"ტელევიზორი რატომ არის დამღუპველი?", მამათა ნაწერების მიხედვით პარამეტრები

[saria-giorgi]

ბავშვების წინააღმდეგ გამოცხადებული ომი

რა თქმა უნდა, ?ახალი ცხოვრების? იდეოლოგი მარშალ მაქლუჰენი განზრახ არიდებდა თავს სატელევიზიო გადაცემების ანალიზს, რადგანაც ეს სრულიადაც არ შედიოდა მის ინტერესებში. ის იმდენად გულმოდგინედ იცავდა თავის ამ პოზიციას, რომ არ ეხებოდა საბავშვო და საყმაწვილო გადაცემების შიინაარსაც კი. ეს, მით უმეტეს, საკვირველია, რადგანაც, როგორც პედაგოგი, აღმზრდელი, პირველ რიგში, ზუსტად ამ საკითხს უნდა აეღელვებინა. მაქლუჰენი ყურადღებას ამახვილებდა მხოლოდ იმ შედეგზე, რომელიც ამგვარ გადაცემებს მოჰქონდა და ამბობდა: ?ახალგაზრდებმა, რომლებიც უკვე ათი წლის განმავლობაში უყურებენ ტელევიზიას, თავის თავში განავითარეს ისეთი მიდრეკილება თანამონაწილეობისა სანახაობაში, რომ დანარჩენი კულტურა არარეალურად და უმნიშვნელოდ ეჩვენებათ და არა მხოლოდ უმნიშვნელოდ, არამედ ანემიურადაც კი?. ასეთივე დასკვნებს ბევრი სხვა სოციოლოგიც აკეთებს. ამერიკელი უილბურ შრამი წიგნში ?ტელევიზია ჩვენი ბავშვების ცხოვრებაში? აღნიშნავს, რომ გამოკითხვის დროს, რომელიც სან-ფრანცისკოში ჩატარდა, გაირკვა - ბავშვების 40 პროცენტი, სახელმძღვანელოს გარდა, არავითარ წიგნს არ კითხულობს. ტელევიზიამ ?წარმატებით? შეცვალა წიგნი - ტელევიზორის ყურება ხომ არ მოითხოვს არც ინტელექტუალურ და არც სულიერ დაძაბვას. ეს ხომ ასე იოლია!

მაგრამ კვლავ და კვლავ ისმის კითხვა, როგორია ეს თანამონაწილეობა და რა გავლენას ახდენს ბავშვების და მოზარდების ფსიქიკაზე. როგორც ცნობილია, ზუსტად ამ ზემოქმედების ხასიათი, უპირველეს ყოვლისა, იწვევს არა მხოლოდ მშობლების, არამედ მასობრივი კომუნიკაციების საშუალებათა მრავალრიცხოვანი მკვლევრის ღელვასა და შიშს.

კერძოდ, ჯოზეფ ქლეფერს ორი მრავლისმეტყველი მაგალითი მოჰყავს. ბოსტონში 9 წლის ბიჭუნამ მოუყვა მამას, რომ მისი თანაკლასელები საშობაოდ მასწავლებლისათვის მოწამლული შოკოლადის კანფეტების მირთმევას აპირებენ. ეს აზრი მათ მოუვიდათ სატელევიზიო გადაცემის შემდეგ, რომელშიც ქმარი თავის ცოლს მოწამლული ყინულკარამელებით გაუმასპინძლდა, რის შემდეგაც ქალი ისე გარდაიცვალა, რომ ვერც გაიგო, რა იყო მისი სიკვდილის მიზეზი.

ლოს-ანჯელესში კი მოახლე ქალმა, საბედნიეროდ, წაუსწრო 7 წლის ბიჭს იმ დროს, როდესაც ის დანაყილ მინას ყრიდა სუპში. მის მოქმედებაში, ბუნებრივია, ბოროტად განზრახული არაფერი იყო. უბრალოდ, მას უნდოდა გაეგო - ?იმუშავებს? ეს ისევე, როგორც ტელევიზორში უჩვენეს თუ არა?!

ორივე ამ შემთხვევაში ჩანს, რომ ბავშვი ცდილობს, ტელევიზიით ნანახი ცხოვრებაში გამოიყენოს. რასაკვირველია, ის ხშირად ვერ ხვდება, სად არის გამოგონილი და სად - ნამდვილი ცხოვრება. ბავშვის ფსიქიკის სწორედ ეს თავისებურება ყველაზე მეტად აწუხებთ ფსიქიატრებს. ერთ-ერთი მათგანი, დოქტორი ფრედერიკ ვერტემი, რომელიც თავიდან ბავშვებზე კომიქსების, შემდეგ კი ტელევიზიის გავლენას შეისწავლიდა, ამტკიცებს, რომ მუდმივი ზემოქმედება სისასტიკის და ბოროტმოქმედების სცენებისა ბავშვთა გონებაზე ბევრად უფრო ღრმაა, ვიდრე საერთოდ მიაჩნიათ: ?... რადგანაც ბავშვებისათვის სატელევიზიო ეკრანი რეალობად იქცევა?.

ალბათ, ჯობია კონკრეტულ ფაქტებსა და სოციოლოგიურ გამოკვლევებს მივმართოთ. აი, სტატისტიკა, რომელიც მოჰყავს ზემოთ ხსენებულ დოქტორ შრამს. ?საბავშვო დროის? ასი საათიდან თითქმის ნახევარი სავსეა სისასტიკით. მისი გამოთვლებით, ამ ას საათში იყო: 12 მკვლელობა, 16 ჩხუბი იარაღის გამოყენებით. ურთიერთსროლის 21 შემთხვევა, 37 ხელჩართული ბრძოლა, 1 ზურგში დანის ჩარტყმა, თვითმკვლელობის 4 მცდელობა (3 ?წარმატებით?), 4 ნებით თუ უნებლიეთ, ქვიშიანი ფლატიდან ჩამოვარდნა, 2 - ფერდობიდან ავტომობილის გადაჩეხვა, 2 - ტროტუარზე ადამიანების ავტომანქანით გადავლის მცდელობა, 2 - ლინჩის წესით გასამართლება, 2 ძარცვა, მატარებლიდან ქალის ჩამოვარდნა, თავის მოკვეთა და ბევრი სხვა (ჭ. შცჰრამმ, თელევისიონ ინ Lივეს ოფ Oურ ჩჰილდრენ).

სხვა სოციოლოგმა, ჰედმა, ჯერ კიდევ 1954 წელს შეისწავლა რა 209 სატელევიზიო პროგრამა, გაარკვია, რომ მკვლელობები 22-ჯერ მეტი იყო ამ გადაცემებში, ვიდრე ცხოვრებაში. საგანმანათლებლო რადიოპროგრამების მუშაკთა ნაციონალურმა ასოციაციამ კი სპეციალური მრიცხველების დახმარებით გამოითვალა ძალადობის ყოველი აქტი თუ მუქარა ნიუ იორკის ტელეგადაცემებში ერთი კვირის მანძილზე სამი წლის განმავლობაში. აღმოჩნდა, რომ 1954 წელს მათი რიცხვი წინა წელთან შედარებით თითქმის ორჯერ გაიზარდა. ?მთელი ამ სამი წლის მანძილზე ძალადობის აქტების რაოდენობა უფრო მაღალი იყო საბავშვო გადაცემების საათებში, ვიდრე სხვა საათებში?, - ასეთი დასკვნა გამოიტანა თავის ანგარიშში ასოციაციამ.

კოლუმბიის უნივერსიტეტის ფსიქიატრს, დოქტორ რალფ ბენეის, მოჰყავს მხოლოდ ერთი დღის ტელეპროგრამების გადაცემები, რომლებიც გაჟღენთილია სისასტიკით, ძალადობით, ყაჩაღობით, მაქინაციებით, ბავშვთა გატაცებებით, ქურდობით, მკვლელობით, აფეთქებებით და სხვა ამგვარი ქმედებებით. 1955 წლის 6 აპრილს სენატის ქვეკომისიის სხდომაზე, რომელიც განიხილავდა ბავშვთა დანაშაულებრიობის საკითხებს, თავისი გამოსვლის ბოლოს დოქტორ ბენეიმ ასეთი დასკვნა გააკეთა: ?თუ სამართლიანია ანდაზური თქმა, რომ ციხე - დამნაშავეობის სკოლაა, მე მგონია, რომ ემოციურად აღგზნებადი მოზარდებისთვის ტელევიზია - დამნაშავეობისთვის მომზადების სკოლაა?.

