ქართული ენა ყველაზე მეტად სწორედ ინგლისური ბარბარიზმებით ბინძურდება. ამ მხრივ კი ყველაზე მეტს სწორედ ჟურნალისტები და ის პოლიტიკოსები სცოდავენ, რომლებიც მუდმივად ჩანან ეკრანზე… ინგლისური სიტყვების აუცილებლობის გარეშე გამოყენებით ცდილობენ ხაზი გაუსვან თავიანთ განათლებულობას. რუსული ბარბარიზმები ახლა ყურს ჭრის და ადვილად ხვდებიან, რომ მისი გამოყენება არ შეიძლება, მაგრამ ინგლისურიდან შემოსული სიტყვები არ აღიქმება ბარბარიზმებად, პირიქით, თითქოს აუცილებლობაც კი გახდა მათი გამოყენება. ასეთი დამოკიდებულება შესაძლოა დამღუპველი აღმოჩნდეს ქართული ენისათვის, რადგან უცხოური სიტყვები შეუმჩნევლად ანაცვლებს ქართულს. აქ საუბარი არაა ინტერნაციონალურ სიტყვებზე (კომპიუტერი, პროცესორი და სხვ.), რომელთა შემოსვლა და დამკვიდრება ტექნოლოგიურმა თუ სხვა სახის ცვლილებებმა გამოიწვია. საქმე ეხება ისეთ სიტყვებს, როგორიცაა, მაგალითად, პრიორიტეტული (უპირატესი), კრეატიული (შემოქმედებითი), რეზულტატი (შედეგი), ივენთი (ღონისძიება), ექსპერიმენტი (ცდა), აუთლაინი (მონახაზი), მესიჯი (შეტყობინება, გზავნილი), რიმეიქი (გადამუშავება), მეილი (ფოსტა), ფეშენვიქი (მოდის კვირეული), უიქენდი (შაბათ-კვირა) და ა.შ. ქართველი ჟურნალისტები, როგორც წესი, უპირატესობას უცხოურ სიტყვებს ანიჭებენ. ამიტომ რიგითი მაყურებლისთვის, რომელსაც ხელში არ უჭირავს განმარტებითი ლექსიკონი, გაუგებარი რჩება, რის შესახებ საუბრობს ჟურნალისტი.
უცხოური სიტყვების შემოტანის, მათი ქართულ ენასთან შესაბამისობაში მოქცევისა და დამკვიდრების საკითხების გადასაჭრელად სხვადასხვა ორგანოები არსებობდა. ბოლოს იყო ენის სახელმწიფო პალატა, რომელიც 1998 წელს ჩამოყალიბდა და 2004 წელს ყოველგვარი ახსნა-განმარტების გარეშე გააუქმეს. ის თვალყურს ადევნებდა სალიტერატურო ენის ნორმათა დამკვიდრებას, აკონტროლებდა ყველა უწყებაში სახელწიფო ენის კონსტიტუციური სტატუსის დაცვას. მსგავსი ორგანოები საქართველოში 1921 წლიდან ფუნქციონირებდა: ტერმინოლოგიათა შემმუშავებელი სამეცნიერო საბჭო (1921 წ. ხელმძღვანელი ივ. ჯავახიშვილი), სალიტერატურო ენის ნორმათა დამდგენი კომისია (1934 წ.), ნორმათა დამდგენი კომისია (1946 წ. ხელმძღვანელობდნენ ჯერ ს. ჯანაშია, შემდეგ – ა. შანიძე), სალიტერატურო ნორმათა დამდგენი მუდმივი კომისია (1953 წ). დღევანდელი ხელისუფლება კი რატომღაც არ მიიჩნევს საჭიროდ მსგავსი კომისიის არსებობას. არადა ყველაზე მეტად სწორედ ახლაა საჭირო მსგავსი ორგანოს არსებობა, რათა გაკონტროლდეს, თუ რა ისმის ყოველდღიურად ტელე ეთერიდან, რა იწერება ბეჭდვით მედიაში… მითუმეტეს, იმ ფონზე, როდესაც ქვეყანაში დაჩქარებული ტემპით მიმდინარეობს უცხო ენების სწავლება და მსოფლიო მასშტაბითაც ერთეული ენები იწყებენ გაბატონებას. თავის მხრივ, ჟურნალისტებმაც უნდა გაიაზრონ, რომ ქართული ენის ნორმების დაცვა აუცილებელია. როგორც დასაწყისში აღვნიშნეთ, მათი საუბარი მაგალითი ხდება მაყურებლისა თუ მკითხველისათვის. მოამზადა სალომე ლილუაშვილმა http://www.ambioni.ge/qartuli-ena-da-tanamedrove-media/ -------------------- ნათელი იგი ბნელსა შინა ჩანს, და ბნელი იგი მას ვერ ეწია. (ინ.1,5)
|
მანანა |
Nov 22 2011, 12:51 AM
პოსტი
#559
|
Newbie ჯგუფი: Members პოსტები: 54 რეგისტრ.: 16-November 06 წევრი № 483 |
ვინმეს ხომ არ მოეპოვება ნეიმანის სინონიმთა ლექსიკონის ელექტრონული ვერსია? წინასწარ მადლობა.
|
სოფი |
Mar 23 2012, 12:42 AM
პოსტი
#560
|
Pro Christo.. ჯგუფი: co-Moderators პოსტები: 3,122 რეგისტრ.: 10-January 07 წევრი № 843 |
მანანა
იქნებ ამათ დაუკავშირდეთ ) http://mmi.ge/index.php?newsid=471 წიგნის ელექტრონული ვერსიის მისაღებად მოგვმართედ ბიბლიოთეკის ადმინისტრაციას ელ-ფოსტაზე: library@mml.ge -------------------- "Happiness only real when shared."
|
მსუბუქი ვერსია | ახლა არის: 20th June 2024 - 03:48 AM |
მართლმადიდებლური არხი: ივერიონი
ფორუმის ელექტრონული ფოსტა: იმეილი