რა თქმა უნდა, ყოველთვის როდია შესაძლებელი პირდაპირი გავლენის აღმოჩენა: მასობრივი კომუნიკაციის საშუალებები - ბავშვი - დანაშაული. სისასტიკის გაუთავებელი ჩვენება ბავშვის ფსიქიკაზე ახდენს არა მხოლოდ პირდაპირ უარყოფით გავლენას, არსებობს რიგი სხვა, უფრო დაფარული, მაგრამ არანაკლებ სერიოზული შედეგები და ეფექტები. მათ შორის აგრესიული მიდრეკილებების განვითარებაა, რომელიც შემდგომ ამა თუ იმ ვითარებაში შეიძლება გამომჟღავნდეს. ფსიქოლოგი ალბერტ ბანდურა თავის სტატიაში ?ჭჰატ თელევისიონ Vიოლენცე ჩან Dო ტო Yოურ ჩჰილდ?? საუბრობს ექსპერიმენტზე, რომელიც ჩაატარა თავის კოლეგებთან ერთად სტენფორდის უნივერსიტეტის ფსიქოლოგიურ ლაბორატორიაში.

ბავშვები ოთხ ჯგუფად გაყვეს. პირველ ჯგუფს უჩვენეს რეალური ცხოვრებისეული ვითარება: მოზრდილმა ადამიანმა გუტაპერჩის სათამაშოთი ზანგ ბიჭუნას მთელი სისასტიკით დაუწყო ცემა. ურტყამდა მას თავში ჩაქუჩს, სცემდა და ა. შ. და მოუწოდებდა ბავშვებს: ?მოდით, დავარტყათ?, ?აბა, ცხვირი ჩავულეწოთ!? და ა. შ. მეორე ჯგუფს იგივე აჩვენეს, ოღონდაც ფირზე ჩაწერილი; მესამეს კი - ტელეეკრანზე. მეოთხე ჯგუფი საკონტროლო იყო და ამიტომაც მათთვის არაფერი უჩვენებიათ.

ამის შემდეგ სათითაოდ ყველა ბავშვს წინასწარ აღიზიანებდნენ და შეჰყავდათ ოთახში, სადაც ?აგრესიის აქსესუარები? იყო - ჩაქუჩი, გუტაპერჩის სათამაშო, თოფები და აქვე ?მშვიდობიანი? სათამაშოებიც ეწყო: ფანქრები, თოჯინები, ცხოველების ფიგურები. ფსიქიატრები კი ბავშვებს ფარულად უთვალთვალებდნენ. შედეგებმა დაადასტურა, რომ სისასტიკის ჩვენება ბავშვებში აგრესიულ მიდრეკილებებს აძლიერებს. პირველმა სამმა ჯგუფმა თითქმის სამჯერ მეტი აგრესიულობა გამოამჟღავნა საკონტროლო ჯგუფთან შედარებით. ამის გარდა, მიღებული გამოცდილება (რომელიც მათ სისასტიკის ჩვენებით მიიღეს), აგრეთვე ბავშვებს კარნახობს ქცევის აგრესიულ ფორმებს. მაგრამ ეს სრულიადაც არ ნიშნავს, რომ ბავშვი, როდესაც უყურებს სისასტიკეს, იმ წუთშივე გაიქცევა საჩხუბრად ან მოსაკლავად. მაგრამ, თუ მას გააღიზიანებ, მისი აგრესიულობა მოიმატებს და ბევრ რამეში წაბაძვითი იქნება. უარყოფით გავლენას ბავშვის ფსიქიკაზე ახდენს შიშიც, რომელსაც ის განიცდის სისასტიკის სხვადასხვა ხერხების ყურებისას.

1958 წელს სამმა ფსიქიატრმა - ჰილდა ჰიმელკაიტმა, ოპენ გაიმმა და პამელა ვენსმა - ჩაატარეს ექსპერიმენტი. ამ ექსპერიმენტში მონაწილეობდა 10-11 და 13-14 წლის ასაკის 1854 ბავშვი. ისინი უყურებდნენ ტელეპროგრამებს. ათასი ბავშვიდან მხოლოდ შვიდმა თქვა, რომ მათ არ ეშინიათ ვერსტერნების, რადგანაც წინასწარ იციან, რომ ყველაფერი კარგად დამთავრდება. სამაგიეროდ, თითქმის ყველა ბავშვმა აღიარა, რომ მათ ეშინიათ იმ დახვეწილი სისასტიკის, რომელიც განსაკუთრებით ღამის საათებში კოშმარული მოლანდებების სახით ევლინებათ. ეს ბუნებრივიცაა, როდესაც ბავშვს უჩვენებენ, თუ როგორ უსერავენ დანით სახეს მიმზიდველ გოგონას და ემუქრებიან ენის ამოჭრით; როგორ მოათრევენ პირქვე დამხობილ ორ მამაკაცს ქვებიან გზაზე; როგორ ემზადებიან, რომ ქალს ბასრი ყინულის ლოლუათი გაუხვრიტონ თვალები; როგორ თამაშობენ ბეისბოლს ადამიანის მოჭრილი თავით, რომელზეც ჩამოკიდებულია თვალი... ეს არა მხოლოდ ბავშვს, არამედ დიდსაც დაუფრთხობს სიმშვიდეს და ძილს.

ამიტომაც 1959 წელს ამერიკელი მოსწავლეების საყოველთაო სამედიცინო გამოკვლევის დროს გაირკვა, რომ ნერვული და ემოციურად არამდგრადი ბავშვების რაოდენობა 10%-ს აღწევდა, ესე იგი, 2 მილიონს.

და ბოლოს, თითქმის ორი ათას სამასი წლის წინ პლატონი სვამდა ასეთ კითხვას: მიზანშეწონილია თუ არა, უფლება მისცე ბავშვებს, მოისმინონ ისეთი ისტორიები, რომლებშიც სინამდვილე დამახინჯებულია და აღფრთოვანდნენ იმ პერსონაჟებით, რომლებსაც ისინი, როდესაც გაიზრდებიან, უარყოფენ. თუ ეს პრობლემა ასე საჭირბოროტო იყო 23 საუკუნის წინ, რაღა ითქმის ჩვენს დროზე? უფროსების სამყარო ბავშვთა წინაშე ამერიკულ ტელეეკრანზე წარმოდგება, როგორც სასტიკი, დაუნდობელი, უინტელექტო და სულიერებისაგან დაცლილი. აქ არასდროს უჩვენებენ, როგორ შოულობენ ადამიანები ლუკმაპურს. უმეტეს შემთხვევაში გმირებად, როგორც წესი, რომანტიკული მიმზიდველობის შარავანდედით კანონის დამრღვევები, ზნეობრივად დაცემული ადამიანები გამოჰყავთ. არც არის გასაკვირი, რომ დამნაშავეობა, უზნეობა და სისასტიკე ბავშვს უფროსების სამყაროს ნორმალურ, ჩვეულებრივ შემადგენელ ნაწილად მიაჩნია. იკარგება ელემენტარული წარმოდგენები საქციელის დასაშვებ ფარგლებზე, წესიერებაზე; ყალიბდება ნორმები და იდეალები, რომლებიც უარყოფს ცივილიზებული მსოფლიოს ჰუმანურ კანონებს, ზნეობრივ და სულიერ ფასეულობებს. ამის შედეგად ვიღებთ ადამიანებს, რომლებისთვისაც სხვისი სიცოცხლის ხელყოფა არ წარმოადგენს დიდ პრობლემას. ამიტომაცაა, რომ ნიუ იორკის ერთ-ერთ ცენტრალურ ქუჩაზე დანით აკუწეს ქალიშვილი, რომელიც განწირული ხმით ყვიროდა და სთხოვდა ადამიანებს დახმარებას. მაგრამ მისთვის თავი არავის შეუწუხებია. ასეთი ?აღზრდის? შედეგად ჩნდებიან ისეთი ადამიანებიც, ბრუკლინის ხიდზე რომ თვითმკვლელს უყვიროდნენ: ?გადახტი!? ?რაშია საქმე, მშიშარავ! გლახაკო!?

ამგვარ ნაყოფს იძლევა მასობრივი კომუნიკაციების საშუალებებით აღზრდილი რწმენა, რომ სხვა ადამიანებისაკენ მიმართული სისასტიკე - ეს მხოლოდ გართობაა.

ტელევიზიასა და კომიქსებში ზემოთ ხსენებული ტენდენციების საშიშმა განვითარებამ ბავშვთა დანაშაულებრიობის საკითხების შემსწავლელი სენატის ქვეკომისიაც კი აიძულა, დაკავებულიყო ამ პრობლემით. სამი წლის განმავლობაში ყველა მასალის შესწავლის შემდეგ კომისიამ გამოიტანა შემდეგი დასკვნები: ?სისასტიკე, ბოროტმოქმედება და ანტისაზოგადოებრივი ქცევის სხვა სახეობანი კვლავ ჭარბობენ მხატვრულ პროგრამებში, რომლებიც ქვეყნის ეკრანებზე გამოდის?. ?მათ (გადაცემებს) აჩვენებენ უპირატესად იმ დროს, როდესაც მაყურებელთა ძირითად ნაწილს ბავშვები შეადგენენ?. ?დამოწმებანი და კვლევის შთამბეჭდავი შედეგები ადასტურებს, რომ ტელევიზიით სისასტიკის და დამნაშავეობის ჩვენებასა და ახალგაზრდა მაყურებლის ანტისაზოგადოებრივ ქცევას შორის პირდაპირი კავშირი არსებობს?. ?ნათელია, რომ ტელევიზია, რომლის გავლენა მაყურებელზე უფრო დიდია, ვიდრე ნებისმიერი სხვა მასობრივი კომუნიკაციის საშუალებისა, აყალიბებს ხასიათს, ცხოვრების მიმართ დამოკიდებულებას და ამერიკის ახალგაზრდების საქციელს?. ძნელია უფრო ამომწურავი შეჯამება იმ ?სანახუაობაში თანამონაწილეობისა?, რომელზეც ასეთი ეპიკური სიმშვიდით მოგვითხრობდა მაქლუჰენი.

ეპილოგი

ალბათ, დაგვეთანხმებით, რომ ზემოთ აღწერილი ფაქტები, რომლებიც ნახევარი საუკუნის წინანდელი ამერიკული ტელევიზიისთვის დამახასიათებელ პრობლემებს ასახავენ, ასე წააგავს 21-ე საუკუნის საქართველოს ტელევიზიაში მიმდინარე პროცესებს. მაგრამ, აქვე უნდა აღვნიშნოთ, რომ ჩვენს ახლანდელ ტელესივრცეში ბევრად უფრო სავალალო, ვიტყოდით, საგანგაშო ვითარება სუფევს. ძალადობას, აგრესიული იმპულსების დანერგვას, ტვინის გამორეცხვას ადამიანში, ადამიანური თვისებების წინააღმდეგ შეტევას ემატება ყბადაღებული ?სექსუალური რევოლუციის? მონაპოვარი - ე. წ. პოსტმოდერნისტული იდეოლოგიის საფუძველთა საფუძველი - სექსუალური თავისუფლებები, ეროტიკა, პორნოგრაფია - აი, რითია გაჟღენთილი დღევანდელი კომუნიკაციის საშუალებები, განსაკუთრებით კი - ტელევიზია. უხამსი შინაარსის ფილმები, ე. წ. რეალითი შოუები, კლიპები, რომელთა მონაწილეები ჯოჯოხეთის ბინადრებს უფრო ჰგვანან, ვიდრე დედამიწის მკვიდრებს. მულტფილმებიც კი, რომლებიც ყველაზე პატარებისთვის არის განკუთვნილი, სავსეა ამგვარი ტენდენციებით.

პოსტმოდერნისტული იდეოლოგიისათვის, როგორც ცნობილია, მიუღებელია ნებისმიერი აკრძალვა, ტაბუ და, აქედან გამომდინარე, ეროვნული ტრადიციები, ზოაგადსაკაცობრიო ფასეულობები და იდეალები, მრავალსაუკუნოვანი კულტურით ჩამოყალიბებული ეთიკა, ქცევის ნორმები და, რაც მთავარია, ქრისტიანული მსოფლმხედველობა, რომელიც გვაფრთხილებს: არ იმრუშო, არ იპარო, არ მოკლა, პატივი ეცი მშობლებს, შეიყვარე სხვა ადამიანი, როგორც შენი თავი... ჩვენთვის ყველაფერი დაშვებულია, მაგრამ ყველაფერი როდია სასარგებლო!

გასაკვირი არ არის, რატომ ებრძვიან ჩვენს ეროვნულ ფასეულობებს, ტრადიციებს და მართლმადიდებლობას გლობალიზაციის მომხრეები, ?დემოკრატიის? და პოსტმოდერნისტული იდეოლოგიის მქადაგებლები და დამნერგველები საქართველოში. ამ ფასეულობებსა და ტრადიციებზე აღზრდილი ადამიანები ატარებენ ისეთ ჰუმანურ თვისებებს, ჯანსაღ გრძნობებს, როგორიცაა სამშობლოს სიყვარული, მოყვასისათვის თავის გაწირვა, ჭეშმარიტი, წმინდა სივყარული ქალსა და მამაკაცს შორის, ერთგულება, მეგობრობა, ქალწულობა, სიწმინდე, პატიოსნება, თავმდაბლობა, უანგარობა, სულგრძელობა, მოთმინება, სულიერი სიმშვიდე და სიმტკიცე, რწმენა იმისა, რომ სიკეთე ყოველთვის გამარჯვებული იქნება.

ეროვნული ტრადიციების და ფასეულობების ხელყოფა, თავის მხრივ, იწვევს ადამიანებში ცხოვრების საზრისის დაკარგვას, რაც ასე თვალნათლივ დაგვანახა დასავლური სამყაროს ე. წ. სიუხვის საზოგადოების ტრაგიკულმა შედეგებმა. ამ მოვლენებზე ჯერ კიდევ მე-20 საუკუნის მეორე ნახევარში არაერთი დიდი მოაზროვნე, ფსიქოლოგი, ფსიქიატრი თუ სოციოლოგი დაფიქრებულა. ჩატარებული კვლევების მიხედვით აღმოჩნდა, რომ ახალგაზრდებმა, რომლებმაც უარი თქვეს ტრადიციებზე, არ იციან, რისთვის ცხოვრობენ. სტატისტიკური მონაცემებიდან ცნობილია, რომ ამერიკელი სტუდენტების სიკვდილიანობის მიზეზთა შორის თავისი სიხშირით მეორე ადგილი, საგზაო-სატრანსპორტო შემთხვევების შემდეგ, თვითმკვლელობებს უკავია. მათ შორის სუიციდის მცდელობის რიცხვი 15-ჯერ მეტია. გადარჩენილი სტუდენტების გამოკითხვის შედეგად გაირკვა, რომ მათი 85% ვერ ხედავდა თავის ცხოვრებაში ვერავითარ საზრისს; ამასთან, 93% ფიზიკურად და ფსიქიკურად ჯანმრთელი იყო, ჰქონდათ კარგი მატერიალური პირობები და თავის ოჯახთან სრულ თანხმობაში ცხოვრობდნენ; ისინი აქტიურ საზოგადოებრივ ცხოვრებას ეწეოდნენ და ჰქონდათ ყველანაირი საფუძველი, კმაყოფილი ყოფილიყვნენ თავისი აკადემიური წარმატებებით.

აი, კიდევ ერთი მაგალითი - 22 წლის ამერიკელი სტუდენტის წერილი, რომელიც მან მისწერა ჩვენი დროის ერთ-ერთ უდიდეს მოაზროვნეს, ფსიქოლოგსა და ფსიქოთერაპევტს, ვიქტორ ფრანკლს. ახალგაზრდა ყვება, რომ მას აქვს სამეცნიერო ხარისხი, ჰყავს ძვირფასი ავტომობილი, ფინანსურად სრულიად დამოუკიდებელია, პირადი პრესტიჟის და სექსის მხრივ უფრო მეტი შესაძლებლობები აქვს, ვიდრე ძალუძს მათი რეალიზება. ერთადერთი კითხვა, რომელიც მას აწუხებს, არის - რა აზრი აქვს ამ ყოველივეს.

და ეს ხდება იმ ?სიუხვის საზოგადოებაში?, რომლის იდეალებს ასე მიმართულად და გაშმაგებით გვახვევენ თავს კომუნიკაციის ყველა საშუალება და, პირველ ყოვლისა, ტელევიზია.

ის, რაც ხდება ჩვენს ქვეყანაში, კანონზომიერი შედეგია მასობრივი კომუნიკაციის საშუალებების მავნე ზეგავლენისა ჩვენს ბავშვებზე, მოზარდებზე და, ზოგადად, მთელს საზოგადოებაზე.

გაუთავებელი მკვლელობები ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაში, რომლებსაც ახორციელებენ უმაღლესი ეშელონების წარმომადგენლების დაკვეთით თუ რიგითი ადამიანების მიერ ჩადენილი, თითქოს ნორმად იქცა, თითქოს შევეჩვიეთ, თითქოს აღარ იწვევს პროტესტს ძალადობის ეს ყველაზე სასტიკი ფორმა. ბუნებრივად ჩნდება კითხვა: რამ გამოიწვია ჩვენი ასეთი შემგუებლობა აშკარა ბოროტების მიმართ? რატომ არიან ბავშვები ასეთი აგრესიულები და დაუნდობლები, რატომ კლავენ ერთმანეთს ასეთი სისასტიკით? ნუთუ ეს ყველაფერი, ეს საშინელი ულმობელობა მათი ბუნების განუყოფელი ნაწილია? არამცდაარამც შემთხვევით არაფერი ხდება. უმძიმესი ეკონომიკური და პოლიტიკური ვითარება, რომელშიც მავანმა და მავანმა ხელოვნურად და შეგნებულად ჩააგდო ჩვენი სამშობლო და ის შენიღბული და შეუნიღბავი ფსიქოლოგიური და იდეოლოგიური ომი, რომელსაც ასე მიზანდასახულად ახორციელებს ჩვენი მასმედია, არის მთავარი მიზეზი ამ ყველაფრისა.

ყველა ნორმალურ, მოაზროვნე ადამიანს განსაკუთრებით აწუხებს ჩვენი მომავლის - ბავშვების, მოზარდების, ახალგაზრდების - ბედი. მძიმე ვითარება, რომელშიც ახლა ჩვენ ვიმყოფებით, ყველაზე მეტად აისახება მათ ფსიქიკურ, სულიერ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე. ისინი ხომ ჯერ ჩამოყალიბების პროცესში იმყოფებიან, და ამიტომაც ბევრად უფრო იმპულსურები და ფეთქებადები არიან. მათ არ ძალუძთ თავიანთი გრძნობების მოთოკვა და მართვა - ამიტომაც ყველაზე დაუცველები არიან. მკვლელობების და ძალადობის მუდმივი ჩვენება, ყველანაირი გარყვნილების კულტივირება, უხამსი ფილმებისა თუ მყვირალა რეალითი შოუების, მომაბეზრებელი რეკლამის მეშვეობით, რომელიც ხან აგრესიული, ხან კი აგრესიულ-სექსუალურ ინტონაციებით გვათავაზობს ამა თუ იმ ?სიახლეს?, აყალიბებს ადამიანებში, განსაკუთრებული სიძლიერით - მოზარდებსა და ახალგაზრდებში, ?ახალი ცხოვრების? სტერეოტიპებს.

ისეთი ფილმები, გადაცემები, რომლებშიც უჩვენებენ სერიულ მკვლელობებს, ჰომოსექსუალურ ურთიერთობებს, ნარკოტიკების მოხმარებას და ყველაზე პატარებისათვის სატანისტურ სიმბოლიკაზე აგებულ მულტფილმების სერიალებს - დაგვეთანხმებით, არა მხოლოდ ჩამოუყალიბებელ მოზარდებს, არამედ დაბრძენებულ უფროსებსაც აუმღვრევს გონებას. და ყველაზე ნიშანდობლივია ის ფაქტიც, რომ ამ ტელეშხამს უჩვენებენ ზუსტად იმ დროს, როდესაც ბავშვებს შეუძლიათ უყურონ ტელევიზორს. გასათვალისწინებელია ის ფაქტიც, რომ მძიმე ეკონომიკური მდგომარეობის გამო მშობლებს (განსაკუთრებით დედებს) უხდებათ დღე და ღამე შრომა ლუკმაპურის საშოვნელად თავიანთი შვილების გამოსაზრდელად. ვისთან რჩებიან ბავშვები? რა თქმა უნდა, ტელევიზორთან და აქ არ შეგვიძლია კიდევ ერთხელ არ გავიხსენოთ კოლუმბიის უნივერსიტეტის ფსიქიატრის, დოქტორ რალფ ბენეის, ეს სიტყვები: ?თუ... ციხე - დამნაშავეობის სკოლაა, ... ემოციურად აღგზნებადი მოზარდებისათვის ტელევიზია - დამნაშავეობისათვის მომზადების სკოლაა!?

ჩნდება კანონზომიერი კითხვა: თუ ჩვენ, რიგით მოქალაქეებს, შეგვწევს უნარი დავინახოთ ის, რის დაუნახაობაც, უბრალოდ, შეუძლებელია, რატომ დუმს მთავრობა ქვეყნისთვის ასეთ უმნიშვნელოვანეს საკითხზე? ჩნდება ისეთი განცდა, არა მხოლოდ განცდა - რწმენა იმისა, რომ ხელისუფლება თვითონ სისხლხორცეულად არის დაინტერესებული ასეთი მდგომარეობით. ჩვენ დარწმუნებულნი ვართ, რომ იერიში ბავშვებსა და მოზარდებზე აღებულია იმ მიზნით, რომ გამოიყვანონ ახალი ჯიშის ადამიანები, რომლებსაც არ ?შეაწუხებთ? არავითარი ადამიანური თვისებები (სიყვარული, მეგობრობა, ურთიერთგატანა, თავგანწირვა...), რაც, საბოლოო ჯამში, მიიყვანს მათ სულიერ გაღატაკებამდე, ზნეობრივ დაცემამდე და, ასე და ამგვარად, თვითგანადგურებამდე. რატომ კეთდება აქცენტი მაინცდამაინც ბავშვებსა და მოზარდებზე? როგორც ყველასათვის ცნობილია, ბავშვი - ?ცარიელი ფურცელია?, რომელზეც ადვილად შეიძლება ჩაიწეროს როგორც სიკეთე, ასევე ბოროტება.

ზოგიერთი ადამიანისგან გაგვიგონია (ჩვენ პირადად არ ვიცნობთ მას), რომ ჩვენი ქვეყნის პრეზიდენტი ჭკვიანი და განათლებული ადამიანია. მით უფრო საკვირველია, რომ მიიღეს ისეთი კანონი, რომელშიც 12 წლიდან მოზარდი უკვე ექვემდებარება პატიმრობას. დავაზუსტებთ ჩვენს ნათქვამს. როგორც განათლებულმა კაცმა, პრეზიდენტმა უნდა იცოდეს, რომ ადამიანი შთაგონებადია, მით უმეტეს კი, ბავშვი. ალბათ, დაგვეთანხმება, რომ გაუთავებელი ძალადობის, მკვლელობის ჩვენება ტელევიზიით და ის მკვლელობები, რომლებზეც ყოველდღიურად ვიგებთ მასობრივი კომუნიკაციის საშუალებების მეშვეობით, ვერ გამოიწვევს მშვიდობისმოყვარულ იმპულსებს მოზარდის არამდგრად ფსიქიკაში. დამნაშავე კი რატომღაც ბავშვია! სად არიან ბავშვთა უფლებების დამცველები საერთაშორისო ორგანიზაციებიდან, რომლებიც ასე გულმოდგინედ იცავენ მათ მათივე მშობლებისგან, მასწავლებლებისგან და ყველა იმ ადამიანისგან, რომლებსაც მართლა შესტკივათ მათზე გული?! სად არიან ეს ?დამცველები?, როდესაც მთელი ქვეყნის მასშტაბით ბავშვებსა და მოზარდებზე სასტიკი და დაუნდობელი ექსპერიმენტი ტარდება კომუნიკაციის საშუალებების მესვეურთა და ხელისუფლების შეთანხმებული ერთობლივი მოქმედებით?!

ფარისევლობა, სიყალბე, ორმაგი სტანდარტები, ცინიზმი გაბატონებულია როგორც ქვეყნის მმართველ ელიტაში, აგრეთვე საზოგადოების გარკვეულ ნაწილში, განსაკუთრებით კი იმ ადამიანებს შორის, რომლებიც ?ემსახურებიან? ხელისუფლებას. ესენი არიან ოკეანეგაღმური დემოკრატიის ადგილობრივი, პროვინციელი იდეოლოგები, ე. წ. პოლიტიკური ოპოზიცია, ?თავგანწირული? ჟურნალისტ-კალმოსნები, ელექტრონული მედიის წარმომადგენლები, ?ერთგული? ფსიქოლოგები, ექიმები, პედაგოგები და, რა თქმა უნდა, შოუბიზნესის აბორიგენი სექსვარსკვლავები.

ეს შთამბეჭდავი ?არმია? ემსახურება თავის დამქირავებელს, მას გარანტირებული აქვს მაღალი ანაზღაურება და სხვადასხვა პრივილეგია. ისინი, ყველა თავის დარგში, არწმუნებენ მთელ საზოგადოებას, რომ ეროვნული ტრადიციები მოძველებულია, რომ მართლმადიდებლობა - გონებრივად ჩამორჩენილთა ხვედრია და, საერთოდაც, ზოგადსაკაცობრიო ფასეულობები, ადამიანური გრძნობები და ზნეობა ?გუშინდელი დღეა?. სამაგიეროდ, პროგრესულია მხოლოდ ახალი ტექნოლოგიები, აღვირახსნილი სქესობრივი ცხოვრება და ყოველნაირი უზნეობის შემწყნარებლობა.

უსამართლობა იქნება, თუ არ ვახსენებთ კიდევ ერთ მავნებლობას, რომელმაც უზომო პოპულარობა მოიპოვა ჩვენს ელექტრონულ სივრცეში, განსაკუთრებით რადიოში. ეს არის ე. წ. ინტერაქტიული გამოკითხვა. რა განსაკუთრებული სიკეთე მოაქვს მას მსმენელებისთვის? როგორც ირკვევა - არავითარი. რადგან ?ინტერაქტივს? არ ძალუძს მის მიერვე წამოყენებული მრავალი პრობლემიდან ერთის მაინც როგორღაც მოგვარება, რასაც, სხვათა შორის, აღიარებენ თავად ის ჟურნალისტები, რომლებიც ატარებენ გამოკითხვას. - თუ ამ საკითხს ვერ ვწყვეტთ, რა - მასზე ლაპარაკიც არ შეიძლებაო, - განუცხადა ერთ-ერთმა რადიოწამყვანმა მსმენელს, რომელმაც ჟურნალისტს ფრიად ლოგიკური კითხვა დაუსვა: თუ არ შეუძლია, მაშ, რა საჭიროა იგი? ისე, მართლაც, საკვირველია, რომ ამგვარ ?მარტო ლაპარაკზე? უხვად იხარჯება ძალზე ძვირად ღირებული საეთერო დრო. ნუთუ ასე გაკეთილშობილდნენ, უანგარობა შეეპარათ რადიო და ტელემაგნატებს? რა თქმა უნდა, არა! მრავალი ინტერაქტიული გამოკითხვის მეშვეობით, პრაქტიკულად, უფასოდ გროვდება უძვირფასესი ინფორმაცია, საექსპლუატაციოდ მოაზრებული ?მასების? განწყობაზე ამა თუ იმ სოციალურ და პოლიტიკურ საკითხებთან დაკავშირებით, რომელიც იგზავნება ?მეგობარი ქვეყნების? სხვადასხვა ფსიქოლოგიურ ცენტრებში, სადაც ის დაწვრილებით შეისწავლება და მუშავდება. ხოლო შემდეგ მოქმედების ინსტრუქციების სახით უბრუნდება ჩვენს ხელისუფლებას, თუ როგორ (უკვე მერამდენედ!) გააბრიყვოს ქვეყნის მოსახლეობა ამა თუ იმ კონკრეტულ ვითარებაში.

ამ, პირდაპირ ვთქვათ, ფარულ ფსიქოლოგიურ ექსპერიმენტში ?საცდელი ობიექტი?, ანუ მასში მონაწილე, უხვად ?ჯილდოვდება? გაღიზიანებით; გამოთქმული აზრთა მრავალფეროვნების გამო - აგრესიული დამოკიდებულებით სხვა მონაწილის მიმართ (საქმე სიტყვიერ შეურაცხყოფამდეც მიდის) და, მთავარი, დაუკმაყოფილებლობის გრძნობით, რადგან მისთვის გამოყოფილ წამებში (ეს კიდევ ბედმა თუ გაუღიმა და ეთერში გავიდა) ადამიანი ვერ ასწრებს იმის გამოთქმას, რაც მას მძიმე სულიერ ტვირთად დაუგროვდა, სტკივა და აწუხებს. როგორც წესი, ამ პიროვნების დადებითი ენერგია უგზოუკვლოდ ორთქლდება უკიდეგანო ეთერში; შედეგად კი მას ეუფლება აპათია და ეკარგება სურვილიც არა თუ ბოროტებასთან შებრძოლებისა, არამედ საკუთარი ელემენტარული საყოფაცხოვრებო უფლების დაცვისა. ერთი სიტყვით, სალაპარაკოდ გამხდარი ?ბურთი და მოედანი? რჩება ელექტრონული მედიის ხელმძღვანელობას, მის პატრონს - ხელისუფლებას, ხელისუფლების პატრონის პატრონის პატრონის პატრონს და საბოლოოდ, ქვესკნელის, მართალია, იქ ფინია ძაღლივით ჯაჭვზე დაბმულს, მაგრამ მაინც ხსენებული გავარვარებული დაწესებულების საკონტროლო აქციების პაკეტის მფლობელს...

დიახ, ჩვენ ვაგებთ, უბრძოლველად ვნებდებით. საქმე ისეთ სირცხვილამდე მიდის, რომ, ბოდიში და, ?გოიმებივით? ვვარდებით იმგვარ პრიმიტიულ სატყუარაზეც - მასობრივ ფსიქოზზე, რომელსაც, მაგალითად, სათანადო კადრების უქონლობის გამო საკმაოდ უნიჭოდ და უხეშად ნერგავდა ?გამარჯვებული ხალხის ტელევიზია? ქართული დემოკრატიის ბელადის, ამხანაგ ედუარდ შევარდნაძის, მორიგი ?წარმოდგენის? - ე. წ. ვარდების რევოლუციის დროს... ამ ?დიდი ექსპერიმენტის? მთავარი მიზანი იყო გვერწმუნა, რომ თითქოს ხალხმა და სხვა არავინ შევარდნაძეს ისტორიის სანაგვეზე მიუჩინა ადგილი. სინამდვილეში კი ბატონი ედვარდი არსად წასულა, ცოცხლობს, რეზიდენციაც შეინარჩუნა, სვამს მწვანე ჩაის, თავს მშვენივრად გრძნობს და დროგამოშვებით მამაშვილურად ჭკუასაც გვასწავლის, ანუ ჩვეული ძალაუფლებით მოქმედებს...

ოჰ, ეს ?ელექტრონული გარემო?... ფული... ფული... ისე კი დღევანდელი დღის გადმოსახედიდან ვრწმუნდებით, რომ ამერიკის შეერთებული შტატების დიდი პრეზიდენტი, კეთილშობილი პიროვნება ჯონ ფიცჯერალდ კენედი, ყოველგვარი პათოსის გარეშე, გმირულად დაიღუპა იმ ომში, რომელიც მან გამოუცხადა ფინანსურ მონსტრებს - ტრანსნაციონალურ კომპანიებს, რომელთა ერთადერთი სანუკვარი ოცნებაა, გამოატვინონ მთელი კაცობრიობა (რა თქმა უნდა, საკუთარი თავის გამოკლებით) ერთი პროზაული, უფრო ზუსტად, ბანალური იდეის გამო - შთააგონონ მას (კაცობრიობას), რომ იყიდოს რაც შეიძლება მეტი მათ მიერ წარმოებული, რეკლამით გაბრწყინებული, მასობრივი მდარე პროდუქცია...

ჯონ კენედი დაიღუპა, ბოროტებასთან ბრძოლა კი გრძელდება. ამერიკის და დანარჩენი მსოფლიო საზოგადოების საუკეთესო ნაწილი ფარ-ხმალს არ ყრის!

როგორ დავიცვათ თავი ამ უბედურებისაგან, ამ ჩამორჩენილობისაგან, ამ გამოქვაბულისაკენ მიმავალი გზისაკენ? ჩვენი მოკრძალებული რჩევაა: დიდხანს არ ვუყუროთ ტელევიზორს. ნუ დავემსგავსებით დაჰიპნოზებულ სიამის კატებს, რომლებსაც შეუძლიათ საათობით გაუნძრევლად ჯდომა და მოციმციმე წერტილების ყურება. არ შეგვიძლია? მაშინ ვუყუროთ მხოლოდ შემეცნებითი ხასიათის გადაცემებს.

[კანუდოსელი]

წმიდანმა თქვა და არა კანუდოსელმა,გაიგე რა განსხვავებაა!არა მარტო ერთი ამბობს ტელევიზიის მავნებლობაზე,არამედ მრავალი სხვა მამაც.

გიორგი საქმე იცი რაშია, რომ არცერთი საკითხი ასე ცალსახად განსახილველი არაა...
არ შეიზლება ასე კლიშეებით საუბარი- ეს შავი, ის თეთრი, ამ ცხოვრებაში საერთოდ იმდენი რამეა შავიც და თეთრიც, რომ თითოეულს თავისი კონკრეტული ადგილი აქვს მიჩენილი, თუმცა ცხადია ხანდახან ეს არცთუ ცალსახა საკითხია. მაგრამ ასე ხელაღებით თქვა, რომ ტელევიზორი არის დამღუპველი - ნიშნავს რომ თავს იგდებ ფსევდო-ასკეტურ პოზიციაში, რომელიც უფრო სირაქლემის პოზას წააგავს.

[saria-giorgi]

გიორგი საქმე იცი რაშია, რომ არცერთი საკითხი ასე ცალსახად განსახილველი არაა...
არ შეიზლება ასე კლიშეებით საუბარი- ეს შავი, ის თეთრი, ამ ცხოვრებაში საერთოდ იმდენი რამეა შავიც და თეთრიც, რომ თითოეულს თავისი კონკრეტული ადგილი აქვს მიჩენილი, თუმცა ცხადია ხანდახან ეს არცთუ ცალსახა საკითხია. მაგრამ ასე ხელაღებით თქვა, რომ ტელევიზორი არის დამღუპველი - ნიშნავს რომ თავს იგდებ ფსევდო-ასკეტურ პოზიციაში, რომელიც უფრო სირაქლემის პოზას წააგავს.

ჩემმა პრაქტიკულმა ცხოვრებამ მაჩვენა,თუ რა არის კარგი მასში.სანამ დაწერ გთხოვ ოდნავ მაინც გადახედე ზემოთ რა დავწერე და რაზეა საუბარი.
მეცნიერების სტატიებია მოყვანილი,მამების უფრო ზემოთ,ჩემი პოზიციაც იცით,სხვას ალბათ ვერ დავწერ ახალს.

[saria-giorgi]

saria-giorgi
რომელი წმინდანის აზრი დაწერე?
პაისი ათონელი კანონიზირებული არაა

შენ ალბად ვერ გაიგე რა დავწერე,მთელმა ათონის მამება წმიდანად შერაცხეს ბერი პაისი და იოსებ ათონელი.
ეხლახანს.

[athos]

კანუდოსელი

რომელი წმინდანის აზრი დაწერე?პაისი ათონელი კანონიზირებული არაა

შენთვის ასეთი მნიშვნელობა აქვს კანონიზაციას?
ახლა თუ არ ეთანხმები პაისი ათონელის სიტყვებს, რომ შერაცხონ წმინდანად რამოდენიმე წელიწადში, მერე დაეთანხმები?

[კანუდოსელი]

ეკატერინე
ცხადია არ დავეთანხმები, თუმცა, ჩემი კომენტარი ეხებოდა გიორგის სიტყვებს, რომ ის წმინდანია და თქვენ ვინა ხართო
მე უბრალოდ ინფო მივაწოდე, რომ წმინდანი არაა...

[guest]

ეკატერინე
ჩვენი დროის წმინდანია ღირსი მამა იუსტინე ჩელიელი, თქვენ, თეოლოგიაში ბევრად ჩახედულებმა იცით მისი შრომები. იყო თანამდეროვე თეოლოგიის ერთერთი მთავარი ფიგურა (* სიტყვა "თანამედროვე"-ც საინტერესოა). ის გარდაიცვალა 1979 წელს, როდესაც უკვე ტელევიზია არსებობდა. მე ბევრი წამიკითხია მისი ნაშრომები და ასევე მომისმენია მისი გამოსვლების აუდიო ჩანაწერები, უცრემლოდ არასოდეს ოღონდ ! ის მიმართავს სერბ ხალხს და უწოდებს მათ "ენადაბმულებს" , ბრმებს და მოუწოდებს გამოფხიზლებისათვის (არცაა გასაკვირი, იუგოსლავიაში მაშინ ტიტოს პერიოდი იყო), მაგრამ არცერთი სიტყვა მას არ აქვს ნახსენები მედიაზე: იქნება ეს ტვ თუ კინომატოგრაფია. რას ფიქრობს ნეტავ სარია , ამ ღირსმა მამამ ვერ დაინახა ტელევიზიის "დამღუპველობა" ? მაგრამ ის დამღუპველობისგან გადარჩენას გულის "გაწმენდით" ეცდებოდა და არა გონების. ერთ-ერთ საუბარში ის მეცნიერებაზე საუბრობს, მაგალითად ევოლუცია და ასტრონომიაზე, მეტად ღრმა მეცნიერულად თან. ამ დროს მან ახსენა ასეთი რამ დაახლოებით, ზუსტად ვერ ვაციტატებ : ნიკოლა ტესლა, ჩვენი სახელოვანი თანამემულე, რომელმაც უდიდესი წვლილი შეიტანა ტექნიკის შემდგომ აყვავებაში, ნუთუ მას ჩვენ უნდა დავუკარგოთ ეს ღვაწლი იმის გამო რომ ზოგიერთი ფანატიკოსი ამტკიცებს, დღეს დენის სკამებზე პატიმრებს სიცოცხლეს უსწრაფავენ და ეს ტესლას ბრალია, როდესაც როცა ჩვენ განათებულ ოთახებში ვცხოვრობთ და ბევრი ყოველდღიური ცხოვრების პირობა ცვლადი ელექტროდენის დამსახურებით გაადვილებულია, ნუთუ ამას ვეღარ ვამჩნევთ? ნუთუ ტესლა კლავდა პატიმრებს? ის პატიმარი სხვანაირადაც მოიკვლებოდა, ტესლა რომც არ ყოფილიყოო.

ამით იმის თქმა მინდა, რომ წმინდანები არ უარყოფენ მეცნიერულ მიღწევებს. ლაპარაკი მაქვს უთანამედროვე წმინდანზე თან.

დანარჩენი კი განსაჯეთ თავად, რაც მინდოდა გადმომეცა : ტექნიკა არ არის დამღუპველი, არამედ მისი არასწორად გამოყენება და ეს კიდევ პიროვნებაზეა დამოკიდებული. არ არსებობს წინა პირობა, რომ ტვ აუცილებლად "გააფუჭებს " ვინმეს. ყველას უნდა შეგვეძლოს თავის კონტროლი, თორემ უტელევიზორობის დროსაც იყო გარყვნილება და საძაგლობები.

ამ უაზრო პოლემიკას ჯობია ერთმანეთს რჩევები მივცეთ და გავუზიაროთ გამოცდილებები, თუ რას უნდა უყურონ პატარებმა, რა დოზით და როგორ დავეხმაროთ მათ ნანახის სწორად ინტერპრეტირებაში.

[ლეონტი]

On Television: Comments by Various Saints and Holy Elders

From the Spiritual Counsels of the Blessed Elder Paisios the Athonite
On how TV is damaging to our souls—especially to youthful ones


Privacy
Television has done us great damage. It's especially destructive for children. A seven-year-old child came to the hermitage once. I saw the demon of television speaking through the child's mouth, exactly as demons speak through the mouth of the possessed. It was like a baby born with teeth. It is not easy to find normal kids; they are turning into little monsters. And you see they don't get to think for themselves, they only repeat what they have heard and seen on television. That's why they have come up with television to begin with: to make people numb and dumb, so that they will take what they hear and see on television for a fact and act accordingly.

That we should be trying to lead our children to seek to turn on the "spiritual television"
[Mothers must be helped to] understand that television dulls their children's minds. They lose the ability to think on their own, to think critically—not to mention the damage it causes to their eyesight. And we are talking about man-made television. But there is another kind—a spiritual television. When people uproot their old self, and the eyes of the soul are cleansed, they can see into the future without the aid of any machines. Have they told their children about this other kind of television? If they won't, these boxes will make our children dumb."

From the Spiritual Counsels of the Blessed Elder Lawrence of Chernigov (Russia)
The God-pleasing Holy Elder used to say, "Blessed, and thrice-blessed is the man who does not desire, and who will not see the abominable face of the Antichrist. He who sees him and hears his blasphemous words, his promises of all earthly treasures, he will be deceived and will go to meet him and bow down to him. He will perish together with him and will burn in the eternal fire."

They asked the Elder, "How will all this come to pass?" The holy Elder said with tears, "In the holy place, the abomination of desolation will stand. And it will show the foul seducers of the world. And they will be deceiving the people who have fallen away from God, and will perform false miracles. And after them, the Antichrist will appear. And the whole world will see him at the same time."

Then the fathers asked the Elder, "Where in the holy place? In the church?" The Venerable one answered, "Not in the church, but in every house. In the corner, where the holy icons now stand and hang, there will stand captivating devices which will delude the people. Many will say, 'We need to watch and listen to the news.' And behold, in the news the Antichrist will appear. He will mark his people with the seal, and he will hate Christians. The last persecutions of the Christian soul who will refuse to receive the mark of Satan will begin. A Christian will not be able to neither buy nor sell anything. But despair not, the Lord will not abandon His children. There is no need to fear.

From the Spiritual Counsels of the Blessed Elder Anthony of Russia
Satan has gotten man to arrange his entire lifestyle so that there is completely no quiet time, time for contemplating the past day, week, or month. Everything is occupied with entertainment. And in this system of entertainment, television is given the privileged place of honor. The lion's share of free time is 'eaten up' by it, that idol of contemporary civilization. I would call it a cruel despot and tyrant, to whom the greater part of mankind is subject, in a servitude never before witnessed in the world. For slaves feel their lower position because they have been brought to it by force. But here the servitude is voluntary, even pleasant at first glance. Just the bitter fruits of worldliness, cruelty, and depravity demonstrate that, as in any kind of slavery, only the master benefits. And the horns of the master even poke out of the screen. Therefore, in this system of preparing people for the coming of antichrist, the television has been given the not just the role of consuming free time, its destructive role is far greater. A person watches the news, even the Orthodox news, and it seems to him to be something necessary and useful, at any rate, not harmful. But the actual news occupies only a small portion of the time. The rest is an analysis of what happened, that is, a view of what happened which must be formed by those watching. And the view of the customers is that which is given by those who control the given information...From this, from the hypnotic effect of the television program, a person loses his ability of thinking for himself, of thoughtfully perceiving the events that are happening, and finally, of forming his own world-view.

We began speaking about the decline in relationships between people today. The root of this decline lies namely in the absence of individual thought and consideration of what has happened, corresponding to a personal world-view. And this, by no means, is a justification for the search of today's "individual," no.

I said this, because there was always someone in the kitchen with my mother. In the evening, after supper, a large samovar was prepared, and everyone, whoever might be spending the night, settled down to drink tea. A conversation started. It was so interesting! These stories of the simple people were so edifying. My father laughed at our love of spending the evening in the kitchen, considering that there was nothing for an educated person to gain from semi-illiterate people. But, having spent a couple of evenings with us, he changed his opinion. The people who gathered were all Orthodox and they knew the world, but not by watching television. They spoke about events from life, of which they were witnesses, or what they had heard from witnesses. In everything they looked for something edifying, the results of what had occurred, and how Divine Providence had taken part in it, as well as the free will of the person. In these discussions there appeared a great variety of thoughts and distinct world-views. People then were able to not just hear, but to listen, and in general, they much preferred to listen than to speak. Although, I repeat, each of those present had something to say.

I digress, but it's interesting that these simple people, at a time of seeming prosperity and contentment in the empire, already saw the approaching catastrophe. And this was not so much as a result of their associating with the Elders of Optina or Kiev, or from the sermons of the righteous John of Kronstadt, as it was a result of their ability to observe what was happening and draw conclusions, based not on an abundance of material available, but on the preservation of spirituality by society. It was namely the lack of faith, not simply faith in the existence of God, but faith as the fulfillment of Christ's commandments, which led these people to think that the coming disaster was inevitable. I will return again to this 'kitchen' gathering, but now, concerning our life.

Yes, contemporary gatherings on that level are simply not possible. The thing is, that even when people have gathered together at one table, their relation to the Faith is varied. As the wise David said, 'The foolish has said in his heart, there is no God!' Just the rejection of the existence of God is both insanity and a sure path to insanity. And this is not the madness of those pagans that were enlightened by the Apostles and Holy Fathers of the first centuries of Christianity. Concerning the pagans of today, the Apostle said: 'For the time is coming when people will not endure sound teaching, but having itching ears they will accumulate for themselves teachers to suit their own likings, and will turn away from listening to the truth and wander into myths.' What kind of normal gathering is possible under these conditions?! People love to talk, but not listen, to teach, but not to learn. What unites all of these people around one table? Intoxicants—spirits, and plenty of food, that is, what is on the table, not who is at the table. Nothing soul-profiting can come out of such an environment, for as the saints taught, you do not speak about God with a full stomach—and even more so, with a drunken head!

There is one more terrible evil from the television, but unfortunately, it's far from the last. This evil is the undermining of the authority of the Church. It is planned and diabolically cunning. It is in everything—in mocking the clergy, the Orthodox rituals, in placing the occult, paganism, in opposition to Christianity, in everything. Everything is saturated with hatred for the Truth. Not much time will pass before they will openly mock Christianity and holy things on television. Broadcasts concerning the Theotokos will be especially permeated with hatred; from everything will flow the poison of diabolic evil. Only it will be under the veil of humor, comedy. 'Laughing hell' will take the work of ridiculing everything Divine, and spiritual, all the way to the end. And the end will be in the one who appears and tries to take the place of God. And he will enter immediately into every home. How can a person enter every home at the same time?! We say that that is one of the qualities of God—being everywhere present—even the angels move about and exist in time. But the Church teaches that antichrist will enter immediately into every home; this seems to be a contradiction.

But no, the Holy Catholic and Apostolic Church is the vessel of truth, of Divine truth. In imitation of being everywhere present, antichrist will enter into every home simultaneously with the help of the television. Everyone will receive him into his house, and he'll receive him voluntarily! And he'll receive him, he'll receive him, for he will want to be prepared for this, prepared properly, because he didn't heed the instructions of the Good Pastor to flee to the desert, it doesn't appeal to him—it's boring and dry in the desert!"

"Fr. Anthony, and where is it now, this desert?!"—I couldn't restrain myself.

"Most esteemed father, you are not slow-witted, but the plastering of your church is taking more of your time than it should, otherwise you wouldn't have asked that question. But forgive an old man! You are impressed by the externals, but what is inside doesn't sadden you. One temple not made by hands in the human soul is worth ten stone temples! Unfortunately, Catholicism was imported during the time of the accursed Peter, and especially during the Unia, so that now we judge everything by the externals, such as crosses and miters. Take and read the writings of the Hieromartyr Archbishop Hilarion Troitsky, he was a wise hierarch. I have saved excerpts from his speeches.

The main thing in the desert is the monotony, there's nothing to catch your eye, everything's the same. The devil creates a mirage, as if there is vegetation, water, gold finally; but you must turn to Christ, as the holy desert-dwellers wrote, pray, cross yourself—and everything disappears. And so today you must strive for such a state of soul, so that your eye is not caught by anything. So that everything around you is the desertbut if you see something that is tempting—pray, cross yourself, confess. Condemn yourself that you saw a temptation in the desert, which means you wanted to see it, more precisely, you were disposed to seeing it.

What, you're surprised? Here, I'll give this example. A person goes to the forest to collect mushrooms. There are many poisonous mushrooms there but he doesn't even notice them, no. There is only one good type worth looking for—he sees it from afar, he notices it right away. He's a good mushroom collector and his basket will be full. But the bad mushroom collector—he sees only poisonous mushrooms, even when he actually notices a huge good one! And in his basket there's nothing to look at. The good mushroom collector saw the poisonous ones—he saw, but he paid them no attention, they did not catch his eye. And then he will talk about and remember the good ones, his soul—will glow. [Good thoughts, images, ideas are the good mushrooms; the evil one's suggestions, the evil all around, are not collected, are not seen, are not caught by the eye.]

So it is with sin. A person sees only sin and sinners around him, his attention is directed at this. One way or another he will allow what he sees to pass into his mind, and he becomes a participant in the sin. But pay no attention to all this lawlessness, burn your own faults into ashes, do battle with them and be displeased with them—and there is no defilement. There is your desert. But, the first time you notice—you're displeased, the second time—you already show an interest in what those people are doing. But the third time—you already want to try it! That's the way it is, and that's why it says to flee to the desert. But on the other hand, you should understand this literally also, since antichrist will not be allowed to gain full and absolute control over us, and I saw in the West those hidden from his horned servants—the Lord will not permit it. Of course, whoever wants salvation, and for its sake abandons the comfort and convenience of the city and goes off to a deserted place, will be very safe.But people will comfort themselves with the possibility of salvation everywhere until the Second Coming. Soon they will assign everyone a number, in order to give antichrist an account, and then they will introduce special card-passports—and here it is serious—it will be possible to determine the position of every person. Can one avoid all of this? Yes, only you can't trade, or buy, or obtain housing, etc. And people will go to get these numbers and passports, even those who consider themselves to be Orthodox, and they will stand in line for them. And what, do Holy Scripture and Tradition speak of anything else?! There is your desert. The people trusted in God, and they received food from angels, or they were satisfied with so little that today many people consider it to be a fairy tale—contrary to reason!

Saint John of Kronstadt
The theatre lulls the Christian life to sleep, destroys it, communicating to the life of Christians the character of the life of heathens. "They all slumbered and slept (St. Matthew 25:5); this disastrous sleep is produced, amongst other things, also by the theatre. And what besides? The sciences, taught in the spirit of heathenism, worldly cares carried to excess, love of gain, ambition and sensuality. The theatre is the school of this world, and of the Prince of this worldthat is, the Devil, but sometimes he is transformed into an angel of light in order to more easily tempt people who are not far-seeing, he sometimes introduces an apparently moral play on to the stage, but this is done in order that everybody should proclaim and repeat that the theatre is a most moral institution, and that it is not less worth frequenting than the church, and even, perhaps more so, because in church everything is the same, whilst in the theatre there is a variety of plays, scenery, costumes and actors.

Most men not only bear Satan's burden willingly in their hearts, but they become so accustomed to it that they often do not feel it, and even imperceptibly increase it. Sometimes, however, the evil enemy increases his burden tenfold, and then they become terribly despondent and fainthearted, they murmur and blaspheme God's name. The usual means that men of our time take to drive away their anguish are—entertainments, cards, dancing, and theatres. But such means afterwards increase still more the anguish and weariness of their hearts. If, happily, they turn to God, then the burden is removed from their heart, and they clearly see that previously the heaviest burden was lying on theit heart, though frequently they did not feel it. O, how many men there are who have "forsaken [God] the Fountain of living waters, and hewed them out cisterns, broken cisterns, that can hold no [living] water"! Men have very many such broken cisterns—nearly everybody has his own. The broken cisterns are our hearts, our passions....

http://www.orthodoxinfo.com/praxis/holy-el...television.aspx

[კანუდოსელი]

On Television: Comments by Various Saints and Holy Elders

და

Saint John of Kronstadt

[ლეონტი]

კანუდოსელი
რააია მერე ბეჯე.

რამდენჯერ იტყვიტ კაია, იმდენჯერ ვიტყვით ცუდია, დახურავენ ტემას, ახალს გავხსნით, ესე რო მშვიდად მეგობრებო.

[ქევანა]

ლოს-ანჯელესში კი მოახლე ქალმა, საბედნიეროდ, წაუსწრო 7 წლის ბიჭს იმ დროს, როდესაც ის დანაყილ მინას ყრიდა სუპში. მის მოქმედებაში, ბუნებრივია, ბოროტად განზრახული არაფერი იყო. უბრალოდ, მას უნდოდა გაეგო - ?იმუშავებს? ეს ისევე, როგორც ტელევიზორში უჩვენეს თუ არა?!

ეგ არ მიკვირს, ბავშვებს ახასიათებთ მიბაძვა .. მაინცდამაინც ტელევიზორს ნუ დავაბრალებთ რომ მიბაძა, ტელევიზორს გარეთ ნაკლებ საზიზღრობას ვხედავთ?

staywhite
ნაან,

[მნათე]

ერთი რამ უნდა ვაღიაროთ:

ტელევიზიის ხშირად მაყურებელთა უმრავლესობა, ინტელექტუალურად ბევრად ჩამოუვარდება დანარჩენ საზოგადოებას, რომელიც თავშესაქცევად სხვა, უფრო გონებრივ საშუალებებს იყენებს.

ამასთან საკმაოდ დიდია დამოკიდებულებითი ტანჯვები... მოკლედ:

ქრისტიანული მზაობიდან გამომდინარე, მივიჩნევ რომ ქართულმა საზოგადოებამ უფრო მეტად უნდა მოძებნოს საკუთარი თავი ინტერნეტში და თვალი უშვას გამზადებული ინფორმაციის მოწოდების ხრუპვას.

პ.ს თანამედროვე "ზეგავლენის სოციოლოგები" ერთხმად აღიარებენ, რომ საზოგადოების სამართავად, რელიგიას მედიამ კარგა ხანია გადაუსწრო...
პ.პ.ს ტელევიზორის ყურებისას ადამიანის ტვინი გამორთულია.

[მარიამი]

მე როგორც მგონია (ყველა პოსტი არ წამიკითხავს, ისე, ჩემით მგონია ), არც არავინ ამბობს, რომ ტელევიზორი დასაგმობია, როგორც ტექნიკის მიღწევა. საუბარია მისგან მომდინარე უარყოფით გავლენაზე, რაც უდავოდ არსებობს და გაცილებით აჭარბებს მისგან წამოსულ დადებით მუხტს. თან ნარკოტიკივითაა ეს ტელევიზორი, თუ შეეჩვიე, მერე ვეღარ წყდები, სულ უფრო და უფრო გითრევს. და დღევანდელ პირობებში, სამწუხაროდ, გითრევს სულიერ ჭაობში, საიდან ამოსვლაც, ცოტა არ იყოს, ძნელია. ადამიანს, რომელიც მთელ საღამოს გაატარებს ტელევიზორთან, უჭირს ძილის წინ ლოცვისას კონცენტრაცია (ეს ჩემი გამოცდილებით). გარდა ამისა, ტელევიზორი ადამიანს უქმად აკარგვინებს უამრავ დროს, რომელიც შეიძლებოდა უკეთესად გამოყენებულიყო. თუ ადამიანს აქვს იმის ჭკუა და ნებისყოფა, რომ გამოარჩიოს კარგი ცუდისგან და მხოლოდ დადებითი მიიღოს ტელევიზორისგან, მაგას რა ჯობია მაგრამ პრაქტიკულად ასე იშვიათად ხდება ხოლმე. არის კიდევ ერთი შემთხვევა, როცა ვთქვათ, მოძღვარი იძულებულია გაეცნოს, რა საკვებს აწვდიან მის მრევლს ტელევიზიით, რომ უკეთესად შეძლოს მისი პრობლემების გაგება, უკეთესად დამოძღვროს. ეს კიდევ სხვა შემთხვევაა.

მაგრამ ეს ყველაფერი არის არა ტელევიზორის, როგორც ასეთის (მიკროსქემების, კაბელების თუ ეკრანის) ბრალი თუ დამსახურება, არამედ იმ ადამიანთა ჯგუფის, ვის ხელშიცაა მისი მართვის სადავეები. თუ ეს სადავეები ზნეობრივი და მაღალი სულიერების ადამიანების ხელში მოხვდება, ტელევიზორისგან დიდი სარგებლობის მიღება შეიძლება. თუმცა ამ შემთხვევაშიც კი მასზე მიჯაჭვულობა არა მგონია უპირობოდ დადებით მოვლენად ჩაითვალოს.

[Jay_Son]

იცით რაა ?

არ შეიძლება ყველაFერი ტელევიზორს და კომპიუტერს დააბრალო

თუ ადამიანს ცუდისკენ აქ მიდრეკილება უამათოდაც იზამს

[kato_Bato]

ადამიანმა გადართვა თუ არ იცის, როცა ისეთ აჩვენებენ რაც დამღუპველია, იმან მართლა უნდა გადააგდოს.

[k@the]

მოკლედ, დიალოგი და დისკუსია არ შეგვიძლია.

თემას ვხურავ, ნახევარზე მეტი პოსტები წასაშლელია.

გასუფთავდება და გაიხსნება.